элементке ыдыраганда гана пайда болды: нактылык пен кұндылык эртүрлі талап пен ұмтылыстардың объекті ретінде карастырылғанда аксиологияның басты максаты болмыстың жалпы кұрылымындағы кұндылыктың мүмкіндігін жэне оның нактылык айғактарына деген катынасын корсету. Мәдениеттің маңызды компоненті ретіндегі, адамның нактылыкты рухани-практикалык игеруінің негізі жэне реттеушісі ретіндегі кұндылыктардың теориялык талдануы философиялык ой тарихында эртүрлі бағыттармен сипатталады. Бұл бағыттардың арасында мынадай типтерді атап өтуге болады: натуралистік психологизм, трансцендентализм, мәдени-тарихи релятивизм жэне социологизм. Натуралистік психологизм өкілдерінің (А.Мейног, Р.Б.Перри, Дж.Дьюи жэне т.б.) тұжырымдауынша кұндылықтың кайнар кѳзі индивидтің биопсихологиялык тұрғыдағьг кажеттіліктерінде, ал кұндылыктардың өздері кұндылыктың заттай нактылыкка орын алмасуын білдіретін кадағаланатын нақтылыктың ерекшелігі ретінде эмпирикалык тұрғьгда көріне алады. Аксиологиялык трансцендентализм (жаңа кантпшлдар - В.Виндельбанд, Г.Риккерт) үшін кұндылык идеалды болмыс ретінде "таза" нормативті санамен сэйкестендірілетін болмыстың нормасы ретінде карастырылады. Нормалар мэдениеттің барлык функцияларының (қызметтерінің) жалпы жоспарын кұрайды жэне кұндылыктың эрбір жеке іске асуын анықтайды. Сонымен бірге болмыс нормасының тәсілі норма статусын беретін оның субъект үшін маңыздылыгы болып табылады. Трансценденталистер кұндылыктардың мэнін нормалар капаптастырудың өте күрделі процесінде жасакталатын
