Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж



Pdf көрінісі
бет261/325
Дата15.05.2023
өлшемі1,31 Mb.
#176786
түріОқулық
1   ...   257   258   259   260   261   262   263   264   ...   325
Байланысты:
dogalov-makroekonomika

Тарифтік шектеулер
(кеден бажы) – бұл қандай да бір 
елдің шекарасынан өтетін тауарлардан, мүліктерден жəне құн-
дылықтардан алынатын мемлекеттің ақшалай табыстары (са-
лықтар). Баж салықтары импорт пен экспортқа бірдей салы-
натындықтан, олар импорттық тариф жəне экспорттық тариф 
болып бөлінеді. 
Импорттық тариф
– отандық тауар өндірушілерді шетел 
бəсекесінен қорғау мақсатында импорттық тауарларға салына-
тын салықтың бір түрі. Кеден салығы шетел тауарларына салы-
нады, нəтижесінде тауарлар қымбаттайды, сұраныс азаяды. Ке-
ден салықтары фискалдық қызмет атқарады, яғни ол мемлекет 
бюджетін толықтырудың негізгі көзі болып табылады. 
Алайда импорттық тарифтер отандық тұтынушыларға бір-
шама зиян əкеледі, өйткені тарифтерді енгізу импорттық та-
уарларды қымбаттатады, нəтижесінде отандық сатып алушылар 
қосымша салық төлейді. Яғни, импорттық тарифті енгізудің сал-
дары: мемлекет пен фирмалар ұтады жəне тұтынушылар зиян 
14.4-сурет.
Импорттық тарифті енгізудің салдары


348
шегеді. Импорттық тарифтің ұлттық экономикаға осындай əсерін 
14.4-суретімен түсіндіруге болады.
Суреттен байқағанымыздай, импорттық тауарға тарифтің 
енгізілуі, сол тауардың бағасын P
w
-дан P
e
-ге көтереді, нəтижесінде 
тауарға деген ішкі сұраныс Q
d
-дан Q
d
*-ға дейін қысқарады, ал 
ішкі ұсыныс Q
s
-дан Q
s
*-ға дейін артады. Бұл жерде импорттың 
жалпы көлемі Q
d
* - Q
s
* айырмасына қысқарады.
Ұлттық тұтынушылар импорттық тарифті енгізудің салда-
рынан 
a+b+c+d
фигураларының ауданына тең таза зиян шегеді, 
сəйкесінше, олардың ұтымы азаяды. Ұлттық өндірушілердің 
қо сымша таза ұтымы 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   257   258   259   260   261   262   263   264   ...   325




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет