Э. А. Абдыкеримова
жүктеу/скачать 1,31 Mb. Pdf көрінісі
|
Э.А.Абдыкеримова.ИНФОРМАТИКАНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
|
1010 - 101 - азайту процесін кезеңімен қарастырайық: Кіші разряд ҥшін 0-1 бар. Сондықтан ҥлкен разрядтан бірлікті аламыз және 10-1=1 –ді табамыз. Келесі разрядта 0-0 =0 болады. Сол жақтағы разрядта тағы да 0-1 болады. Ҥлкен разряжтан 1-ді аламыз және 10-1=1 – ді табамыз. Келесі разрядта 0 қалады. 1010 - 101 101 алынады. 3-мысал: 101*110 екілік санының кӛбейтіндісін табу. 101 Тексеру: 101 2 =1*2 2 +0*2 1 +1*2 0 =5 110 110 2 =1*2 2 +1*2 1 +0*2 0 =6 000 +101 101 11110 11110 2 =1*2 4 +1*2 3 +1*2 2 1*2 1 +0*2 0 =16+8+4+2+0=30 10 яғни 5*6=30 Кӛбейту кестесін кезеңмен қарастырайық: 1. Кіші разрядқа кӛбейте отырып, кесте бойынша 000 аламыз. 2. Келесі разрядқа кӛбейткенде, бір разряд солға жылжыған 101-ді аламыз. 48 3. Ҥлкен разрядқа кӛбейткенде де, тағы бір разряд солға жылжыған 101-ді аламыз. 4. Енді екілік сандарды қосу кестесін есепке ала отырып, қосамыз да, 11110 2 нәтижені аламыз. Кез келген ЭЕМ-нің арифметикалық–логикалық қҧрылғысының негізі ретінде қосындылауыш немесе азайтатын қҧрылғы алынады. Қосындылауыш – екілік екі цифрларды қосу амалын орындайтын цифрлық электронды қҧрылғы. Бҧл қҧрылғыны екілік қосындылауыш деп атайды. Арифметикалық әрекеттерді орындағанда әрқашан екі немесе одан да кӛп сан қатысады. Арифметикалық амал нәтижесінде жаңа сан пайда болады: С=А В (1) мҧндағы - арифметикалық әрекет таңбасы (қосу, азайту, кӛбейту, бӛлу ). Операнд-цифрасы автоматта орындағанда арифметикалық амалдарға қатысатын сан. Цифрлы автомат сандардың автоматтық бейнелеріне ғана амал орындағандықтан санның автоматтық бейнесі операнд болып табылады. Яғни, машиналық амалдар ҥшін (1) ӛрнекті тӛмендегідей жазған дҧрыс: [C]=[А ] [В] (2) мҧндағы квадрат жақшада операндтардың автоматтық бейнесі белгіленген. жүктеу/скачать 1,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|