Оқу әдістемелік кешен

Мінездеме

Мінездеме А4 қалыпты жалпы бланкіге толтырылады. Мінездеме мәтініндегі логикалық байланыстағы бөлімдерді бөліп көрсетуге болады.

Басқы бөлім – анкеталық мәліметтер (аты-жөні, туған жылы, білімі, т.б.). Кейбір мінездемелерде бұл мәліметтер құжат атауынан бір интервал төменге басылады.

Екінші бөлімде – еңбек қызметі туралы мәліметтер (мамандануы, жұмыс істеу мерзімі, қызметі бойынша өсуі, т.б.) және еңбегіне берілген баға жазылады.

Үшінші бөлімде – қоғамдық белсенділігі, тұрмыстағы тәртібі, әріптестерімен қарым-қатынасына баға беріледі.

Қорытынды бөлімде тұжырымдама және мінездеменің берілу мақсаты жазылады.

1. 
   Жеке адам туралы негізгі мәліметтер:
   

• 
  аты-жөні;
  
• 
  ұлты;
  
• 
  әскери қызметке қатысы;
  
• 
  отбасы жағдайы;
  
• 
  білімі;
  
• 
  лауазымы;
  
• 
  туған жылы;
  
• 
  туған жері;
  
• 
  азаматтығы.
  

2. 
   Қызмет істеген орны, қызмет атқарған жылдары.
   
3. 
   Жеке басының қасиеттері. Өз міндетіне, қоғамдық тапсырмаларға қарым-қатысы.
   
4. 
   Мінездеменің берілу мақсаты.
   
5. 
   Мекеме басшысының қолы.
   
6. 
   Мінездеменің берілген уақыты (айы, күні, жылы)
   
7. 
   Мекеменің мөрі.
   

Словарь к тексту

мінездеме – характеристика

қызметкердің қызметтік әрекеті – служебная деятельность сотрудника

қоғамдық әрекет – общественная деятельность

ресми түрде бағалау – официальная оценка

іскерлік қабілеті – деловая спосбность

моральдық сапасы – моральная качества

қазіргі кезде – в настоящее время

мемлекеттік емес мекемелерде – на негосударственных предприятиях

сирек қолданылады – используется реже

қызметі бойынша – по службе

орын алмастырғанда – при передвижении

қызметін аттестациялау кезінде – при аттестации на должность

іссапарға шыққанда – при откомандировании

және басқа жағдайларда – и в других случаях

қажет болады – необходимо

жалпы бланкіге – на общем бланке

деректемелері – реквизиты

қызметін көрсету – указание на должность

құжатты беруші ұжымның атауы – наименование организации, выдающей

документ

бөліп көрсетуге болады – можно выделить

басқы бөлім – заголовочная часть

анкеталық мәліметтер – анкетные данные

кейбір мінездемелерде – в некоторых видах характеристик

бұл мәліметтер – эти данные

бір интервал төменге басылады – печатаются через один интервал ниже

екінші бөлім – второя часть

еңбек қызметі туралы мәліметтер – данные о трудовой деятельности

мамандануы – специализация

жұмыс істеу мерзімі – продолжительность работы

қызметі бойынша өсуі – продвижение по службе

еңбегіне берілген баға – оценка труда

қоғамдық белсенділігі – общественная активность

тұрмыстағы тәртібі – поведение в быту

әріптестерімен қарым-қатынасы – отношение с коллегами по работе

қорытынды бөлім – заключительная часть

тұжырымдама – вывод

мінездеменің берілу мақсаты – назначение характеристики
1-жаттығу. Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз (Ответьте на вопросы).
Қызметкердің қызметтік, қоғамдық әрекеттерін ресми түрде бағалап, іскерлік қабілеті мен моральдық сапасын ерекшелеп көрсететін құжат түрі қалай аталады? Мінездеме қандай мекемелерде сирек қолданылады? Мінездеме қандай жағдайларда қажет болады? Мінездеме қандай бланкіге толтырылады? Мінездеменің деректемелерін атап көрсетіңіз. Мінездеменің басқы бөлімінде қандай мәліметтер беріледі? Мінездеменің екінші бөлімінде нелер жазылады? Үшінші бөлімде қызметкердің қандай сапалық қасиеттеріне баға беріледі? Қорытынды бөлімде не жазылады?
2-жаттығу. Төмендегі етістіктерді қалау рай формасында, үш жақта, жекеше және көпше түрде Жіктеңіз (Проспрягайте).
Шық, оқы, өс, ойла, ұйықта, тап, көшір, жаз, таста, баста, ал, отыр.
3-жаттығу. Қазақ тіліне аударыңыз (Переведите на казахский язык).
Характеристика – это официальная оценка служебной, общественной деятельности сотрудника, оценка его деловых способностей и моральных качеств. В настоящее время на негосударственных предприятиях она используется реже. Но при передвижении по службе, аттестации на должность, откомандировании и в других случаях характеристика необходима.

Характеристика может быть оформлена на общем бланке формата А4. Реквизиты его таковы: название (характеристика); указание на должность лица, которому выдается характеристика; наименование организации, выдающей документ; имя, отчество и фамилия сотрудника; текст, подписи и печать.

В тексте характеристики можно выделить логический связанные части.

Заголовочная часть – анкетные данные (инициалы, фамилия, год рождения, образование и пр.). В некоторых видах характеристик эти данные печатаются через один интервал ниже названия.

Вторая часть – данные о трудовой деятельности (специализация, продолжительность работы, продвижение по службе и т.д.), оценка труда.

Третья часть – оценка общественной активности, поведения в быту, отношения с коллегами по работе.

В заключительной части содержатся вывод и назначение характеристики.
4-жаттығу. Үлгіні пайдаланып, әріптесіңізге мінездеме жазыңыз (По образцу напишите характеристика).

Мінездеме

Самат Айдынұлы Мәуленбаев, 1970 жылы туған, ұлты – қазақ, білімі – жоғары. Қазақстан Республикасының азаматы. Самат Айдынұлы Мәуленбаев – 1970 жылғы қаңтар айының 15-інде Қазақстан Республикасы Алматы облысы, Райымбек ауданы, Нарынқол ауылында туған. Орта мектепті бітіргеннен кейін 1987 жылы қазіргі Ұлттық политехника университетінің компьютерлік техника факультетіне оқуға түсіп, оны 1992 жылы үздік дипломмен бітірген. 1993-98 жылдар аралығында Ғылыми-жобалау институтының аға ғылыми қызметкері. Қазір – Қазақ ұлттық университеті металлургия өнеркәсібі факультетінің аға оқытушысы. 1998 – 2001 жылдар аралығында ҚазҰПУ-дің өндірістен қол үзбей оқитын аспирантурасында оқып, 1991 жылы кандидаттық диссертация қорғады.

С. А. Мәуленбаев - өз ісін жетік білетін, тәжірибелі маман. Ол – бірнеше ғылыми еңбектердің авторы. С.А. Мәуленбаевтың “Металлургия өнеркәсібінің терминдері” деп аталатын еңбегі Шоқан Уәлиханов атындағы сыйлыққа ие болды.

С. А. Мәуленбаев – қазақ, орыс, ағылшын тілін жетік біледі. Студенттер мен әріптестерінің арасында беделді; үлгілі отбасы иесі.

Мінездеме А4 қалыпты жалпы бланкіге толтырылады. Оның деректемелері: атауы (мінездеме); мінездеме беріліп отырған адамның қызметін көрсету; құжатты беруші ұжымның атауы, қызметкердің толық аты-жөні, мәтіні; қолы және мөрі.

А) Бұйрық

В) Анықтама

С) Мінездеме

D) Хаттама

Е) Хабарлама
2. Сөйлеушінің ықылас-тілегін білдіретін рай түрін көрсетіңіз.

А) ашық рай

В) қалау рай

С) шартты рай

D) бұйрық рай

Е) тілек рай

А) барса

С) барғысы келеді

D) барған

Е) барыпты

А) басқы бөлімде

В) екінші бөлімде

С) үшінші бөлімде

D) төртінші бөлімде

Е) қорытынды бөлімде

А) барғысы келеді

В) барғыңыз келеді

С) барғың келеді

D) барғым келеді

Е) барғымыз келеді

(Автобиография)

Әдетте өмірбаянда мыналар көрсетіледі:

• 
  құжаттың атауы;
  
• 
  автордың аты-жөні;
  
• 
  туған жері мен туған жылы, айы, күні;
  
• 
  ұлты;
  
• 
  білімі мен мамандығы;
  
• 
  қызметіне қатысты мәліметтер, марапаттаулар мен алған мадақтаулары;
  
• 
  отбасы жағдайы мен отбасы құрамы;
  
• 
  үйінің мекен-жайы мен телефоны;
  
• 
  толтырылған күні мен жеке қолы.