Оқулық ретінде ұсынған ташкент 2022 М. И. Джумаев Математика окыту методикасы. 2022. 212 бет
б) Екі айырмаға орай белгісізді табуға қатысты мәселелер
жүктеу/скачать 18,22 Mb.
|
МУМ каз дарслик-20 (2)
- Бұл бет үшін навигация:
- 30-§ Математика оқыту методикасының өркендеуі және оны болашақта нығайту және дамыту жолдары
б) Екі айырмаға орай белгісізді табуға қатысты мәселелерБұл мәселелерді табысты шешу көп жақтан оқушылардың мәселедегі негізгі ерекшеліктерін терең тексеруге байланысты. Бұл ерекшеліктер мынадан тұрады, яғни, мәселеде белгілі болған бір мөлшердің дұрыс келуі керек. Кейінгі айырма мәселеде айқын түрде берілмейді, бұл айырманы табу бұдан кейінгі шешімде іздеуді біраз жеңілдетеде. Белгісіз екі айырма бойынша табуға қатысты мәселелерде шешуге кірісуден алдын дайындау жаттығуларды, мысалы, бұндай мәселелерді беру мүмкін: бір топтағы мата екінші топтағыдан 4 м артық болып, одан 24 сум артық тұрады. 1 метр мата қанша тұрады? 30-§ Математика оқыту методикасының өркендеуі және оны болашақта нығайту және дамыту жолдарыАрифметиканы оқыту предметі пайда болды және мектеп білім жүйесінде берік орынға ие. XVІІІ ғасырлар соңына дейін арифметиканы оқыту методикасы оқу қолданба ретінде қолданылмаған. Ариметика оқыту методикасының дамуына Рессейде Пётр бірдің көрсетпесімен ұйымдастырылған (1701ж). Рессейде бірінші жалпы білім мектебі «Математика және навигатцион пәндер мектебі» бұған түрткі болды. 1703 жылда математика және новигатцион мектеп үшін арнаулы Леонти Магнитски «Арифметика, сиреч наука числетелная» атты оқу қолданба жаратты. Бұл өз кезеңі үшін ең жақсы кітап еді. ХVІІІ ғасырдың бірінші жартысында бірнеше арифметика ұрпағы осы кітап негізінде үйренді. Арифметиканы оқыту тарихы Арифметка оқыту предметі ретінде ерте пайда болған және мектепте берік орын иелеген. Арифметиканы оқыту методикасы кейіншелік жаратылған. ХІХ ғасырдың 60 жылдарында жаңа оқыту бағыты пайда бола бастады. Паулосонның «Арифметика по способу неьетского педагога Грубе» кітабі пайда болды. Бұл кітапты орыс методисті В.А Евтушевскй қайта істеп, орыс бастауыш мектептеріннде қолдады. В.А Латышев арифметика амалдарын орындау методикасын жаратты. В.А Латышевтен кейін А.И. Голденберг «Методика» кітабында мәселелерді үйренуді үш консентрге бөліп ұсынған. А) Ондық. Ә) жүздік б) көп таңбалы сандар. Арифметикалық амалдар олардың қасиеттері және оларды түсінтіру, артфметикалық шот, ауызекі есептеу кестесі сияқты көптеген методикалық ұсыныстарды берген. Сол негізінде ХХ ғасырдың бастарында арифметиканы жарату және оны оқыту саласында көптеген жұмыстар жүзеге асырылды. 1-4 сыныптағы білімнің түрі бастауыш білім жүйесін өз ішіне алады және оқушылардың пән негіздері бойынша білім алуы, оларды білімді игеру қажеттілігі, негзгі оқу –ғылыми білімдер, ұлттық және жалпы әлемдік құндылқтар негізінде рухани құлықтылық қаситеттер, еңбек дағдыларын игеру, қоршаған ортаға саналы түрде қарым-қатынаста болу және өнер – кәсіп таңдау дағдылары қалыптасты. Білім жайлы заңның 12 моддасы «бастауыш білімнің жалпы білім алуы қажет болған сауаттылық, білім және дағды негізінде қалыптастыруға қаратылсын. Мектептің 1 сыныбына балалар 6-7 жастан қабыданады. ХХІ ғасыр бастарында білім дамуының әрекеттенуші күші, дидактикалық мәселелер және педагогикалық техналогияларды бірлестірген педагогикалықжүйе болып есептелінеді. Педагогикалық технология (ПТ) дың көмегінде 3 мың жылдық мемлекетіміз білім саласында түптен жаңа өзгерістер пайда болды, оқытушы қызметі өзгерді, студент жастарда отанға махабат, адамгершілік қасиеттері жүйелі түрде қалыптасты. Сауаттылық негізінде жатушы басты идеяда табиғат және адам қарым – қатынасын саналы түрде меңгеретін, авторитар және жеңіл – желпі пікірлеуден бас тарту, сабыр – қанағатты, өзгелер пікірін құрмет тұтқан, ұлттық – мәдени және жалпы әлемдік құндылықтарды сияқты тұлғаны қалыптастыруды көздеген. Алдымен технология түсінігіне анықтық кірітейік. Бұл сөз техникалық дамумен байланысты жағдайда пәнге 1872 жылда кіріп келді және юнонның екі сөзінен – (технос- өнер, логос – пән) сөзінен құралып «өнер пәні» мағынасын білдіреді. Дегенмен бұл анықтама заманалық технологиялық кезеңді толық аышп бермейді. Техналогиялық кезең әруақытта қажетті құрылғылар және жағдайлардан пайдаланған түрде амалдарды (оператцияларды) үздіксіз орынауды көздейді. Технологиялық кезең- бұл еңбек құралдары мен еңбек обекттеріне сатылай әсер ету нәтижесінде өнім жарату сатысындағы жұмысшының қызметі. Міне осы анықтаманы зерттеу тақырыбына енгізу мүмкін, яғни, ПТ – бұл оқытушы (тәрбиешінің) оқыту (тәрбие) құрылғылары көмегінде оқушыларға, студенттерге белгілі бір жағдайда әсер ету және қызмет нәтижесі ретінде оларда алдыннан белгіленген тұлғаны қалыптастыру кезеңі. Бүгінгі таңда оқытушылар методиканы көптеген жағдайда технологиямен ажырата алмайды. Сондықтан бұл түсініктерді анықтастыру керек болады. Методика оқу кезеңін ұйымдастыру ұсыныстардан құралған. Пт оқытушының кәсіптік қызметін жаңалаушы тәлімде соңғы нәтижеге кепілдік беретін жиын. Егер методиканың мақсаты теориялық ережелерді анықтық көмегінде «өткізу» болса, ПТ ның мақсаты- білім жүйесін байланыс жүйелерін тәртіпке келтіру, сатылай өту және оларды амалға асыру жағдайында анықтау және алдыннан сапасы белгілі болған өнім жарату – тұлға кемеліні жаратудан құралған. Екіншіден, пән – техниканың дамуымен адам қызметінің шегерасы кеңейіп кетті, аудиторияда оқыту мүмкіндіктері, жаңа технологиялар, (өнер, ауыл – шаруашылығы, электорн ақпорат және басқалар) кіріп келуде. Жаңа методикаларды талап ететін және білім жүйесінің ажыралмас бөлінгіне айналып баражатқан және белгілібір ерекшелігін ұсынатын техникалық, ақпоратты, полиграялық, аудиовизал құрылғылардың бар екендігі, олар ПТды реал жағдайға айналтырды. Тәлім – тәрбиелік кезеңді техналогияластыру тарихы ХХ ғасырдың екінші жартысынан бастады. Ақпораттау бұл кезеңдегі төңкерістің негізгі басқышы. Қарапайым тілмен айтқанда итәлімде ақпорат технологиясы бұ «оқушы» - компютер арасындағы қарым – қатынас. Ақпорат технология ПТ құрамдық бөлігі, технологиялық құрылғылардың берік және заманалық түрі ретіне тәлім саласында да қолданыла бастады. Болашақта ақпорат технологиясы негізінде оқушы (студенттер)дің білу қызметін ұйымдастыру және басқару мүмкіндігі туылды және оқытушының көмекшісіне айналды немесе оның функцияларыны толық орындауы мүмкін. Бұл мәліметтер ХХ ғасырдың 70 жылдар соңына келіп шет елдерде техника даму және тәлімді компютерлеу дәрежесіне байланысты жағдайда ПТ екі қасиетіне еркеше көңіл бөлген және ұсынған. Оқу кезеңіне технологиялық құрылғалырды енгізу; іс – жүзінде