Оқулық Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі алматы, 2014 Ә. Ізтаев, К. Б. Байболов
жүктеу/скачать 16,75 Mb. Pdf көрінісі
|
(K)Ізтаев Ә. Жарма және жарма концентраттары технологиясы
| Шикізат шығынының нормалары.
Үлпектер өндірісінде шикізат шығынының нормаларын бір қайнатымға қажетті мөлшер есебінен тәжірибелік жолмен анықтап, содан кейін 1 т дайын өнімге есептейді. 73кестеде шикізат шығынының нормаларын есептеу мысалы кел тірілген және жүгері үлпектер өндірісінде дайын өнім шығымы көрсетілген. 73-кесте Шикізат шығынының нормаларының үлгілі есебі және жүгері үлпектерін өндірудің дайын өнімінің шығымы Шикізат және шығындар Құрғақ заттардың массалық үлесі, % Бір пісіруге кететін жарма мөлшері, кг 1 т үлпектерге кететін шикізат шығыны болмыста құрғақ заттар болмыс та құрғақ затта Жүгері жар - масы 85 820,5 697,43 1243,0 1056,7 Тазалау қалдықтары 85 20,5 17,43 30,9 26,4 Тазаланған жүгері жар - масы 85 800,0 680,0 1212,1 1030,3 Қант (құмшекер) 99,9 39,6 39,56 60,0 59,9 Ас тұзы 95 19,8 18,81 30,0 28,5 Барлығы – 859,4 738,37 1302,1 1118,7 Пісіру кезіндегі құрғақ зат шығыны – – 0,37 – 0,6 Пісірілген жарма 63 1171,3 738,00 1774,6 1118,1 Кептіру кезіндегі құрғақ зат шығыны – – 0,37 – 0,6 247 Пісірілген кептірілген жарма 80 922,0 737,63 1396,9 1117,5 Қуыру кезіндегі құрғақ зат шығыны – – 40,67 – 61,5 Ұсақ үлпектер (қалдық) 96 66,0 63,36 100,0 96,0 Стандартты үлпектер 96 660,0 633,60 1000,0 960,0 2графаның деректері (шикізаттағы, жартылай фабрикаттардағы және дайын өнімдегі құрғақ заттардың массалық үлесі) бақылау пісіру негізінде анықталған; 3графада барлық бақылау пісіру кезеңдеріндегі шикізаттың, жартылай фабрикаттардың, қалыдқтар мен дайын өнімді таразыға тарту арқылы алынған мәндер. Әдетте бақылау пісіру үш рет жүргізіледі және 2 мен 3 графаларға орташа көрсеткіштер қойылады, со - дан кейін 4 графаны құрғақ заттарды килограммен (олардың пайыздық құрамы туралы деректер негізінде) массалық үлесімен анықтау жолымен табылған деректерді толтырады. Мысалы, жүгері жармасын бір пісіруге 820,5 кг алынды. Ондағы құрғақ заттар мөлшері 85%, мұны килограмға ауыстыратын болсақ құрайды: кг Құрғақ заттардың шығыны екі көрсеткіштің айырмасы ретінде анықталады: пісіру үшін алынған құрғақ заттардың жалпы мөлшері (мы - салы, 738,37 кг) және оларды пісірген соң олардың алынған мөлшері (738 кг). Біздің мысалда құрғақ заттардың шығыны 0,37 кг құрайды (738,37 738) немесе құрғақ заттардың жалпы мөлшерінің 0,05%. Бақылау пісіру негізінде есептік коэффициентті анықтайды. Соны - мен бірге келесі деректерді негізге алады: бір пісіру 660 кг дайын өнім береді, ал 1000 кг дайын өнім алу үшін 1,5151 есе (1000:660) шикізатты шығындау қажет. Сонымен, есептеу коэффициенті 1,5151 тең. Осы коэф - фициентке кезекпен 3 графаның цифрларын көбейтеді, алынған мәнді 5 графаға қояды және 4 графаны көбейтіп алынғанды 6 графаға қояды. Сонымен, 1243 кг жүгері жармасын, 60 кг құмшекері мен 30 кг ас тұзын шығындағанда 1000 кг жүгері үлпектері мен 100 кг ұсақ үлпектер 248 алады, ұсақ үлпектерді майдалап, кептірілген нан ұнтақтарын ала - ды. Ұнтақтау және кептірілген нан ұнтақтарын бөлшектеп өлшемдеу шығындары шамамен 5% құрайды, соған орай дайын өнім (кептірілген нан ұнтақтары) 95 кг құрайды. Көрсетілген есептеу нұсқасымен тағамдық концентраттардың барлық түрлерінің өндіруде шикізат шығынының нормасын анықтау кезінде пайдалануға болады. Үлпектер өндіруде шикізат шығындарының нормаларын (3) және (4) формулаларын қолданып есептеуге болады. Бірақ келтірілген нұсқа айтарлықтай қарапайым. жүктеу/скачать 16,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|