2.4 Вернам шифры және басқалар
Виженер шифрларының криптоанализі қолданылған кілттің мерзімділігіне
негізделеді. Бұл кемшілікті жою үшін Виженер кілт сөзді тек 1 рет ғана
пайдалануды, содан кейін кілт ретінде хабарлама мәтінін өзі алуды ұсынды.
Алайда, статистикалық талдау мүмкіндігі осында да қалады. Ашық мәтіндегі
әріптердің жиілігі мен кілттік жолда бірдей болғандықтан, әрпі, мысалы, "А", "бы"
көмегімен шифрленген, А және б жиіліктерінің туындысына тең жиілікпен
криптограммада кездеседі.
Демек, өз статистикалық көрсеткіштері бойынша ашық мәтіннен
ерекшеленетін кілтті таңдау керек. Мұндай шифрлау сызбасын 1918 жылы Вернам
ұсынды. Оның шифрлеу жүйесі әріптерді, ал екілік таңбаларды өңдеп, ашық мәтін
мен кілтті ХОR (mоd 2 бойынша жанама қосу) операциясы арқылы криптограмма
алады. Толық жазылуы қызу жүрді сол сияқты. Бірақ қолданылған кілт ұзақ болса
да, бірақ әлі де мерзімді болды, сондықтан талдау мүмкіндігін қалдырды.
Дж.Моборн Вернам схемасында ашық мәтіннің ұзындығы бойынша
кездейсоқ жасалған кілтті пайдалануды ұсынды. Бұл шифр бір рет қолданылатын
жолақтың атауын алды.
2. шифрды зерттей отырып, к. Шеннон абсолютті тұрақты шифрдың бар
болуы мен бірлігі туралы теореманы дәлелдеді. Абсолюттік сенімділікке толық
кездейсоқ, ашық хабардың ұзындығы бойынша тең және тек бір рет
пайдаланылатын кілтті пайдалану арқылы қол жеткізіледі. Осы талаптардың кем
дегенде біреуінің бұзылуы шифрді ашу үшін қағидатты мүмкіндіктер туғызады,
28
бірақ оларды жүзеге асыру қиын болуы мүмкін.
Мопорн шифры теореманың шарттарын қанағаттандырады. Оны қолданудың
нәтижесі-ашық мәтін туралы ешқандай ақпарат бермейтін кездейсоқ дәйектілік.
Алайда, оны қолданудың күрделілігі кілттермен алмасу қажеттілігі болып
табылады. Бұл үшін құпия арналар арқылы хабардың өзі сияқты көлемді
ақпаратты беру қажет, яғни шифрлау, жалпы айтқанда, орынсыз болады.
Сондықтан мұндай шифрлар өте сирек тәжірибеде қолданылады.
Достарыңызбен бөлісу: |