Қостанай облысы Амангелді ауданы Ә.Боранбаев атындағы жалпы білім беретін орта мектебінің химия пәнінің мұғалімі Ахметова Таттигуль
Химия
9сынып
24.11.2014 жыл
Үй тапсырмасын сұрау “Күкірт” тобына: 1. Күкірт қышқылы туралы не білесіздер? 2.Күкірт қышқылының формуласы 3. Күкірт қышқылының қолданылуы. «Азот» тобына: 1. Күкірт қышқылының құрылымдық формуласы 2. Күкірт қышқылының физикалық қасиеті 3.Су мен күкірт қышқылын қалай араластырады
Азоттың қосылыстары. Аммиак.
Мақсаты:
1) Білімділік. Азоттың оттекті қосылыстарына сипаттама беру, б
білім негіздерін қалыптастыру.Аммиак
молекуласының электрондық және кеңістіктік
құрлысымен танысу, соған орай аммиакқа тән
қасиеттерін түсініп білу.
2)Дамытушылық: Оқушылардың шығармашылық қабілетінің
азот (І) оксиді азот (ІІ) оксиді азот (ІІІ) оксиді азот (ІV) оксиді азот (V) оксиді
Тұз түзбейтін қышқылдық
NO
физикалық
қасиеттері
түссіз
Қиын
сығылады
-151,8
сығылады
-163,7
қатаяды
Суда
нашар
ериді
Ауада
тотығады
газ
NO Алынуы:
Tабиғатта найзағай отында мына реакция жүреді:
NO Азот (ІІ) оксиді
NO Азот (ІІ) оксиді
Алыну жолдары:
1. Табиғатта, найзағай ойнағанда
t
N2 + O2 = 2NO↑ – Q
2.Өндірісте кt
4NH3 + 5O2 = 4NO↑ + 6H2O
3. Лабораторияда
3Cu + 8HNO3 = 3Cu(NO3)2 + 2NO↑ + 4H2O
(сұйытылған)
Азот(II)оксидінің химиялық қасиеті:
Азот(II)оксидінің химиялық қасиеті:
Тотығуы:
2NO + O2 = 2NO2
N+2 -2e → N+4 2 тотықсыздандырғыш
4
O20 +4e →2O-2 1 тотықтырғыш
NO2
физикалық
қасиеттері
қоңыр
буы
улы
газ
21,3
сұйылады
9,3 кристалдық
массаға
айналады
өткір иісті
суда
ериді
NO2 Азот (IV) оксиді
NO2 Азот (IV) оксиді
Физикалық қасиеті: қоңыр түсті, өткір иісті, улы газ, суда ериді
Tқайнау = 21°C,
Тбалқу= -11,2°C.
Алыну жолдары:
1) 2NO + O2 = NO2
2) Cu + 4HNO3 = Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O
(конц.) .
Химиялық қасиеттері:
Химиялық қасиеттері:
Суда еруі
4NO2 +2H2O + O2 = 4HNO3 + Q
N+4 -1e →N+5 4
4
O20 +4e →2O -2 1
немесе 2NO2 +H2O = HNO3 + HNO2
азот қыш. азотты қыш.
HNO3 + HCl 1:3 патша арағы деп аталады. Барлық нәрселерді Аu және pt-ны да ерітеді. Күшті тотықтырушы қасиетке ие.
Аu + HNO3 +3HCl =AuCl3 +NO +2H2O
“Бұл иісін бір иіскесең өмір бойы ұмытылмастай есіңде қалатын газ. Құтыны ашсаң болды өткір иісі бірден бөлменің ішін алып кетеді. Оның атауы мүсәтірдің ескі атауы “sal ammoniac” сөзінен шыққан. Оны Амон құдайына табынатын жерге жақын Ливиядан өндірген.”
NH3
Физикалық қасиеті
Ауадан жеңіл
Суда жақсы ериді
H2O
NH3
NH3
Аммиакты лабораторияда алу жолы
NH4Cl
Ca(OH)2
NH3
2NH4СІ + Са(ОН)2 t→ СаСІ2 + 2NH3↑ + 2Н2О
Аммиакты өнеркәсіпте алу жолы
N2 + 3H2 ↔ 2NH3 + Q
Fe, t, p
N2 + H2
Турбоком
прессор
катализатор
Жылуалмас
тырғыш
салқындатқыш
сепаратор NH3
.
Тыңайтқыш алуда
Кондитерлік істе
Медицинада
Азот қышқылын алуда
Металдарды
дәнекерлеуде
Тоңазытқыштарда
Аммиактың қолданылуы
NH3
Азот-Бейметалл пойызы
Тест жұмысы.
Азот атомында қанша s және p электроны бар?
а) 6s және 9p в) 4s және 3p с) 6s және 10p д) 4s және 4p