философиялык рефлексиялардың бірі. Философияның қалыптасқан
кезінен бастап адам коршаған орта туралы иллюзиялык-мистикалык
көзқарас шеңберінен шығып, оның мэнділігіне алғаш рет үңіле
бастайды. Дамыған теориялық рефлексия арқасында адам нақты әлем
туралы, өзі туралы, өзінің накты жағдайы мен максаты, өзінің элемдегі
накты рационалдык үстемдігінің мүмкіндіктері мен шектері туралы
шындыкка жақын көзқарас калыптастырады.
Философия арқасында адам өз күдіретінің жана формасына ие
болады. Бұл көзкарас бастапкыда адамға куанышты эсер етгі, кейінірек
элемге деген астамшыл қатынасты қалыптастырса, ал XX ғасырдың
соңына карай адам ол катынасын жоғалтып, негативті бағалауға көшті.
Бірақ бұның келешегіне карамастан, бастапқыдағы ақыл-ой күдіретіне
деген сенім мен сүйеніш адамға рухани еркіндік пен белсенді эрекет
сыйлады. Элемге деген мүндай белсенді әрекеттік жэне рационалды
катынас болмыстағы белгілі бір түрақты жэне қажетті нактылық туралы
ойға бүтіндей негізделді. Бүл ой әлемде белгілі бір зандылықтың,
тэртіптілік пен үйпесімділіктің бар екендігі туралы идеямен тығыз
байланысты болды жэне философияның көмегімен негізделді. Ал
адамның түрақты жэне ретгілікпен өмір сүруіне кепілдік беретіндей
нэрсе, әрине, ақыл-ой болып табылады.
Элем мен Адам түрактылығының кепілі өз-өзіне жеткілікті жэне
универсалды абсолюттік ақыл-ой болып табылады. Бұл абсолютгік
акыл-ой элемдегі тұрактылыктың, тіреудің және реггіліктің негізі
ретінде абсолюггік болмыстың бар екендігін айғактайды. Осы болмысты
зерде аркылы пайымдауға мүмкіндік беретіндей абсолюттік акыл-ой
Тұтастык пен Универсалдылыктың кепілі бола алады. Ал ойдағы
болмыстың өзі түтас жэне ажырамас, нағыз және мәнділік ретіңде
Достарыңызбен бөлісу: |
