153
Ақша мультипликаторы
(m) – бұл ақша ұсынысының ақша
базасына қатынасын сипаттайтын сандық коэффициент:
m = M
S
/ МВ = M
s
= m × MB.
Ақша мультипликаторы ақша базасы бір бірлікке өскенде,
ақша ұсынысының қалай өзгеретіндігін көрсетеді.
Ақша мультипликторын депозиттеу коэффициенті (cr) жəне
резервтеу нормасы (rr) арқылы да анықтауға болады:
m = M
S
/ МВ = C + D / C + R,
егер, екі өрнектің алымын да бөлімін де D-ға бөлсек, онда:
m = cr + 1 / cr + rr,
мұнда,
cr = C / D; rr = R / D.
cr – депозиттеу коэффициенті, оның шамасы халықтың қолма-
қол ақша мен депозитті қандай пропорцияда бөлетініне байланы-
сты болады.
rr – Ұлттық банкте резерв түрінде сақталатын банктік салым-
дардың үлес салмағы. Оның шамасы Ұлттық банк таға йындаған
міндетті резервтер нормасына жəне коммерциялық банктер-
дің артық резервтеріне байланысты болады. Осыған орай, ақша
ұсынысының формуласын төмендегідей жазуға болады:
M
s
= cr + 1 / cr + rr × MB, M
Достарыңызбен бөлісу: 
