Оқулықта қолданылған шартты белгілер

VIII БӨ ЛІМ. ДҰ РЫС ТА МАҚ ТА НУ. ГЕН ДІК ӨЗГЕ РІС КЕ ҰШЫРА ҒАН ТА ҒАМ ДАР
127
Тың да лым жә не ай ты лым (25)
3.
Дәм се зу ге бай ла ныс ты сөз дер ді тау ып, ас паз дың сө зі не қа тыс ты өз көз қа рас та рың ды 
ай тың дар.
Әде би тіл нор ма ла ры
Ода­ғай
Ті лі міз де адам се зі мі нің алу ан түр лі күй ін біл ді ре тін сөз дер бо ла ды. Ай та лық, қу ан­
ған да, рен жі ген де, қо рық қан да бел гі лі бір сөз дер ді қол да на мыз. Мы са лы: 
Ау,­қай­дан­
ке­ле­сің?­Пай-пай,­жүй­рі­гін-ай!­Бә­ре­кел­ді,­на­ғыз­аза­мат­осын­дай­бо­лар!­Е-е,­қа­ра-
ғым-ай,­біз­де­қай­бір­ес­қал­ды­дей­сің?
де ген сөй лем дер де гі 
ау,­пай-пай,­бә­ре­кел­ді,­
е-е
де ген ода ғай лар үй рен шік ті дағ ды ға ай нал ған дық тан, жұрт тың бә рі не тү сі нік ті 
бо лып кет кен.
Сөй лем де ода ғай лар бас қа сөз дер мен грам ма ти ка лық бай ла ныс қа түс пей, оқ шау ай ты­
ла ды, сон дық тан да ода ғай сөй лем мү ше сі бо ла ал май ды. Тек қо сым ша лар қа был да ған 
жағ дай да ға на бел гі лі бір сөз та бы на ай на лып, сөй лем мү ше сі нің қыз ме тін ат қа ра ала ды. 
Мы са лы: 
Отыр­са,­тұр­са,
ой байы
ау­зы­нан­түс­пей­ді.­
Бұл сөй лем де ода ғай зат та нып, 
бас тау ыш қыз ме тін ат қа рып тұр. 
Сәл­ден­соң­до­сым­
аһы лап-үһі леп
­ма­за­сыз­да­на­бас-
та­ды.
Мұн да етіс тік ке ай на лып, пы сық тау ыш қыз ме тін ат қа рып тұр.
Сұх бат
4.
Өлең жол да рын пай да ла нып, өза ра сұх бат құ рың дар. Қы мыз дың дә мі не сүй сін ген де 
не ме се ашыр қан ған да қол да ны ла тын ода ғай лар ды қа тыс ты рың дар.
Бие нің сү ті – са ры бал,
Қы мыз дан ас қан дәм бар ма?! 
(А там бер ді жы рау)
Үйі ріл ген са ры ал тын дай са ры қы мыз,
Ау ру ға – ем, сау ға – қу ат, дә рі қы мыз.
Елім нің бая ғы дан сүй ген асы,
Шы ғар шы, та ғы нең бар, кә рі қы мыз? 
(Жам был Жа ба ев)
Үй тап сыр ма сы
5.
Қу ану ға, қор қу ға, рен жу ге бай ла ныс ты жағ даят ой лас ты рып, ода ғай лар дың қа ты-
суы мен диа лог жа зың дар.
АРМАН
-
ПВ
 
баспасы
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.KZ
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

128
 

жүктеу/скачать 2,8 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: