Оқулық Қазақстан Республикасының Оқу-ағарту министрлiгi ұсынған
жүктеу/скачать 9,67 Mb. Pdf көрінісі
|
24194 448605 09
| АЛ
М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 134 бол са, мұздықтар ериді. теңіз жағалауын су алып, қалалар су астында қалуы мүмкін. Адам баласы Жер бе- тіндегі мәселелерді шешу- мен айналыса бастады. Ол үшін су, ауа, жер тазалығын сақтап, ғаламшарымызды аман алып қалудың жол- дарын іздеуде. Жылу көзінің бірі – табиғи көмір. Үлкен қалаларды қыс маусымын- да жылыту үшін мыңдаған тонна көмір жағылып, ауа ластанады. көмірді жаққан кезде ауаға зиян қалдықтар та- райтыны белгілі. Ал табиғатта адам әлі игермеген электр қуаты бар. мы- салы, күн күркіреп, найзағай ойнаған кезді көрген шығар- сыңдар. сол жарқ-жұрқ еткен найзағайда өте күшті электр қуаты бар. Әзірше оны адам игілігіне жарату мүмкін бол- май отыр. ғылым мен техника жаңалығы адамның өмірін, тұр- мысын жеңілдетуде. күнделікті өмірде электр қуатымен жұмыс істеп тұрған заттар көп. Қазіргі заманда өмірімізді электр қуатынсыз елестету мүмкін емес. түймесін басып қалып, көгілдір экрандағы хабарды тамашалайсың, киімді үтік- тейсің, телефоныңды қуат көзіне қосасың – бәрі-бәрі электрдің ғажайып мүмкіндігінің арқасында. Бүгінгі заманның электрстансылары туралы не білесің? Әрине, ол да – адам баласының ойлап тапқан жаңалығы. Олар – атом, жылу, су, жел электрстансысы. мысалы, жылу электрстансысы арнайы пештерде көмір, мазут, газ жағу арқылы қуат өндіреді. су электрстансысы тау өзенде- АЛ М АТ Ы КІ ТА П БА СП АС Ы 135 ріне бөгет салу арқылы жасалады. Бөгеттен құлап аққан судың күші арнайы құрылғылар арқылы электр қуатын шығарады. Ал жел электрстансысы кәдімгі желдің күшімен жұмыс істейді. Электр қуаты оңайлықпен пайда болмайды. Электр қуа- тын үнемді пайдалану керек. Қазіргі кезде «ақылды қала» жобасын жасаушылар қуат көзін үнемдеу мүмкіндігін де іске асырып отыр. мысалы, қаладағы жарық көздері ғима- ратқа адам аяқ басып кірген кезде өзі жанып, шыққан кез- де өзі өшеді. «Балалар энциклопедиясынан» 2. «Жер» ғаламшарының шешілмеген мәселелері туралы мәтін- де не айтылған? 3. Қалай ойлайсың, адамға жылу көздерінің қайсысы ыңғайлы, қолайлы? 4. Электр қуатынсыз өмір сүрудің қиындығы туралы айтып беріңдер. жүктеу/скачать 9,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|