Оқулық Алматы «Атамұра» 2018 (ХVІІІ-ХІХ ғасырлар) ҚазаҚстан тарихы



Pdf көрінісі
бет8/197
Дата12.09.2023
өлшемі7,89 Mb.
#180807
түріКнига
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   197
Байланысты:
7 сынып Қазақстан тарихы
472 б йры ы бойынша жасал ан мж келесі бетте, Курсты Ж мыс п ні Педагогика Та ырыбы (1), Көк байрақты Қазақстан слайд, Т рбие ж мысыны теориясы мен дістемесі П нінен ж мыс д птері (1), «Статистика» п нінен тест тапсырмалары I – н с а. Статистикалы , паспорт, the-way-the-british-communicate- compress (1)
(1723–1727 жылдар)
қазақ тарихында 
«Ақтабан шұ бы-
рынды, Алқакөл сұлама»
деген атпен аталады. Оның қазақ халқына ти-
гiзген зардабы, қайғы-қасiретi, аштығы мен қайыршылық халге душар етуi 
өте ауыр болды. Мыңдаған адам қырылды немесе тұтқын ретiнде айдалып 
кеттi. Жүздеген, мыңдаған ауыл қат ты күйзелiске ұшырады. Мал-мүлiк 
талан-таражға түстi, сауда бай ланысы үзiлдi, бiр кезде гүлде нiп тұрған 
қалалар жау қолында қалып, аяусыз қиратылды.
Қазақтар қырғыннан аман қалу үшiн елдiң батыс аймақтарына қа -
рай жылжып, Жайық бойына дейiн жеттi. Қазақтардың жаппай қо ныс 
аударуы Ресей империясын және оның қол астындағы ларды – башқұрттар 
«Қалқаман-Мамыр» дастанынан 
келтірілген үзіндіден:
– қазақ халқының демографиясына 
байланысты келтірілген деректі;
– жоңғар шапқыншылығы салдары- 
нан орын алған 
миграциялық
үрдісті;
– 1723 жылғы жоңғар шапқыншы-
лығының «Ақтабан шұбырынды» 
аталуының себебін түсіндір.
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


12
мен қалмақтардың едәуiр мазасын қашырды. Патша 
үкi метi бiрқатар ке шендi ша ралар қабылдады: ше-
гара күзетi күшейтiлдi, жаңадан әскери бекiнiстер 
салу шаралары қолға алынды. 
Қазақтардың едәуiр бөлiгi Орта Азия мемле-
кеттерiнiң аумағына қарай ойысты. Мәселен, Сыр-
дария өзенiнен өтiп кеткен Орта жүз рула рының 
көпшiлiгi Самарқан қаласының төңiрегiне, ал Кiшi 
жүз қа зақтарының едәуiр бөлiгi Хиуа мен Бұхар 
хандықтарына көшiп кеттi. 
Жоңғар шабуылының өрт-жалыны өзбектердi де, қырғыздарды да, 
қарақалпақтарды да шарпығанымен, ең ауыр соққы қазақтарға тиді.
Қазақ халқының басынан кешірген сол бір орасан ауыр қайғы-қасі-
реттің символы «Елім-ай» атты зарлы жыр болды: 
Қаратаудың басынан көш келеді
Көшкен сайын бір тайлақ бос келеді.
Ел-жұртынан айырылған жаман екен, 
Екі көзге мөлтілдеп жас келеді...
Ақтамбердінің мына өлеңі де халық жадында сақталған: 
Жауға шаптым ту байлап
Шепті бұздым айғайлап. 
Дұшпаннан көрген қорлықтан,
Жалынды жүрек қан қайнап.
Ел-жұртты қорғайлап, 
Өлімге жүрміз бас байлап.
Батырлардың Отан қорғаудағы ерлік істерін Үмбетей, Тәтіғара, Бұқар, 
Көтеш т.б. жыраулар жазып қалдырды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   197




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет