§27. Этностың пайда болу теориясы
1. «Этнос» ұғымы мен этнос туралы алғашқы теорияны қалыптастырушы автор, орыс ғалымы:
Ч.Дарвин
А.И.Опарин
Ю.В.Бромлей
С.М.Широкогоров
Л.Н.Гумилев
2. Примордиалистік этностың дуалистік теориясын қалыптастырғанкеңес этнографы
Ч.Дарвин
А.И.Опарин
Ю.В.Бромлей
С.М.Широкогоров
Л.Н.Гумилев
3. Этногенездің пассионарлық теориясын қалыптастырды:
Ч.Дарвин
А.И.Опарин
Ю.В.Бромлей
С.М.Широкогоров
Л.Н.Гумилев
4. Этносты биологиялық популяция тұрғысынан қарастырды:
Ч.Дарвин
А.И.Опарин
Ю.В.Бромлей
С.М.Широкогоров
Л.Н.Гумилев
6. Этностардың дамуы сызықты түрде болмайтыны, этностар, бір бағытта (тіл, дін, өнер) дамып, басқаларға зардап (мысалы, техникаға) шектіретінін анықтаған ғалым
Ч.Дарвин
А.И.Опарин
Ю.В.Бромлей
С.М.Широкогоров
Л.Н.Гумилев
7. Этностың пайда болуын нақты географиялық ортаға бейімделген популяциямен, ал олардың бұдан кейінгі дамуын–екінші ( мәдени) ортаның қалыптасуы мен және этникалық ортамен байланыстырды:
Ч.Дарвин
А.И.Опарин
Ю.В.Бромлей
С.М.Широкогоров
Л.Н.Гумилев
8. Этникосты тарихи кезеңдер бойы сақталып келе жатқан, тұрақтылығымен ерекшеленген этностың ядросы деп түсіндіретінтеория:
дуалистік
пассионарлық
биполярлық
экономикалық
сызықтық
§28–29. Әлемнің этникалық картасы: өткені мен бүгіні
1. ХХ ғ. ІІ жартысындағы Еуропа халқының этникалық құрамының өзгерісін сипаттау үшін қолданылатын термин:
«субкультурализм»
«ортақ аймақ»
«этностық интеграция»
«этностық консолидация»
«мультикультурализм»
2. XVI ғ. соңы XX ғ. басындағы маңызды этникалық процестер қатарына жататын Еуразиядағы құбылыс:
орыстардың Сібірге, Кавказ, Қазақстан мен Орталық Азияға қоныстануы.
қытайлардың Сібірді игеруі
жапондықтардың кәрістермен интеграция үрдісіне түсуі
француздар, голландықтар мен ағылшындардың полинезиялықтармен араласуы
полинезиялықтардың құрлыққа қарай ығыстырылуы
3. Еуропада тұратын азиялық және африкалық иммигранттардың еуропалықтармен араласуға тырыспаудың ең басты себебі –
діндегі айырмашылық
шовинистік көзқарас
тілдік түсінбеушілік
таптық айырмашылық
медициналық өзгерістер
4. XVI–XIX ғасырларда Америка, Аустралия және Мұхит аралдарына еуропалықтардың қоныс аударуына себеп болды:
Ұлы географиялық ашулар
Монғолдардың шапқыншылығы
Ұлы Жібек жолының жандануы
Халықтардың үлы қоныс аударуы
Араб халифатының құлдырауы
5. 2-мыңж. І жартысында Азия мен Еуропаның этникалық тарихынаүлкен әсер етті:
Ұлы географиялық ашулар
Монғолдардың шапқыншылығы
Ұлы Жібек жолының жандануы
Халықтардың үлы қоныс аударуы
Араб халифатының құлдырауы
6. Ортағасырларда Еуразияда Дунайдан Маньчжурияға дейінгі ұлы дала белдеуінде пайда болған өркениет:
дала көшпелі өркениеті
қалалықтар өркениеті
скандинавиялық өркениет
кельттер өркениеті
ханьдықтар өркениеті
7. Африканың оңтүстігінде голландтық қоныс аударушылардың ұрпақтарынан пайда болған, голланд тіліне жақын ерекше«африкаанс» тілінде сөйлейтін жаңа этнос:
африканерлер
боливиялықтар
венесуэлалықтар
бактриялықтар
полинезиялықтар
8. 4-мыңжылдықта Таяу Шығыспен Солтүстік Африкада таралған тілдер:
афразиялық (семит-хамит)
үндіеуропалық
үндіирандық
санскрит
алтайдық
9. Еуропа, Азия және СолтүстікАмериканың этникалық тарихы үшін үлкен маңызға ие IV–VIІ ғғ. болған оқиға:
Ұлы географиялық ашулар
Монғолдардың шапқыншылығы
Ұлы Жібек жолының жандануы
Халықтардың ұлы қоныс аударуы
Араб халифатының құлдырауы
10. IV ғасырдың соңында Дунай аймағына қоныс теуіп, өз мемлекеттерін құрған көшпелі халық
сақтар
қаңлылар
үйсіндер
түріктер
ғұндар
11. Соңғы мұздықтармен және соңғы палеолит дәуірімен (40–12мыңжылбұрын) тұспа-тұс келеді:
Жер бетіндегі неандертальдықтардың қоныстану кезеңі
Жер бетіндегі Homo erektus қоныстану кезеңі
Жер бетіндегі Homo sapiens қоныстану кезеңі
Жер бетіндегі Homo habilis қоныстану кезеңі
Жер бетіндегі австралопитектердің қоныстану кезеңі
12. Германдықтардың Британ аралдарына қоныстануына дейін бұл жерде өмір сүретін тайпалар:
кельттер
бриттер
франктер
вандалдар
готтар
13. Ұлы географиялық ашулардан кейін байырғы тұрғындары қырылып не ығыстырылып, жаңа этностар шеттен келгендер есебінен қалыптасқан қазіргі аймақ(-тар):
Канада, АҚШ
Аргентина, Уругвай
Аустралия, Мұхит аралдары
Кариб теңізі жағалауларын
Венесуэла
Бразилия, Гаяна
Енисейден Еділге дейінгі аймақ
Оңтүстік Африка
14.Этникалық тарихында еуропалық иммигранттармен және үндістермен бірге африкадан шыққан құлдардың ұрпақтары үлкен рөл атқаратын аймақ (-тар):
Кариб теңізі жағалауларын
Венесуэла
Бразилия, Гаяна
Канада, АҚШ
Аргентина, Уругвай
Аустралия, Мұхит аралдары
Енисейден Еділге дейінгі аймақ
Оңтүстік Африка
§30. Этникалық және ұлттық бірегейлік
1. Діни бірегейлікті сіңіріп, этникалық (пуштундық) бірегейлік қалыптасқан ауған тәліптері нақты мысал бола алады:
этникалық дүбәралықтың
этникалық бірегейліктің
конфессиялық дүбәралықтың
ұлттық біртұтастықтың
психологиялық дүбәралықтың
2. Психологиялық және антропологиялық зерттеулері «бірегейлік» ұғымының қолданысқа енуіне себеп болған америкалық психолог ғалым
Э. Г. Эриксон
Н. Винер
А.Попов
Менделеев
И.Рапопорт
3. Адамның өзін кім деп тануы мен өзін кімдерге жатқызатындығы.
әмбебаптық
интеграция
бірыңғайлық
біртұтастық
бірегейлік
4. Күнделікті тіршілікпен және іс-әрекетте тілмен, мәдениетпен, экономикамен, сәйкестендіру
ұлттық- мемлекеттік бірегейлік
әлеуметтік әмбебаптық
ұлттық- мемлекеттік әмбебаптық
ұлттық- азаматтықәмбебаптық
ұлттық- азаматтық бірегейлік
5. Бүгінгі күнге дейін ұлттық бірегейлікті сақтаған мемлекет
Малайзия
Сингапур
Үндістан
Қытай
Жапония
6. Мемлекеттік билікпен, оның институттарымен және белгілерімен–шегарасы, әскері, мемлекет басшысы, азаматтығымен, әнұраны, туы, елтаңбасымен сәйкестендіру
ұлттық- мемлекеттік бірегейлік
әлеуметтік әмбебаптық
ұлттық- мемлекеттік әмбебаптық
ұлттық- азаматтықәмбебаптық
ұлттық- азаматтық бірегейлік
7. Өзінің бір этникалық қауымға–этносқа қатыстылығын біліп, өзге этностардан бөлектену –
әлеуметтікбірегейлік
саяси бірегейлік
экономикалық бірегейлік
демографиялық бірегейлік
этникалық даралық бірегейлік
8. Өзін ешбір этносқа да жатқызбайтын адам:
Кәпір
Атеист
Дүбәрә
Анархист
Социалист
9. Ұлттық бірегейліктің құрамдары:
экономикалық
психосоматикалық
психологиялық
консерваторлық
радикалдық
либералдық
ұлттық- азаматтық
ұлттық- мемлекеттік
10. Этникалық бірегейліктің маңызды құрамы(-дары)
өз этносының ерекшелігін білу
өз салт-дәстүрлерін ұстану
өзін жан-жақты дамыту
бірнеше тілді меңгеру
этносқа қатыстылығын мақтан тұту
бірнеше мамандықты меңгеру
сайлау құқығына ие болу
этностың мүшесі ретінде өзін көрсету.
11. Бүгінгі күні алдыңғы кезекке ұлттық бірегейлік шығып, этникалық бірегейлік азайып, жойылу шетіне жеткен ел (-дер):
Франция
АҚШ
Латын Америкасы
Жапония
Малайзия
Корея
Қазақстан
Қырғызстан
§31. Этностар ассимиляциясы. Аз халықтар мәселесі
1. Бір этносты екінші этностың сіңіріп алуы
ассимиляция
дискриминация
ассоциация
пунктуация
фрустрация
2. 2007 ж. 13 қыркүйегінде БҰҰ Бас Ассамблеясы қабылдаған құжат:
Нәсілдік кемсітушіліктің нысандарын жою туралы Декларация
Ядролық қаруды таратпау Декларациясы
Бала құқықтары туралы Конвенция
Байырғы тұрғындардың құқықтары туралы Декларация
Халықаралық бейбітшілікті сақтау туралы Декларациясы
3. 1982 жылы БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі комиссияның шеңберінде құрылған ұйым:
Байырғы халықтар жөніндегі Экономикалық және Әлеуметтік Кеңес
Әйел мәселесі жөніндегі Экономикалық және Әлеуметтік Кеңес
Мүмкіндігі шектеулі адамдар жөніндегі Экономикалық және Әлеуметтік Кеңес
Балалар жөніндегі Экономикалық және Әлеуметтік Кеңес
Зейнеткерлер жөніндегі Экономикалық және Әлеуметтік Кеңес
4. БҰҰ-ның 1995 – 2004 жж. және 2005 – 2014 жж. екі халықаралық онжылдықтарға белгілеген мақсаты:
байырғы халықтар проблемаларын шешу үшін халықаралық ынтымақтастықты нығайту
Ресейде большевиктердің билікке келуіне жол бермеу
соғыстан кейін Тынық мұхитындағы мемлекеттерде күштер арақатынасын қайта қарау
жас және шағын мемлекеттердің шегараларының беріктігін сақтау
соғыстан кейінгі әлемнің қауіпсіздігін қамтамасыз ету
5. Этнос ерекшеліктерінің жоғалуы және оларды басқа этностардан алынған ерекшеліктер мен ауыстыру
дискриминация
ассоциация
пунктуация
фрустрация
ассимиляция
6. 1990 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясы 1993 жылды ретінде
Дүниежүзілік байырғы халықтардың халықаралық жылы
Африка жылы
Бала еңбегін жою жылы
Халықаралық тілдер жылы
Халықаралық туризмді дамыту жылы
7. . БҰҰ мәліметтері «байырғы халықтардың» әлем халықтары бойынша үлесі:
5%
17%
25%
15%
50%
8. Байырғы халықтар мәселесі:
дискриминация
ассоциация
маргинализация
пунктуация
фрустрация
9. Шағын этникалық топтардың мәдениетін сақтау жөніндегі іс-шараларды қолдау жүргезетін БҰҰ-ның құрамдас ұйымы:
ЮНЕСКО
ЮНФПА
ЮНИСЕФ
ЮНЕП
ЮНКТАД
10. БҰҰ мәліметтері бойынша әлемнің 90 елінде тұрантын байырғы халықтар саны:
100 млн адам
90 млн адам
520 млн адам
370 млн адам
150 млн адам
11. Адамзат тарихында ірі (сіңіруші) этнос, мәдени- тілдік біртектілікті қалыптастыру мақсатында, шағын халықтарға қатысты қолданатын мәжбүрлі және адамгершілікке жат әдіс (-тер):
тіл мен мәдениетке тыйым салу
депортация
ассоциация
реакция
агригация
политизация
антисемитизм
контрреволюция
12. Отарлық және отарлық кезеңнен кейін жергілікті халық ие болған атау (-лар):
«аборигендер»
«түземдіктер»
«жатжерліктер»
«варварлар»
«өзекті халықтар»
«ирреденттер»
«ежелгілер»
«маргиналдар»
13. Адамзат тарихында ірі (сіңіруші) этнос, мәдени- тілдік біртектілікті қалыптастыру мақсатында, шағын халықтарға қатысты қолданатын мәжбүрлі және адамгершілікке жат әдіс (-тер):
автоматизация
механизация
ирригация
геноцид
инсталляция
дискриминация
саботаж
сегрегация
14. Көптеген этникалық этнос алаңында этникалық процестерге кедергі келтіріп, өркендеу дәуірін сақтап қалған этнос (-тар):
жапондықтар
малайзиялықтар
кәрістер
үнділіктер
ағылшындар
басктар мен албандар
Кавказ этникалық топтары
Солтүстік Америкадағы ирокездер
§32. Этникаралық қатынастар: мәселелері мен қайшылықтары
1. Бірнеше ірі және шағын этностар мен этникалық топтар өмір сүретін мемлекет:
тоталитарлық
биполярлық
бейтараптық
авторитарлық
полиэтникалық
2. Этностар арасындағы қатынастардың қай тұрғыда қалыптасуына ықпал ететін фактор ретінде саяси элитаның түрлі этностарға деген ұстанымы:
тарихи фактор
әлеуметтік фактор
экономикалық фактор
табиғи фактор
саяси фактор
3. Полиэтникалық мемлекетте этностар мен этностық топтар арасында қалыптасқан өзара қарым- қатынас
мемлекетаралыққатынастар
аймақаралық қатынастар
ауданаралық қатынастар
этникааралық қатынастар
халықаралық қатынастар
4. Ұлттық саясат жүзеге асу формасы мен әдісіне қарай сипатталады:
толерантты және репрессиялық
5. Репрессиялық ұлттық саясаттың үлгісі:
Сталин кезеңіндегі халықтардың депортациялануы
Канадалық мультимәденилік–толерантты саясат
Еуропалық мультимәденилік–толерантты саясат
Шарль де Голль кезіндегі Францияның отарсыздануы
М.Кемал кезіндегі ұлтшылдық идеясы
6. Этностар арасындағы қатынастардың қай тұрғыда қалыптасуына ықпал ететін фактор ретінде шағын этностарды дискриминацияға ұшырату:
саяси фактор
тарихи фактор
әлеуметтік фактор
экономикалық фактор
табиғи фактор
7. Ұлттық саясат этникалық даралануға, этникалық «тазалауды» қолдауға, қандайда бір (көбінесе басым немесе «басқарушы») этностың мүддесін қорғауға бағытталған саясат:
әлеуметтік
сыртқы
басқнышылық
ұлтшылдық
милитаристік
8. Қоғам өмірінің барлық саласындағы этностар арасындағы қатынастарды реттейтін, мемлекеттің саяси қызметінің құрамдас бөлігі
ұлттық саясат
мәдени саясат
эклономикалық саясат
әлеуметтік саясат
білім беру саясаты
9. АҚШ-та WASP халқының («ақтүсті ағылшын-саксондық протестанттық» халық) көп уақытқа дейін жоғары әлеуметтік артықшылықтарға ие болуы этникаралық қатынастар қалыптасуына ықпал ететін фактор ретінде
саяси фактор
тарихи фактор
әлеуметтік фактор
экономикалық фактор
табиғи фактор
10. Жоғарғы әлеуметтік игіліктерге жергілікті 20 пайыз араб тұрғындары ғана ие мемлекет:
Сирия
Палестина
Египет
Алжир
Біріккен Араб Әмірлігі
11. Өзара қатар өмір сүріп жатқан этностар арасындағы қатынастардың қай тұрғыда қалыптасуына ықпал ететін тарихи фактор (-лар)
геноцид
мәжбүрлі ассимиляцияға ұшырату
саяси элитаның ұстанымы
географиялық бейімділік
әлеуметтік бейімділік
интеллектуалдық әлеует
мәдени әлеует
ғылыми жетістіктер
12. Этностар арасындағы қатынастардың қай тұрғыда қалыптасуына ықпал ететін фактор(-лар):
философиялық
ғылыми
әлеуметтік
табиғи
географиялық
мәдени
саяси
тарихи
13. Өзара қатар өмір сүріп жатқан этностар арасындағы қатынастардың қай тұрғыда қалыптасуына ықпал ететін тарихи фактор (-лар)
жаулап алушылық
еріксізқосыпалу
депортация
саяси элитаның ұстанымы
нәсілдік ерекшеліктерге байланысты адамның қалыптасуы
географиялық бейімділік
әлеуметтік бейімділік
интеллектуалдық әлеует
14. WASP («ақтүсті ағылшын-саксондық протестанттық» халық) көп уақытқа дейін жоғары әлеуметтік артықшылықтарға ие болған мемлекет (-тер):
АҚШ
Канада
Франция
Англия
Испания
Италия
Германия
Польша
§33. Этникааралық жанжалдар: себебі мен шешу жолдары
1. Этникааралық жанжалдардың әлеуметтік себептерін анықтаңыз
табиғат байлығын пайдалануда теңсіздіктің орын алуы
соғыс, жаулап алу, отарлық езгі, жер аудару т.б.
жұмыссыздық, өмір сүру теңсіздігі
мемлекет құрудағы ұлттық қозғалыстардың жандануы
тілдік шовинизм, тілді қолдану мен пайдаланудағы шектеулер
2. Этникааралық жанжалдардың экономикалық себептерін анықтаңыз
ұлтына, түсіне байланысты қысым мен шектеу көрсетіп, кемсіту
тілдік шовинизм, тілді қолдану мен пайдаланудағы шектеулер
мемлекет құрудағы ұлттық қозғалыстардың жандануы
табиғат байлығын пайдалануда теңсіздіктің орын алуы
жұмыссыздық, өмір сүру теңсіздігі
3. Ұлтшылдықтың түрі
әлеуметтік
мәдени
экологиялық
этникалық
экономикалық
4. Этникааралық жанжалдардың саяси себептерін анықтаңыз
мемлекет құрудағы ұлттық қозғалыстардың жандануы
жұмыссыздық, өмір сүру теңсіздігі
табиғат байлығын пайдалануда теңсіздіктің орын алуы
тілдік шовинизм, тілді қолдану мен пайдаланудағы шектеулер
этностық құрам санының өзгеруі
5. Бұқараның митингілер мен демонстрацияларға қатысуы түрінде байқалатын этносаралық жанжалдың формасы
институционалды
идеологиялық
манифестті
экологиялық
милитаристік
6. Этникааралық жанжалдардың мәдени және тілдік себептерін анықтаңыз
табиғат байлығын пайдалануда теңсіздіктің орын алуы
соғыс, жаулап алу, отарлық езгі, жер аудару т.б.
жұмыссыздық, өмір сүру теңсіздігі
мемлекет құрудағы ұлттық қозғалыстардың жандануы
тілдік шовинизм, тілді қолдану мен пайдаланудағы шектеулер
7. Этникааралық жанжалдардың конфессионалдық себептер және діни факторларын анықтаңыз
табиғат байлығын пайдалануда теңсіздіктің орын алуы
соғыс, жаулап алу, отарлық езгі, жер аудару т.б.
жұмыссыздық, өмір сүру теңсіздігі
мемлекет құрудағы ұлттық қозғалыстардың жандануы
өзара қайшылықтағы этностардың түрлі діни көзқараста болуы
8. Этникааралық жанжалдардың конфессионалдық себептер және діни факторларын анықтаңыз
табиғат байлығын пайдалануда теңсіздіктің орын алуы
тілдік шовинизм, тілді қолдану мен пайдаланудағы шектеулер
жұмыссыздық, өмір сүру теңсіздігі
мемлекет құрудағы ұлттық қозғалыстардың жандануы
өзара қайшылықтағы этностардың түрлі діни көзқараста болуы
9. Этникааралық жанжалдардың этнодемографиялық себептерін анықтаңыз
табиғат байлығын пайдалануда теңсіздіктің орын алуы
соғыс, жаулап алу, отарлық езгі, жер аудару т.б.
мемлекет құрудағы ұлттық қозғалыстардың жандануы
этностық құрам санының өзгеруі
өзара қайшылықтағы этностардың түрлі діни көзқараста болуы
10. Этносаралық жанжалдардың формалары
тиімді немесе тиімсіз
тұрақты немесе тұрақсы
бірегей немесе әмбебап
әртүрлі немесе біркелкі
қарулы немесе қарусыз
11. Этникааралық жанжалдың себебіне жатпайды
тарихи
аумақтық
этнодемографиялық
экологиялық
саяси
12. Ақпараттық алаңдағы қақтығыстар, идеялар күресі түрінде байқалатын этносаралық жанжалдың формасы
манифестті
институционалды
идеологиялық
милитаристік
экологиялық
13. Этносаралық жанжалдардың қарусыз формасы (-лары):
көпсалалы
тұрақсыз
милитаристік
манифестті
институционалды
идеологиялық
аккредитациялық
заңды
14. Этникааралық жанжалдардың тарихи себептерін анықтаңыз
халықтардың бұрынғы байланыстарының әсері
отарлық езгі
халықты күшпен жер аудару
жұмыссыздық
өмір сүру теңсіздігі
тілді қолдану мен пайдаланудағы шектеулер
этностың қоныстанған аймағын өзгеруі
табиғат климатының өзгеру
15. Этникааралық жанжалдардың саяси себептерін анықтаңыз
мемлекет құрудағы ұлттық қозғалыстардың жандануы
жұмыссыздық, өмір сүру теңсіздігі
табиғат байлығын пайдалануда теңсіздіктің орын алуы
тілдік шовинизм, тілді қолдану мен пайдаланудағы шектеулер
этностық құрам санының өзгеруі
құқықтық теңсіздіктің туындауы
сансыз көші-қон мен жаулап алушылық салдарынан этностың қоныстанған аймағын өзгеруі
этникалық негізіне байланысты бостандығы мен саяси және жеке құқығының шектелуі
§34. Этностардың бейбіт қарым-қатынастарының тәсілдері ( халықаралық интеграция)
1. «Қырғи қабақ соғыс» және Батыспен Шығыс мемлекеттерінің әскериблоктарға біріккен кезінде пайда болған қозғалыс:
қосылмау қозғалысы
жаулап алу
геноцид қозғалысы
аралас неке қозғалысы
оқшаулану қозғалысы
2. 2010 жылы ЕҚЫҰ саммиті өткен қала:
Астана
Мәскеу
Душанбе
Рабад
Бағдад
3. 2017 жылы Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы құрамына теңқұқылы мүше болып кірді
Корея
Түркия
Қазақстан
Ресей
Пәкістан
4. 1951 ж. құрылған Еуропалық көмір және болат бірлестігінің мүше елдер
Бельгия, Германия, Нидерланды, Люксембург, Франция және Италия
АҚШ, Канада, Жаңа Зеландия
Қазақстан , Қытай, Қырғызстан, Ресей, Тәжікстан
Швеция, Дания, Норвегия, Финляндия
Греция, Түркия, Италия, Испания
5. 120 мемлекетті әскери блоктарға кірмеу принципімен (әуелі НАТ О және Варшава келісімі ұйымдарына мүшеліктен бас тартуға негізделген) біріктіретін халықаралы құйым.
жаулап алу қозғалысы
геноцид қозғалысы
қосылмау қозғалысы
аралас неке қозғалысы
оқшаулану қозғалысы
6. Қазақстан Республикасында 2016 жылдан бастап 1 наурыз күні
Ғашықтар күні
Балалар құқықтарын қорғау күні
Тілдер күні
Байырғы халықтар күні
Алғыс айту күні
7. 2017 жылы Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы құрамына теңқұқылы мүше болып кірді
Корея
Түркия
Қазақстан
Ресей
Үндістан
8. Қазіргі уақытта Ислам Ынтымақтастық Ұйымына мүше елдер саны:
57
63
193
25
14
9. Ресми түрде 1961 жылы Белград конференциясында пайда болған қозғалыс:
жаулап алу қозғалысы
геноцид қозғалысы
аралас неке қозғалысы
оқшаулану қозғалысы
қосылмау қозғалысы
10. 1999 жылы Еуропа Қауіп-сіздігінің Хартиясы қабылданған қала:
Стамбұл
Астана
Мәскеу
Душанбе
Рабад
11. 2001 жылы Қазақстан, Қырғызстан, Қытай, Ресей, Тәжікстан және Өзбекстан бірігіп, негізін қалаған халықаралы құйым:
Еуразиялық Экономикалық Одақ
Шанхай ынтымақстастық ұйымы
Біріккен ұлттар ұйымы
НАФТА
АСЕАН
12. Түрік мәдениетінің халықаралық ұйымының штаб-пәтері орналасқан қала:
Анкара
Баку
Стамбұл
Нұр-Сұлтан
Самарқан
13. Қосылмау қозғалысының негізгі идеясы:
әскери блоктарға кіруден бас тарту
нәсілшілдікке қарсы күрес
биоалуандылықты сақтау
ядролық қаруларға қарсы күрес
«Қызыл кітап» жануарларын счақтау
14. 1996 жылы ЕҚЫҰ-ның Лиссабон кездесуінде қабылданған құжат
«ХХІ ғасырдағы Еуропа қауіпсіздігінің ортақ моделі туралы» Декларация
«Нәсілдік кемсітушіліктің нысандарын жою туралы «Декларация
«Ядролық қаруды таратпау» Декларациясы
«Халықаралық бейбітшілікті сақтау туралы» Декларациясы
«Отар елдер мен халықтарға тәуелсіздік беру туралы» Декларация
15. 1992 жылы 7 ақпанда Еуропалық бірлестіктер принциптерін бекіткен құжат:
Маастрихт келісімі
Женева келісімі
Кемп-Дэвид келісімі
Париж келісімі
Брюссель келісімі
16. Еуро Одақтың 19 мемлекеті ацналымға енгізген ортақ валюта:
еуро
франк
марк
лир
доллар
17. 1970 жж. басында халықаралық серіктестікте қауіпсіздік мәселесін бірінші орынға шығарды:
Үшінші дүниежүзілік соғыс қаупі
Екінші дүниежүзілік соғыс қаупі
Бірінші дүниежүзілік соғыс қаупі
Ұлы дағдарыс
Ислам әлемі қаупі
18. 1975 ж. Финляндия астанасы Хельсинкиде қол қойылған құжат:
ЕҚЫК-нің соңғы актісі
Р. Шуманның декларациясы
Трумэн доктринасы
Азамат құқықтарының Декларациясы
Атом сынақтарына тыйым салу құжаты
19. 2010 жылы ЕҚЫҰ төрағалық еткен мемлекет:
Қазақстан Республикасы
Қытай халық Республикасы
Қырғызстан Республикасы
Ресей Федерациясы
Тәжікстан Республикасы
Өзбекстан Республикасы
20. 1957 жылы Бельгия, Германия, Нидерланды, Люксембург, Франция және Италия құрған ұйым (-дар):
Еуропалық Экономикалық қауымдастық
Атом энергиясы жөнінде Еуропалық Қауымдастық
«Жиырмалық тобы»
Түрік мәдениетінің халықаралық ұйымы
Еуразиялық Экономикалық Одақ
21. 1972 жылы Рабатта құрылған Ислам Ынтымақтастық Ұйымының мақсаты:
исламдық тәртіпті экономикалық, әлеуметтік , саяси салаларда қолдану
нәсілшілдікке қарсы күресу
Палестинаны азат ету ұйымына қолдау көрсету
НАТО-ның рөлін Қиыр Шығыста атқару
Одақтас мемлекеттер күштерінің бірлескенбасшылығынқұру
Еуропалық социалистерден қолдау табу
Ислам мәдениетінің бірігейлігін сақтау
Шариғат ережелерін бекіту
22. Ислам Ынтымақтастық Ұйымының бақылаушылары дәрежесіне ие ел (-дер):
Босния мен Герцоговина
Орталық Африка Республикасы
Ресей Федерациясы
Үндістан Республикасы
Пәкістан Ислам Республикасы
Қазақстан Республикасы
Гвинея-Бисау
Болгария
23. Ислам Ынтымақтастық Ұйымының бақылаушылары дәрежесіне ие ұйым (-дар):
Оқшаулану қозғалысы
ЕО
ШЫҰ
Гринпис
Шегарасыз дәрігерлер
Шегарасыз репортерлер
БҰҰ
Қосылмау қозғалысы
§35. Социогенез теориялары
1. Aдамзат қоғамын биологиялық ағзаға балама ретінде қарастырып, эволюциялық жолды ұсынған ағылшын әлеуметтанушысы
Карл Маркс
Адам Фергюсон
Әулие Августин
Эдуард Тэйлор
Герберт Спенсер
2. Қоғамның пайда болуы жөнінде ілім:
космогенез
антропогенез
социогенез
мутация
эволюция
3. Дүниежүзі тарихын адамның күнәһар болуынан бастап, Христостың қайта келіп, Жер бетінде құдайдың патшалық құруына дейінгі аралықты бір сызықтық тұрғыда қарастырған христиан ойшылы
Фома Аквинский
Ансельм Кентербирийский
Пьер Абельяр
әулие Аугустин
Уильям Оккам
4. Қоғамның құрылуындағы қарапайым түрден күрделіге қарай, яғни алғашқы қауымдықтан қазіргі өркениеттік күйге дейінгі үздіксіз қозғалыс:
әлеуметтік прогресс
тарихи прогресс
географиялық прогресс
саяси прогресс
экономикалық прогресс
5. Aдамзат қоғамының даму теориясын бірсызықты тұрғыда түсіндіріп, тарихи-философиялық теорияның негізін қалаған шотландық ойшыл
Эдуард Тэйлор
Джеймс Фрезер
Әулие Аугустин
Герберт Спенсер
Адам Фергюсон
6. Адам Фергюсон бойынша, адамзат қоғамының сатысылары:
«жабайылық»- «тағылық» -«өркениет»
«магия» -«дін» «ғылым»
«әскери»-«өндірістік»
«тас»-«қола»-«темір»
«ру»-«тайпа»-«халық»
7. Жекелеген халықтардың тарихи тағдырының ұқсастығына сенген эволюционизм теориясының іргесін қалаушылардың бірі, ағылшын антропологі:
Джеймс Фрезер
Арнольд Дж.Тойнби
Эдуард Тэйлор
Питирим Сорокин
Освальд Шпенглер
8. Эволюциялық теориясында адамзаттың рухани өмірінің дамуы «магия» –«дін» –«ғылым» секілді бір сызықты бағытта өрбитінін ұсынған:
Джеймс Фрезер
Арнольд Дж.Тойнби
Эдуард Тэйлор
Питирим Сорокин
Освальд Шпенглер
9. 1944 жылы екі әлеуметтік жүйе капитализм мен социализмді конвергенциялау (жуықтау) теориясын алғаш жариялаған ғалым
Джеймс Фрезер
Арнольд Дж.Тойнби
Эдуард Тэйлор
Питирим Сорокин
Освальд Шпенглер
10. К. Маркс ұсынған қоғамдық- экономикалық формацияларды дұрыс реттілікпен орналастырыңыз.
1) экономикалық; 2) архаикалық; 3) коммунистік
2,1,3
1,2,3
2,3,1
3,2,1
1,3,2
11. Батыстық өркениет эволюциясы сарапталатын бес «экономикалық өсімнің кезеңдерін» атап өткен америкалық әлеуметтанушы және экономист:
Дж.Фрезер
А.Дж.Тойнби
Э.Тэйлор
У. У. Ростоу
П. Дракер
12. Қоғамдық дамудың негізіне марксистік экономикалық технологиялық детерминизм принципін қойған теориясының іргесін қалыптастырған америкалық экономист
П. Дракер
Дж.Фрезер
А.Дж.Тойнби
Э.Тэйлор
О.Шпенглер
13. Питирим Сорокиннің капиталистік және социалистік екі әлеуметтік - экономикалық жүйені конвергенциялау (жуықтау) теориясы қолдаған ғалым (-дар):
Дж. Гэлбрейт
У. У. Ростоу
Джеймс Фрезер
Арнольд Дж.Тойнби
Эдуард Тэйлор
Освальд Шпенглер
Карл Маркс
Фридрих Энгельс
14. Адамзат қоғамының дамуын формациялық тұрғыдан қарау бағытының негізін салушысы (-лары).
Дж. Гэлбрейт
У. У. Ростоу
Карл Маркс
Фридрих Энгельс
Джеймс Фрезер
Арнольд Дж.Тойнби
Эдуард Тэйлор
Освальд Шпенглер
§36–37. Қоғамның әлеуметтік құрылымдарының тарихи формалары
1. Біздің дәуірімізге дейін 12 мың жыл бұрын орын алған құбылыс:
егіншілік ойлап табылды
мануфактуралар пайда болды
матриархаттан патриархатқа көшу басталды
инициация рәсімі жойылды
ұжымдық аң аулау тоқтап, жеке аңшылық орын алды
2. Архаикалық қоғамда ер жетуіне байланысты сынақтардан өту
инициация
инсталляция
популяция
реинкарнация
мутация
3.Индустриалды қоғамның негізгі белгісі
мүшелері жерді ұжымдық түрде пайдалануы
дәстүрге, әдет-ғұрыптарға негізделу
халықтың қалаға қоныс аударуы
жерді бірлесіп өңдеуі
ең жоғары құндылық билік болып есептелуі
4. Архаикалық қоғамда аналық жағынан қандас туыстас адамдар тобы:
ру
тайпа
мемлекет
қала
полис
5. Архаикалық қоғамда эндогамия сақталатын әлеуметтік ұйым
тайпа
ру
мемлекет
қала
полис
6. Әлеуметтік ұжымның алғашқы формасы.
туыстық қауым
социализм
Коммуна
қала
феодалдар
7. Постиндустриалды қоғамның жоғарғы сатысы:
ақпараттық қоғам
индустриалды өркениет
архаикалық өркениет
антикалық өркениет
дәстүрлі өркениет
8. Табиғаттан айқындалып көрінсе де оған толық тәуелді, ең алғашқы адамдар қауымы
феодалдық
индустриалдық
постиндустриалдық
ақпараттық
архаикалық
9. Индустриялы қоғамға өту үрдісі
мобилизация
корпорация
сегрегация
модернизация
секуляризация
10. Постиндустриалды өркениеттің ерекшелігі:
ақпараттың, білімнің, өзін-өзі дамыту рөлінің бірден артуы
әлеуметтік негіз– қоғам мен отбасы
басқару формасы–деспоттық
құқық пен заңға қарағанда, билік–үлкен құндылық
өндіріс технологияларының құлдырауы
11. Индустриалды қоғамның белгілері
бәсекелестіктің жоғары деңгейі және кәсіпкерлік рух
нарықтық экономика және меншіктік иелік
машиналық өндіріс және соғансәйкес ұйымдастырылған еңбек формасы
адамдардың басым көпшілігі ауылдық жерлерде тұрады
адамның құқығы мен міндеттері оның шыққан тегіне байланысты
мемлекетті басқаруға тек атақты жериеленуші тұқым ықпал ете алады
адамдардың көзқарасы дінге және дәстүрге бағынышты
адамдардың басым көпшілігі ауылшаруашылық еңбегімен айналысады
12. Индустриалды қоғамның белгілері
өмір сапасының артуы, өмір сүру ұзақтығының артуы; халықсанының өсуі
еңбек өнімділігі мен өндірістің артуы
инфраструктураның дамуы
адамдардың басым көпшілігі ауылдық жерлерде тұрады
адамның құқығы мен міндеттері оның шыққан тегіне байланысты
мемлекетті басқаруға тек атақты жериеленуші тұқым ықпал ете алады
адамдардың көзқарасы дінге және дәстүрге бағынышты
адамдардың басым көпшілігі ауылшаруашылық еңбегімен айналысады
13. Постиндустриалды өркениеттің ерекшелігі (-тері):
адам саясаттан алшақ, саясат–азғантай ақсүйектер тобының ісі
мемлекеттің жеке адам мүддесімен санаспауы
бүкіл әлемдік біртұтас көп арналы ақпараттық жүйенің қалыптасуы
әлеуметтік негіз– қоғам мен отбасы
басқару формасы–деспоттық
өндірістің, қызмет көрсетудің, білімнің индивидуализациялануы
құқық пен заңға қарағанда, билік–үлкен құндылық
қалдықсыз, экологиялық «жасыл технологияға» көшу
14. Аграрлық қоғамның негізгі ерекшеліктері:
адамдардың басым көпшілігі ауылдық жерлерде тұрады
адамның құқығы мен міндеттері оның шыққан тегіне байланысты
мемлекетті басқаруға тек атақты жериеленуші тұқым ықпал ете алады
бүкіл әлемдік біртұтас көп арналы ақпараттық жүйенің қалыптасуы
өндірістің, қызмет көрсетудің, білімнің индивидуализациялануы
қалдықсыз, экологиялық «жасыл технологияға» көшу
ғылыми-техникалық прогрестің адам өмірінің барлық салаларына әсер етуі
қол еңбегінің машинам өндірісімен алмастырылуы
15. Аграрлық қоғамның негізгі ерекшеліктері:
басқару формасы монархия болып табылады
бүкіл әлемдік біртұтас көп арналы ақпараттық жүйенің қалыптасуы
өндірістің, қызмет көрсетудің, білімнің индивидуализациялануы
адамдардың көзқарасы дінге және дәстүрге бағынышты
адамдардың басым көпшілігіауылшаруашылық еңбегімен айналысады
қалдықсыз, экологиялық «жасыл технологияға» көшу
ғылыми-техникалық прогрестің адам өмірінің барлық салаларына әсер етуі
қол еңбегінің машинам өндірісімен алмастырылуы
Достарыңызбен бөлісу: |