мәселелердің жауаптарын табуда білімдер жүйесінен пайдалану. Мысалы, Японияда бұл кезеңде алып барған зерттеулер оқу кезеңіні технологияластырудың бірінші бағыты, яғни тәлімде жаңа технологиялық құрылғыларды жарату және оны оқу кезеңінде қолдаумен байланысты болған. Мұндай жағдай басқа мемлекеттер үшінде характерлі болып, Птның екінші бағыты –теориялық – дидактикалық жақтан 80-жылдардың арасында АҚШ және Англяда өркениет обьектіне айналды. Себебі технология кең мағынада теориялық білімдерді іс жүзінде көрсету және оның анық жолдарыны істеп шығу. Білім және дағдыларды игеру сапасы бойынша білім мақсатының нәтижелілігін анықтауды талап етіп отыр. Келешекте педагогикалық атамалар жүйесіне «технология», «оператция» (амал), «істеу қабілеті», «техникалық бақылау», допсук» (өлшем ерекшелігі) сияқты бір қатар анықтамалар кіріту және күнделікті оқыту қажеттілігіне айнауы керек. Заманалық оқыту қызметі білімдер беруші қарапайым методист емес, бәлки – «оқытушы – технолог» ретінде бағалануы керек. Технология бұл – тұлғаны оқыту, тәрбиелеу және дамыту заңарынынан көрініс тапқан – және қорытынды нәтижелеріні қамтамасыз ететін педагогикалық қызмет. «технология» түсінігі регулатив (тәртіпке салып тұрушы) әсер ету күшіне ие болып, еркін шығармашылықпен айналысуға үндейді. нәтижелі оқу қызметінің негіздерін табу; экстенсив ( куш, уақыт, ресурсты жоғатуға алып келетін нәтижесіз( негізден көре интенсив,мүмкіндігінше ғылыми негізде құру; талап етілген нәтижелерге кепілдік еретін пән және тәжрибе жетістіктерінен пайдалану; Білім жүйесін жоғары дәрезеге ақпораттастыру; Технологиялық құрылғыларды жарату және олардан пайдалану методикасын игеру және басқалар; Технолдогия күрделі кезең ретінде оқыту басқыштарынан өз орында әрбір басқыш амалдарынан құралады. Амал - оқытушының сыныпта оқу – лементтері бойынша түсінтіру барысындағы орындаған жұмыстар жыины болып, оқыту барысында аяқталған бөлігін ұйымдастырады. Егер оқу предметінің әрбір тақырыбы жеке басқыш болып есептелінсе, осы тақырып бойынша оқу элементтерінің әрбір амал ретінде қарастыруы қажет. Амалдар технология негізін ұйымдастырып, білім мақсатын жоспарлауда және амалға асыруда назарда тұтылатын негізгі элемент есептелінеді. Амалдар бірнеше әдістерден құралған болып, олар әрбір әрекеттерге бөлінеді. Бірер бір элементіні түсінтіру оқытушы нәтижелі тәлім методтарынан пайдалану барысында алгоритмдік әрекет мақсатына сәйкес орындайды. Бақылау үшін сұрақтар 1 Арифметика методикасының жаратылуы бойынша мәліметтер айт? 2 Математика оқыту методикасының пайда болу жағдайы қандай? Математика оқыту методикасында бастауыш сыныпта Шығыс ғұламаларының мұраларынан пайдалану дегенде нені түсінесің? ХХІ ғасырда бастауыш сыныпта математиканы оқыту методикасының өркендеуі қалай болды? МАЗМҰНЫ СӨЗ БАСЫ I БӨЛІМ. ЖАЛПЫ МЕТОДИКА МӘСЕЛЕЛЕРІ. §.Бастауыш сынып оқушыларының методика -математикалық дайындығының міндеттері 5 §.Бастауыш сыныптарда математиканы оқыту методикасының пән ретінде қалыптасуы.............................................................................................................................. 6 3-§.Математика оқыту методикасы оқу предметі ретінде................................................ 9 жүктеу/скачать 18,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|