Оқу сауаттылығЫ



бет110/203
Дата26.12.2021
өлшемі1,33 Mb.
#105701
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   203
Байланысты:
Оқу сауаттылығы 100 вариант

56-НҰСҚА

Жиһанкез өзінің қыпшағын еш уақыт тастаған емес. Қыпшағының қос ішегі алыста қалған туған жердің шерменді үнін қозғап, өткен күндерді, албырт жас шағын, от басында тұрып ән салған қыпшақтың жас сұлуларының әсем әндерін, айлы түндердегі жер солқылдатқан сарбаздар биін еске салатын. Сондайда ол музыка жайлы кітабын бітірсе, туған жерін есіне түсірер осынау сұлу сезімді мұңлы саздардан айырылып қалатындай боп қорқатын.

Туған жерін еске алғанда оның көңілін ылғи жабырқау мұң басатын. Әсіресе соңғы жылдарда мүлде торлап алды. Туған жеріне бір қиялмен шарлап келмей көңілі орнына түспейді. Әрине, жер ортасынан асқан шақта ғұмырының жартысын білім қуып жат өлкеде тентіреумен өткізген жанның көкірегінде болар табиғи сағыныш еді бұл.

1. Мәтіннің 1-ші бөлімінде не туралы айтылған.

A)аспап туралы

B)би туралы

C)қыздар туралы

D)кітап туралы

E)ән туралы

2. Мәтіндегі ойға сәйкес келетін мақал-мәтелді табыңыз.

A)Туған жердей жер болмас.

B)Жамандық қөрмей жақсы болмас.

C)Мың асауға бір тосу.

D)Көшерін жел, қонарын сай біледі.

E)Ерді ел теңгерер.

Гүл ‒ жер бетіндегі ең сұлу жаратылыс. Гүлдердің ешкімге зияны жоқ,  керісінше, айналасындағыларға шаттық пен қуаныш, көтеріңкі көңіл күй сыйлап, адам жанын жадыратып жіберетін қасиетке ие.

         Есте жоқ ерте замандарда, яғни көркемсөз өнері дамымаған, хат жазу дәстүрі кең тарамаған кезде адамдар өздерінің сезімдерін гүл арқылы жеткізетін болған деседі. Одан бері қанша ғасыр өтсе де, бұл дәстүр сақталып келеді. Гүлдердің сырына үңіліп көрейік.

         Мысалы, қызғалдақ ‒ дүние жүзінде кең тараған әдемі гүлдердің бірі. Қызғалдақтың отаны туралы пікірталастар өте көп. Шын мәнінде, қызғалдақтың отаны ‒ Қазақстан!

         Сакура ‒ Жапонияның символы болып табылатын гүл. Оның гүлдеуі адамның сана-сезімін еріктен тыс әдемі нәрселерді ойлауға жетелейді.

         Раушан гүлінің отаны ‒ Иран, ол ертеректе Персия елі болып есептелетін. Өз тілдерінде оны «гюл» деп атайды. Сонымен бірге елінде оны «гюлистан» дейді, аударғанда «раушандар бағы» деген мағынаны білдіреді. Ал Үнді еліне раушан гүлі Бабуру басшысының арқасында жерсіндірілген. Грекияға гүлді батыс елдерден келгендер әкелген, кейін гүл махаббат пен әдеміліктің символы саналады.

          Дицентра ‒ Германияда «жүрек гүлі» ретінде танымал болса, поляктар оны «Құдай-Ананың туфлиі» деп атайды, ал француздар «Жаннетта жүрекшесі» деп атаса, орыстар «жаралы жүрек» деп атайды. Ал барлық ағылшын тілділер оны «қанды жүрек» деп атайтын көрінеді. Қалай атаса да, әр елдің осы гүлмен байланысты өз тарихтары бар.

          Орхидеялар әлемнің ең әдемі гүлі болып табылады. Адамдар орхидеяға өте ертеден-ақ қызығушылық танытып келеді. Бұл гүл туралы тарихи әңгімелер мен жазбалар өте көп. Чарлз Дарвиннің өзі бұл гүлдің құпиясы мол гүл деп сипаттап жазған болатын.

3. Француздар «Жаннетта жүрекшесі» деп атаған гүл

A)Дицентра

B)Раушан

C)Қызғалдақ

D)Орхидея

E)Сакура


4.  «Раушандар бағы» атауының шыққан жері

A)Персия


 B)Қазақстан

C)Жапония

D)Үндістан

E)Германия

5. «Құпиясы мол гүл» деген сипатқа лайық

A)Қызғалдақ

B)Раушан

C)Дицентра

D)Сакура

E)Орхидея

6. Қызғалдақтың отаны

A)Жапония

B)Ресей

C)Франция

D)Германия

E)Қазақстан





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   203




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет