Орындаған: Каримбек м тексерген:Қалдыбаева С



Pdf көрінісі
Дата07.03.2022
өлшемі4,88 Mb.
#134582
Байланысты:
ОрындағанКаримбек М тексергенҚалдыбаева С (3)



Орындаған:Каримбек М
тексерген:Қалдыбаева С
КОКП
Кезеңдері
Белгілері
Желтоқсан
оқиғасы
Қорытынды



Дағдарыстың себептері
Экономикалық саладағы белгілері
Әлеуметтік саладағы белгілері


Кезеңдері


Қайта құрудың бастапқы кезеңі:
-Кеңес одағының саясатының және экономикасының
«кейбір» кемістіктерін мойындағаннан басталды.;
-Алкогольге қарсы компания;
-Халық шаруашылығының «жылдамдату» саясаты;
-Сыбайластық пен жемқорлықпен күресу
т.б. қадамдарымен белгіленді;
1985-1986 жылдары Брежневтің кезінен келе жатқан ескі
кадрлердің үштен екісін ауыстырылды. Дәл сол кезде
мемлекеттің басқаруына А.Н.Яковлев, Е.К. Лигачев,
Н.И.Рыжков, Б.Н.Ельцин, А.И.Лукьянов сияқты келешекте
орын алатын тарихи оқиғалардың белсенді қатысушылары
тағайындалды


Екінші кезең (қаңтар 1987 – маусым 1989)
1986 жылының соңында совет одағының экономикасына екі ауыр жағдай
туындады: біріншіден бүкіл әлемдегі мұнайдың бағасының төменге құрт түсуі,
екінші фактор – Чернобыль апаты.
1987 жылы қаңтар айындағы ЦК КОКП пленумда «Жеке кәсіпкерлік туралы
заң» (Закон «Об индивидуальной трудовой деятельности») қабылданды.
Кооперативтар ашылып, шет елдермен бірлескен кәсіпорындар жаңбырдан
кейінгі саңырауқұлақтар секілді көбейді.
Жалпы әлемнің Совет Одағына деген көзқарасы өзгеріп, шығыс елдермен
арадағы қарым–қатынасы жақсарды.
Қоғамдық өмірде «жәриялық» саясаты орын алды.
Сонымен бірге экономикалық жағдай төмендеп, халықтың тұрмысы нашарлап,
ұлттық сепаратизм бас көтеріп, ұлтаралық нараздық пайда болып (1986 жылғы
желтоқсан оқиғасы, армян мен әзірбайжан арасындағы Карабах шиеленіс,
Прибалтикадағы 1987 тамыз айындағы қақтығыстар, т.б.), елде жалпы
тұрақсыздық өсе бастады.


Осы кезеңде елдегі саяси жағдайы қатты тұрақсызданып, елде көптеген
саяси топтар пайда болды. КСРО держава атағынан айырылып,
«тәуелсіздіктер парады» басталады. Бұл кезең «қайта құрудың» ең ауыр
уақыттардың бірі болған. КСРО-да дағдарыстардың нәтижесінде үстіне киетін
дұрыс киімі де болмай, аяғына киетін аяқ киімі де болмай, нан мен қара су
ішіп, «кедейшілік сызығынан» төмен түсіп күн көре алмай жүрген адамдар
көп болды. Мемлекеттік азық-түлік дүкендерінде маргариннен басқа ештене
жоқ, ал жеке коопеативтік дүкендерде – өте қымбат бағада тауар тұрды.
Мемлекеттік мекемелер жабылып жұмыссыздық орын тапты.
Осы соңғы кезеңінің нәтижесі - Коммунистік партия жойылып КСРО-ның
ыдырауы басталды
Оның алғашқы төрт жылында (1985-1989 жж.) жеделдету концепциясын
жүзеге асыруға бағытталған бірқатар нәтижесіз бастамалар басталды.
Жеделдетудің басты қадамы ретінде өндірістік құрылымды, құрал-
жабдықтарды, техникалық жүйелерді жаңарту идеясы ұсынылды. Бұл
идеяны ұсынушылар – академик-экономист А.Г. Аганбегян және т.б. тұтыну
жабдықтарын сатып алуға бөлінетін валютаны азайтып, үнемделген
қаржыны сырттан машина жасау өнімін сатып алуға жұмсауды ұсынды


Қорытынды
Қорыта келгенде, ХХ ғасырдың 70-ші – 80-ші жылдары қоғамдық-
саяси өмірдегі және әлеуметтік-экономикалық дамудағы теріс
құбылыстар одан әрі өсіп, қоғамдағы қайшылықтар мейлінше
шиеленісе түсті. Сол кездегі күшпен ұстап тұрған кеңестік
тоталитарлық жүйенің құлдырауы жағдайында басқаша болуы
мүмкін де емес еді. 1985 жылдан басталған қоғамдық-экономикалық
өмірді қайта құру, горбачевтік социализмді “жаңарту” әрекеттері
ешқандай оң нәтиже бермеді, КСРО-ны төніп келе жатқан терең
дағдарыстан құтқара алмады және құтқара да алмайтын еді.
Керісінше, кеңестік әміршіл-әкімшіл жүйе тоқырауға ұшырап,
қоғамның барлық салаларын қамтыған дағдарыс одан әрі тереңдей
түсті.


Жастардың наразылығы бейбіт
әрі саяси сипатта басталды.
Басқа ұлт өкілдеріне қарсылық
пен мемлекеттік құрылысты
өзгерту туралы үндеулер
көтерілген жоқ. Конституцияға
қайшы келетін саяси талаптар
да қойылған жоқ болатын.
Желтоқсан оқиғасы


Әсері
17-19 желтоқсанда алаңға 60 мыңдай адам шыққан, соның 8
мыңнан астамын ұстап, қаланың сыртына апарып тастаған,
103 адам бас бостандығынан айырылып, екі адам
(Қ.Рысқұлбеков пен М.Әбдіқұлов) ату жазасына кесілген. 52
адам партиядан, 787 адам комсомол қатарынан шығарылып,
жоғарғы оқу орындарының 12 ректоры қызметінен алынды.


Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет