Дәріс № 4
Биологиялық жүйелерде тұрақты және айнымалы токтардың өту заңдылықтары
1. Биологиядағы Ом заңы. Поляризация құбылысы.
Қатты дене, сұйық және газ меншікті электр өткізгіштігімен сипатталады. Дененің электр өткізгіштігі деп уақыт бойынша өзгермейтін электр өрісі әсерінен заттың электр тогын өткізу қабілетін айтамыз. Денелерде ток тасымалдаушылар болады. Мысалы, металдарда, жартылай өткізгіштерде ток тасымалдаушылар электрондар болса, электролиттерде иондар, ал плазмаларда электрондар мен иондар болып саналады. Меншікті электрөткізгіштігіне қарап денелерді өткізгіштер  , жартылай өткізгіштер  және диэлектриктер  деп үшке бөлінеді. Иондық өткізгіштердің меншікті электр өткізгіштігі  аралығында жатады. Ал биологиялық объектілер өткізгіштің де, диэлектриктің де қасиетіне ие бола алады. Клеткалар мен ұлпаьдердегі бос иондар олардың электр өткізгіштігін қамтамасыз етеді. Тірі организмдегі электр тогын электрон, иондар алып жүреді. Ом заңы тірі организмде сол күйінде орындалмайды. Өткізгіш арқылы өтетін токтың шамасы кернеуге тура пропорционал екені белгілі:  немесе  . Бұл Ом заңы. Тірі организм арқылы ток өтіп жатсын. Оған берілетін кернеу өзгермесе де, одан өтетін ток өзгереді. Дәлірек айтқанда ток күші кемиді. Ток күшінің кемуі –ұлпада болып жатқан поляризацияға байланысты болады. Атап айтқанда, ұлпалардың сиымдылық, диэлектрлік қасиеттерінен ток күші азаяды. Биологиялық объектілер үшін Ом заңы былайша өрнектеледі:
Достарыңызбен бөлісу: |
