Оқулық Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі алматы, 2014 Ә. Ізтаев, К. Б. Байболов
жүктеу/скачать 16,75 Mb. Pdf көрінісі
|
(K)Ізтаев Ә. Жарма және жарма концентраттары технологиясы
| 7.6 Бидай жармасының ассортименті,
шығым нормалары және сапасы Қатты бидайды өңдеудегі жарма мен қалдықтар шығымының базистік нормалары 49кестеде келтірілген. 49-кесте Қатты бидайды өңдеудегі жарма мен қалдықтар шығымының базистік нормалары Өңдеу өнімдері Шығым, % Полтава жармасы: №1+№2 8,0 №3+№4 43,0 Артек жармасы 12,0 Жарманың барлығы 63,0 Жемдік ұнтақ 30,0 І және ІІ категориялы қалдықтар 5,3 ІІІ категориялы қалдықтар және механикалық шығындар 0,7 Кеуіп кетуі 1,0 Барлығы 100 Бидай жармасының ассортименті мен сапа нормалары МЕМСТ 276 60 талаптарына сай болу керек. Өңдеу әдісі мен түйіршік өлшеміне байланысты бидай жармасын екі түрге бөледі: Полтава және Артек. Полтава бидай жармасы 1, 2, 3 және 4 нөмірлеріне бөлінеді. Артек бидай жармасы нөмірлерге бөлінбейді. Бидай жармасы 1, 2 және 3 класс қатты бидайдан өндірілуі қажет. Егер құрамындағы келесі қоспалар артық болмаған жағдайда қатты кластық емес бидайды қолдануға рұқсат етіледі: шөпшалам қоспасы – 2,0%, соның ішінде бүлінген дәндер – 0,2%; дән қоспасы – 5,0%, соның ішінде өңген дәндер – 3,0%; басқа типті бидай дәндері – 15%дан артық емес, соның ішінде 3ші класс қатты бидайдағы жұмсақ белозерная бидайы– 8%дан және кластық емес – 10% артық емес. Қалған көрсеткіштер бойынша бидай МЕМСТ 935385 бойынша 3ші класс немесе кластық емес талаптарына сай болу керек. 183 Бидай жармасы түрлерінің сипаттамасы 50кестеде берілгердерге сай болу керек. 50-кесте Бидай жармасы түрлерінің сипаттамасы Жарма түрі Сипаттама Полтава №1 жарма – ұрық пен жарымжартылай жемістік және тұқымдық қабықтардан ажыратылған, ажарланған, ұзынша пішінді дөңгеленген бидай дәні №2 жарма – ұрық пен жарымжартылай жемістік және тұқымдық қабықтардан толығымен ажыратылған, ажарланған, сопақ пішінді дөңгеленген бидай дәнінің ұсақталған бөлшектері №3 және 4 жарма – ұрық пен жарымжартылай жемістік және тұқымдық қабықтардан толығымен ажыратылған әртүрлі көлемді бидай дәнінің ұсақталған бөлшектері Артек Ұрық пен жарымжартылай жемістік және тұқымдық қабықтардан толығымен ажыратылған бидай дәнінің майда ұсақталған бөлшектері. Жарма бөлшектері ажарланған Бидай жармасының барлық түрі мен нөмірлері 51кестеде көрсетілген талаптарға сай болу керек. 51-кесте Бидай жармасы сапасының көрсеткіштері Көрсеткіш аталуы Норма Түсі Сары Дәмі Бидай жармасына тән, бөтен татымсыз, қышқыл және ащы емес Иісі Бидай жармасына тән, бөтен иіссіз, шіріген, көгерген емес Ылғалдылық, %, артық емес 14,0 Жоғары сапалы ядро, % кем емес 99,2 Шөпшалам қоспасы, %, артық емес 0,3 184 соның ішінде: минералды қоспа, артық емес 0,05 зиянды қоспа, артық емес 0,05 оның ішінде жорғалаушы кекіре және түрлі түсті вязель, артық емес 0,02 қарамықша, артық емес 0,10 Бүлінген ядролар, %, артық емес 0,20 Қара бидай мен арпаның өңделген дәндері, %, артық емес 3,0 Астық қорының зиянкестерімен залалдануы Рұқсат етілмейді Гелиотроп және сұрғылт триходесма тұқымдарының қоспасы Рұқсат етілмейді 1 кг жармадағы металлмагнитті қоспа, мг, артық емес 3,0 Ескерту: 1. Ең үлкен ұзындық өлшемінде металлмагнитті қоспаның жеке бөлшектерінің өлшемі – 0,3 ммден аспау керек, ал оның жеке бөлшектерінің массасы – 0,4 мгнан артық болмау керек. 2. Бидай жармасындағы пестицидтердің қалған мөлшері максимал - ды рұқсат етілген деңгейден аспауы керек. Ірілігі бойынша бидай жармасының сипаттамасы 52кестеде көрсе тілген талаптарға сай болу керек. 52-кесте Ірілігі бойынша бидай жармасының сипаттамасы Жарманың түрі және нөмірі Саңылаулар диаметрі, мм, екі қатарлас електердің Екі қатарлас електердің кетімі мен өтімінің нормасы, %, кем емес анықтау үшін өтім кетім Полтава: №1 3,5 3,0 80 №2 3,0 2,5 №3 2,5 2,0 №4 2,0 1,5 Артек 1,5 063 185 Ескерту: 1. №2, 3, 4 Полтава және Артек жармалары үшін бидайдың ұсақталмаған дәндері рұқсат етілмейді. 2. МЕМСТ 144106380 бойынша №063 сым тордан тұратын електің кетімі Артек жармасы болып табылады. Бидай жармасының барлық түрі мен нөмірлеріндегі қоспаларға 53 кестедегі берілгендер жатады. 53-кесте Бидай жармасындағы қоспалардың сипаттамасы Қоспалардың атауы Сипаттама Шөпшалам қоспасы: минералды қоспа Құм, ұсақ жұмыр тас, жер, зімпара, руда, шлак бөлшектері Органикалық қоспа Гүлді қабықшалар, сабақтың, масақтың бөлшектері, шөпшалам қабықтары, астық қорының өлі зиянкестері (қоңыздар) Зиянды қоспа Қара күйе, қастауыш, жорғалаушы кекіре балық, түрлітүсті вязель, қияқ термопсис (мышатник) Шөпшалам тұқымдары Барлық жабайы және мәдениетті өсімдік тұқымдары Қара бидай мен арпаның өңделген дәндері 3%дан жоғары Өңделмеген бидай дәндері – дөңгеленбеген, ажарланбаған, ұрық бөлшектерінің болуы Қарамықша Қарамықша тұқымдары Бүлінген ядролар Шіріген, көгерген, көмірленген – эндосперм түсі анық өзгерген (бүлінген) дәндердің барлығы Ұнтақ МЕМСТ 144106380 бойынша №063 сым торлы електің өтімі Ескерту : Қара бидай мен арпаның өңделген дәндері деп ұрық пен гүлді қабықтардан (арпа) және жарымжартылай жемістік және тұқымдық қабықшалардан ажыратылған негізгі дақыл – бидаймен қоса техно логиялық өңдеуден өткен осы дақылдарының дәндерін айтамыз. |