Оқушылардың даму физиологиясы нені зерттейді? Қазақстан және шет ел ғалымдарының оқушылардың даму физиологиясына қосқан үлестері қандай?
жүктеу/скачать 76,5 Kb.
|
Î?óøûëàðäû? äàìó ôèçèîëîãèÿñû íåí³ çåðòòåéä³? ?àçà?ñòàí æ?íå øåò
| Мәскеу қаласында болған дүние жүзілік жас кезеңдерінің шағын жиналысында адамның барлық өмірін 12 кезеңге бөлген:
1.Жаңа туған сәби (алғашқы 10 күн өмірі); 2.Емшектегі сәби (10 күннен 1 жасқа дейін); 3.Алғашқы балалық шақ (1-3 жас); 4.Бірінші балалық шақ (4-7 жас); 5.Екінші балалық шақ (қыздар 8-11 жас, үлдар 8-12 жас); 6.Жеткіншек немесе жасөспірімдер (қыздар 12-15, ұлдар 13-16 жас); 7.Кәмелеттік немесе жігіттік бойжеткендік (қыздар 16-20, жігіттер 17-21 жас); 8.Кемелге келу немесе ересектік мерзімнің 1-ші жартысы (әйелдер 21-35, ерлер 22-35 жас); 9.Ересектік мерзімнің 2-ші жартысы (әйелдер 36-55, ерлер 36-60 жас); 10.Егде жас (әйелдер 55-74, ерлер 60-74 жас); 11.Қариялар немесе кәрілік (әйелдер мен ерлерде бірдей 74-90 жас); 12. Ұзақ өмір сүрушілер (90 жастан әрі қарай). Бұған қоса, балаларды тәрбиелеу, үйрету жөне оқыту жағдайларын ескеріп педагогтар келесі жас кезеңдерінің топтарын ұсынды: 1.Жаңа туған сәби (1 ай); 2.Емшектегі сәби (1 айдан 1 жасқа дейін); 3.Жас немесе балбөбектер тобы (1 - 4 жас); 4.Мектепке дейінгілер тобы (5-7жас); 5.Мектеп жасындағылар: 6..Бастауыш сыныптағы оқушылар (7-11 жас); 7.Ортаңғы сыныптағы оқушылар (11-14 жас); 8.Жоғарғы сыныптағы оқушылар (14-18 жас). Жалпы алғанда адамның жасын кезеңдерге бөлу ұсыныстары өте көп. Ғалымдар алға қойған мақсаттарына байланысты белгілі бір көрсеткіштерді негіз етіп, адамның көптеген жас кезеңдерін ұсынды. Олардың кейбіреуі ескіріп, қазіргі жағдайларға сай келмейді, кейбіреулері бір жақты болып, жан-жақты түсінік бермейді. Физиологиялық түрғыдан алғанда үсынылып отырған Мәкеулік 1965 жылғы топтастыру ғылыми негізделген және организмнің ерекшеліктеріне сәйкес деуге болады Әрбір жас кезеңдерінің белгілі бір ерекшеліктері болады. Бір кезеңнен екінші кезеңге ауысу уақытын өзгеру м е з гі л і немесе ауысу мерзімі деп атайдьі (кейбір зерттеушілер ауысу мерзімін мүшелі жас деп ұран құру бірақ оның жас кезеңдері қазақтың мүшелі жасымен сәйкес келмейді, дегенмен белгілері үқсайды). Өзгеру мезгілі әр кезеңде де ауыр, организм көп күш жұмсайтын кез, ол денедегі біртіңдеп жиналған өзгерістерге жаңадан бейімделу уақыты. Сондықтан өзгеру мезгілінде адам организмі біршама әлсіреп, сыртқы ортаның жағдайларының өзгерістерін қиналып өткізеді. Бұл кезде жүрек-қан тамырлары мен жүйке жүйелеріне түсетін салмақ ауыр болады. Өзгеру мезгілін басынан өткізу адамның жасы ұлғайған сайын қиын болады.Жас кезеңдерінің уақыттары әртүрлі шектелген. Ол организмнің биологиялық көрсеткіштеріне негізделген. Дегенмен ұсынылған жас кезеңдерінің әлі де жетіспейтін жерлері бар. Оларды анықтау адам организмі жайындағы зерттеулерді әлі де жалғастырып кеңейтуді талап етеді. Жас кезендерінің уақыт шектері (хронологиясы) болсын, оның жеке функциялық көрсеткіштері болсын әлеуметтік жағдайларға байланысты екенін ұмытпаған жөн. Жас кезеңдерінің ортақ ерекшеліктеріне қоса, әрбір адамның өзінің жеке басының ерекшеліктері болады. Олар адамның денсаулығына, тұрмыс жағдайына және жүйке жүйесінің даму дәрежесіне, қарай әртүрлі болады. жүктеу/скачать 76,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|