П. И. Пидкасистый а у д а р ғ а н д а р

146
II бөлім. Дидактика
Тандау бойын­
ша міндетті са-
бактар, факуль-
тативгік, 
жеке
және тогггык са-
бактар 
(6-күн-
дік оқу аптасы)
5
5
5
2
5
5
5
5
5
5
5
5
12 12
6-күндік оку ал-
тасында оқушы-
ньщ оқу жүкте-
месінің ең коп
мөлшері
25
25
25
22
25
25
25
31
32
34
35
35
36 36
Тандау бойын­
ша міндетті са-
бақтар, факуль­
татив™, 
жеке
жоне топтық са-
бактар (5-күндік
оқу аіггасы)
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
9
9
5-күндік оқу ап-
тасында оқушы-
ның оқу жүкте-
месінің ең көп
мөлшері
22 22
22
20
22
22
22
28
29
31
32
32
33 33
*ӨҚН - өмір қауіпсіздігінің негіздері.
Жоғарыда берілген Негізгі жоспардан кез келген типтегі 
оқу орнының мазмүны білім беруде 
іргелі және
технологиялық 
болып 
бөлінетінін 
көреміз. 
Білім 
берудегі осы екі бағыт оқыту үрдісінде оқыту кезеңі мен 
оқу орнының ерекшеліктеріне қарай әрқилы болып 
келеді. Іргелі бөлік көбіне бастауыш пен негізгі жалпы 
білім беретін мектептерде кездеседі. Жоғары сатыда технологиялық даярлық 
көлемі көбейеді. Оның ерекшелігі - мектептің мамандыққа дейінгі (жалпы 
еңбектік) бөлігінде жүзеге асуы. Қарастырылып отырған оқу жоспарларының 
бірінші ерекшелігі осыған байланысты.
Білім салалары және олардың негізінде білім беру мекемелерінің 
деңгейлеріне сәйкес оқу жоспарларын жинақтаудың арқасында оқытудың екі 
түрі пайда болады: теориялық және тәжіибелік. Бүл - оқу жоспарларының 
екінші ерекшелігіне 
жатады. Олардың қиылысында оқыту үрдісін үйым- 
дастырудың зертханалық-тәжірибелік оқыту түрі түрады. Негізгі мектептің 
Негізгі жоспарында оқу мен өндірісгік тәжірибелердің біркатар түрлері жоқ. 
Олар оқушылардың өндірістік тожірибесі түрінде бастапқы мамандыққа 
дайындау барысында мектептіц жоғарғы сатысында кездесе алады.
Оқу жоспарының қүрылымында оқушылардың бойында жеке түлғалық 
қасиеттерді қалыптастыру мен олардың жалпы мәдениет пен үлттық 
қүндылықтарға жақындауын қамтамасыз ететін 
түпнүсқалық бөлік 
(өзек) 
пен оқушылар дамуының жеке сипатын қамгамасыз ететін 
жылжымалы
нүсқалық бөлік 
пайда болады.
Екі бөліктер де толығымен тәуелсіз емес. Олар бір бірімен тоғысып 
отырады. Нәтижесінде кез келген жалпы білім беретін оқу орнының оқу 
жоспарына 3 негізгі дәріс түрі кіреді:
Негізгі оку
жосиарының
қүрмлымының
ерекшеліктері

II бөлім. Дидактика
147
- жалпы орта білім берудің негізгі өзегін қүрайтын міндетті сабақтар;
- оқушылардың тандауы бойынша міндетті сабақтар;
- факультативті сабақтар (тандау бойынша міндетті емес сабақтар).
Оқу жоспары 
федералдық, үлт-аймақтык 
және 
мектептік (жергілікті)
қүрамдас бөліктерден түрады.
Федералдық қүрамдас 
болік еліміздің мектептеріндегі білім түтастығын 
қамтамасыз етеді және қүрамына жалпы мәдениет пен жалпы мемлекттік 
мазмүндағы оқу курстары бар білім мазмүны енеді (орыс тілі, математика, 
информатика, физика жоне астрономия, химия жоне “Қоршаган орта”, “Өнер” 
секілді сапалар жартылай кіреді).
Үлт-аймактық қүрамдас боліктің 
ерекше талагітарды қарастырып, 
күрамына мәдениеп ің үлттық және аймақтық ерекшеліктері корсегілген білім 
мазмүны кіреді (ана тілі мен әдебиеті, тарих, аймақтық география). Білім 
берудің бірқатар салалары федералдық, сонымен катар үлт-аймақтық та бола 
алады (тарих, әлеуметтік пондер, өнер, биология, еңбек дайындығы).
Мектентік күрамдас болікте 
(қосымша сабақтар, тандау бойынша 
міндетті сабақтар) нақты бір білім беру мекемесінің ерекшелігі көрсетіледі 
жоне “Білім беру туралы” заңның 32-бабының 2-тармағына сәйкес оку жос­
пары мен білім беру бағдарламалары өз бетінше жасалып, жүзеге асырылады.
Жалпы білім беретін мектептердің Негізгі оқу жоспары мемлекеттік 
стандарттың бір бөлігі ретінде келесі нормативтерді қамтиды:
а) оқудың үзақтығы (оқу жылдарында) және оның әр сатысындағьі 
үзақтығы;
б) жалпы білім берудің эр сатысы ндағы 
базалық салалар 
мен 
оқушылардың өз тандауы бойынша міндетті сабақтар, қосымша сабақтар үшін 
апталық оқу жүктемесі;
в) таңдау бойынша міндетгі сабақтарға берілген оқу сағаттарыныц санын 
қосқандагы оқушының ең үлкен міндетті апталық оқу жүктемесі;
г) мемлекет қаржыландыратын оқу сағаттарының қорытынды жиынтық 
саны (оқушының ең үлкен міндетті оқу жүктемесі, қосымша сабақтар, жеке 
жоне сыныптан тыс жүмыс, оқу топтарын бөлу).
Сонымен, білім беру мекемесінің Негізгі оқу жоспары мемлекеттік 
стандарттыц бір бөлігі ретінде аймақтық және мектептік (жергілікті) оқу 
жоспарларының негізін күрап, еліміздің барлық білім беру орындарында білім 
беру саясатының әрі қарай оріс алуын қамтамасыз етеді.
8.5. Оқу багдарламаларының, оқу қүршідары
мен оқулықтардың сипаттамасы
Оқу бағдарламасы 
- жекелеген әрбір оқу пәні бойынша 
Оқу 
меңгерілуге 
тиісті 
негізгі 
білім, 
дағдылар 
шеңбері

жүктеу/скачать 13,11 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: