Оқулық Жалпы редакциясын басқарған профессор Т. М. Досаев
жүктеу/скачать 2,15 Mb. Pdf көрінісі
|
Dosaev Anatomia
| Тіласты нерві (ХІІ)
Тіласты нерві, n.hypoglossus – бассүйек нервтерінің ХІІ – жұп нерві, қозғалтқыш. Ол ромбтәрізді шұңқырдың тіласты нерві шұңқырында орналасқан қозғалтқыш ядроның нейрондарының аксондарынан түзілген. Сопақша миден сансыз көп түбіршіктермен алдыңғы бүйір жүлге арқылы шығады. Бассүйек ішінен тіласты өзегі арқылы өтіп кезбе нервті артқы бүйірінен орап ішкі ұйқы артериясымен ішкі мойындырық венаның арасымен төмен түседі. Сонан соң ол біз-тіласты бұлшықетімен қос қарыншалы бұлшықеттің артқы қарыншасын төменінен орайды да төменгі жақасты үшбұрышына бет алады. Осы тұста тіл асты нерві 1-2 – жұлын нервтері түбіршіктерінің алдыңғы тармақтарын қабылдап мойынның терең ілмегін түзеді. 1,5 – 2 см бойы бұл түбіршік тіласты нервімен ере жүріп, оның қабықтарын жамылғы ретінде қолданады. Ілмектің жоғарғы түбіршігі (мойын өрімі) тіласты, үсті бұлшықеттерінің біреуіне тармақ береді. Мойынның терең ілмегінің жоғарғы түбіршігі бөлінгеннен кейін тіласты нерві томпақ беті төменге қараған доға түзіп тілдің ішіне кіреді де сансыз көп, тілдік тармақтарға, rami liguales, бөлінеді. Сонымен тіласты нерві, тілдің барлық қаңқалық және меншікті бұлшықеттерін нервтендіреді. |