Оқулық 10-сынып 1-бөлім Е. С. Дүйсенханов, С. А. Щеглов, Д. Ханин, А. М. Фазылжанова, А. А. Сейтенова Алматы, 2019
жүктеу/скачать 3,92 Mb. Pdf көрінісі
|
10-сынып 1-бөлім Оқулық Кәсіпкерлік және бизнес негіздері 1-2 тоқсан kz-lite (3) (1) (1)
| Бизнес неден басталады?
Алдыңғы сабақтарда біз биз нес тің идеяны ге- нерациялаудан басталатынын түсіндік. Бірақ идея на рық талаптарына, тұ тыну шы лар дың талғамына және қалауына жауап беруі тиіс. Сіз дің бастапқы мүм кін діктері ңіз ге сәйкес келе тін қолда бар биз- нес тің дайын идеясын алуға, на рық ты зерттеуге, сіз дің болашақ бә се ке лес тері ңіз де қандай кем- шіліктер бар екенін көруге болады. Өз ісін бастау үшін үлкен бастапқы капи тал болуы міндетті емес. Бастапқы капи тал — өз ісін ашу, кәсіпорын құру үшін қажетті алғашқы капи тал . Биз нес құру үшін ниет пен күш салу әлдеқайда маңызды. Алдымен сіз немен айналысатыныңызды анықтап алу керек. Егер таңдау жасалса, онда бірден «Ақшаны қайда алуға болады?» деген сұ рақ туын дай ды. Алдымен «ақша» ұғымына анықтама береміз. Ақша — бұл жалпыға бірдей эквивалент (тепетең баламасы) ре тін де пайдаланы латын, ол арқылы барлық басқа та уар лар дың құны көр се тіле тін әмбебап өнім нің ерекше түрі. Ақша құн өлшемі, айналыс құралы, төлем құралы, қор және қазына жинау құралы, дүниежүзілік ақша қызметтерін орындай- тын ерекше өнім болып табылады. Ақшаны біз еңбек құралдарына, яғни қажетті жаб дық- Оқы, қызық! Отырар оазисіндегі Мардан қорымының археологиялық қазба жұ мыс тары кезінде ежелгі қытай монета ла ры — ушу немесе ушуцянь табылды. Есеп құралы ре тін де оларды б.з.д. ІІ ғасырда Орта Азияның ірі Қаңлы мемле- ке тін де пайдаланды. Ол Сырдария өзені нің алқабында және Қаратау тау бөктерінде, саудасы өркендеген Ұлы Жібек жолы тармағының бірінде орналасқан. Көне Отырар қала сы ның (Қазақстан ның оңтүстігі, Талапты ауылы) қазба ла ры н- да монета лар дың көп теген түрі, сондай- ақ орта Сырдарияда пайда болған сауда қала ла ры нда басып шығарылған қола ақшалар табылды. Осы сауда орталықтарының хандары — түркілер өз монета ла ры н құйды. Жаңа билеуші лер дің билік нышандары болып табылатын монеталарда — елі нің таңбасы және қаһарлы Арыстанның бейнесі ба сыл- ған. Осы уақытта ең көп тараған ақша бір- лігі — Түргеш хандарының монета ла ры . VIII ғасырдың соңында есептесу құралына араб фельстері қосылады. 400 жыл бойы Қазақстанда күміс теңгелер пайдаланды, ал Ресей империясы (ХVIII–ХХ ғғ.) кезінде рубль болды (алтын, мыс және күміс монеталар мен банкноталар). Кеңес О да ғы кезінде оларды қа ғаз ақша ал- мастырды. Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін ғана 1993 жылғы 15 қарашада ұлттық валюта теңге айналысқа енгізілді. 68 2 -бөлім. Заманауи жағдайдағы кәсіпкерлік қа айырбастауға (айналыс құралы), ғимаратты жалға алу үшін төлем жасауға (төлем құралы), ақша арқылы та уар құнын өлшеуге (құн өлшемі) немесе жай ғана ақша жинақтауға (қор және қазына жинау қыз мет і) және біз болашақта олар- ды инвестициялау (тиімді іске ақша салу) үшін пайыз түрінде пайда алуымызға болады. Егер бізде меншікті ақша немесе бастапқы капи тал болмаса, онда біз оларды қарызға ала аламыз. Бұл ретте, басты мә селе оларды қайдан алуға болады емес, сіз оларды қажетті мөл ше рде мерзімінде қайтаратыныңызға сенімдісіз бе де- геннен тұрады. Бұл мә селе де екі психологиялық мә селе тұр — жа уап кер шілік және тәуекелге баруға дайын дық. Келесі ең күрделі міндет клиент терді іздеу және сіз үшін қолайлы ба ға бойынша өз та уар ыңызды сату болады. Егер сізде белгілі бір биз нес ке құлшыныс (уәжділік) және дайын идея бол са , сіз ол биз нес- ті бастау үшін қандай кірістер, шы ғыс тар, пайда болатынын есептеп және сауатты биз нес -жоспар құруыңыз қажет. Егер сіз биз нес і ңіз дің та быс- ты екеніне көз жеткізсе ңіз , онда сіз кә сіп кер ліктің ұйым дық -құқықтық нысанын таңдап және өз компанияңызды құру туралы шешім қабылдай аласыз. Алдымен сіз өнімдері ңіз ге деген сұраныс бар ма, жоқ па екеніне сенімді болу үшін өз өнімдері ңіз ді таныстарыңызға, достарыңызға немесе туыстарыңызға сатып тексере аласыз. Сонымен, биз нес ті құрудың барлық үдерісін бірқатар дәйекті іс қимылдарға бөлуге болады: • өз күштері мен бастапқы мүм- кін діктерін ба ға лау; • биз нес -идеялар генерациясы; • биз нес моделі нің болжамы мен сынағын құру; • биз нес -жоспар құру; • биз нес ті құру туралы шешім; • бастапқы капи тал ды іздеу; • кәсіпорын нысанын таңдау; • компания құру (биз нес ті мемлекеттік тіркеу). жүктеу/скачать 3,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|