2. Шығындар әдісі бойынша ЖІӨ-ді есептеу. Шығындар
негізінде ЖІӨ-ді есептеу кезінде ұлттық экономика масштабындағы
барлық экономикалық субъектілердің шығындары есепке алынады:
1) Үй шаруашылықтарының тұтынушылық шығындары (C).
2) Фирмалардың жалпы жеке инвестициялары (I).
3) Мемлекеттік шығындар (G).
4) Таза экспорт (NX).
Осы шығындар ЖІӨ көлемін (Y) құрайды және ол жылдық
өндірістің нарықтық бағасын көрсетеді:
Y = C + I + G + NX. Бұл формула
негізгі макроэкономикалық теңдестік деп аталады.
3. Табыстар бойынша ЖІӨ-ді есептеу әдісі. ЖІӨ-ді осы әдіс
арқылы факторлық табыстардың жиынтық сомасы деп қарастыруға
197
болады. Жалақы, пайыз, рента, пайда сияқты факторлық табыстардың
есепке алынуымен қатар, жанама салықтар, амортизация, меншіктен
түскен табыстар, бөлінбеген пайда көрсеткіштері де ЖІӨ-ге
жатқызылады.
Шығындар мен табыстар бойынша есептелетін ЖІӨ-ді төмендегі
кесте арқылы көрсетуге болады: