ерікті назардың
тұрақтылық деңгейімен
анықталады.
Зейіннің қарқындылығы
- жоғары күрделі ой еңбегінің
қатесіз жұмысының негізі.
Сыртқы факторлардың әсеріне қарамастан тереңдетілген
қызметке қабілеттілігі (шу, бөгде сөз және басқа да
тітіркендіргіштер) ерікті зейіннің
шоғырлану деңгейімен
сипатталады.
Қызмет түрін тез және нақты өзгерту мүмкіндігі, жаңа ортаға
бейімделу ерікті зейінді
аудару
арқылы жүзеге асады. Бұл қазіргі
заманғы мамандықтардың практикалық көпшілігі үшін қажет
болатын білім беру және одан әрі еңбек қызметі процесінде
психоэнергетикалық ресурстарды үнемдеуге ықпал ететін өте
маңызды және құнды сапа.
Кәсіби мамандарға үлкен көлемдегі деректерге назар аударып
және қайта өңдеуге, сондай-ақ ұзақ уақытты есте сақтаған
ДЕНЕ ТӘРБИ
-
ЕСІ КЕЗІНДЕ
КӘСІПҚОЙ МА
-
МАННЫҢ ЖЕКЕ
ҚАСИЕТТЕРІН
ДАМЫТУ
120
белгілі бір ақпаратты пайдалануға тура келеді. Уақыттың
бірлігіне осындай қызметтің максималды көлемін орындау
қабілеті назардың
көлеміне
байланысты болады.
Жұмыстың екі немесе одан да көп түрін бір мезгілде орындау
қажет болғанда (тыңдауға, жазуға, материалды түсінуге,
талдауға және т.б.), жұмыс зейіннің
бөліну
көріністерімен
жиі байланысты болады. Еңбек өнімділігі мен тиімділігі осы
қасиеттің даму деңгейіне байланысты.
Зейін ауытқуы
- адамның ұзақ уақыттан бері бір нәрсеге
назар аудару қабілетіннің ауытқуы. Адамның еріктік күш-жігер
арқылы айналысып жүрген жұмысына тез шоғырлана білгеніне
байланысты, зейін ауытқу ұзақ немесе уақытша болуы мүмкін.
Жалпы, зейін ауытқуы адамның миының табиғи қасиеті болып
табылады.
Ерікті зейіннің ерекше қасиеттерін тәрбиелеу үшін, оларды
белсендіруге барынша қолайлы спорт түрлеріне аса назар аудару
керек. Кейбір жағдайларда бұл спорт немесе қимыл-қозғалыс
ойындары, басқа жағдайларда - гимнастикалық жаттығулар,
үшінші – зейін қоюға арнайы жаттығулар.
Әр түрлі анализаторларға қатар әрекет ететін, осылайша
психикалық салаға оңтайлы жүктемені қамтамасыз ететін
жаттығуларды таңдау қажет. Физикалық жаттығулардың
біртіндеп күрделенуі, олардың жаңалығы, бұрынғы игерілген
қозғалыстар мен техниканың болмауы, сондай-ақ күтпеген
жағдайлар, командалар, оларды орындау үшін сигналдар бұл
жағдайда жалпы шартыболып табылады.
Арнайы физикалық жаттығулардың зейінді жақсартуға бағытталған әсерін арттыру
үшін жаттығулардың тәртібі мен орындау шарттарын мерзімді өзгерту қажет, шарт
-
ты шектеулердің барлық түрлерін орнату, жаттығулар өткізілетін заттардың пішінін
өзгерту, дыбыс кедергісін енгізу қажет және т.б.
Осы әдістерді қолдану физикалық жаттығуларды түрлен
-
діруге және олардың санын көбейтуге мүмкіндік береді, ерікті
зейіннің әртүрлі қасиеттерін жақсарту үшін арнайы жаттығу
-
ДЕНЕ ТӘРБИ
-
ЕСІ КЕЗІНДЕ
КӘСІПҚОЙ МА
-
МАННЫҢ ЖЕКЕ
ҚАСИЕТТЕРІН
ДАМЫТУ
121
лардың көптеген нұсқаларын әзірлеуде үлкен мүмкіндіктер аша
-
ды.
Мақсатты бағытталған құралдарды қолданудан күтілетін
нәтижеге қол жеткізу ұзақ мерзімді және жоспарланған дайын
-
дық процессінде ғана мүмкін болады.
Достарыңызбен бөлісу: |