Оқулық физика 8 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі ұсынған



Pdf көрінісі
бет45/239
Дата07.02.2022
өлшемі4,48 Mb.
#95161
түріКнига
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   239
сыртқы ортамен байланыспайтын 
тұйықталған денелер жүйесінде механикалық энергия өзгермей 
сақталады, тек бір түрден екінші түрге айнала алады: 
 Е
м 
= Е
к 
+ Е
п
 = сonst.
Бұған қоса тұйық жүйеде денелердің кинетикалық және потенциал-
дық энергиялары бір-біріне түрленіп, 

Е
м 


Е
к 


Е
п 
шамасына өзгере 
алатындығы көрсетілген болатын. Сонымен қатар 
энергия өзгерісінің 
өлшемін жұмыс
 
деп атаған болатынбыз. Мұндай анықтаманың физи-
калық мағынасы мынаған саяды: 

Е
м
 
механикалық энергия өзгерісі есебінен А
 
жұмысы жасалады; 
керісінше,
 атқарылған А жұмысы есебінен механикалық энергия 

Е
м 
шамасына
 
өзгереді: 
 А = 

Е
м
;
 А = 

Е
к
;
 А = 

Е
п 
.
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года

217


42
Жұмыс пен энергия өзгерістері арасындағы осындай тепе-теңдік бай-
ланыс 
эквивалентті байланыс
деп аталады.
2.
 
Нақты жағдайда сыртқы ортамен әрекеттеспейтін тұйықталған де-
нелер жүйесін жасай алмаймыз. Оның үстіне тұйық жүйедегі денелер 
арасында әртүрлі үйкеліс күштері әрекет етеді де, олардың температура-
лары жоғарылай бас тайды. Мұндай жағдайда механикалық энергияның 
сақталу заңы орындалмайды:
 Е
м 
= Е
к 
+ Е
п
 

 сonst.
3. 
Механикалық энергияның сақталмауы оның түгел жоғалып 
кеткенін білдірмейді. «Сонда ол қайда кетеді?» деген сұрақ туындай-
ды. Бұл сұрақтың дұрыс жауабын табу үшін қозғалыс түрлерін ажы-
рата білуіміз керек.
Физикада қозғалыстарды 
макроскопиялық денелердің 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   239




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет