Арман пв баспасы

55
Шы найы ше шен, ту ма талант ха лық өмі рі мен әдет­ғұ рып, 
салт­са на дәс тү рі не мей лін ше же тік бо луы ке рек.
и ерон­­
 
ТӨ ЛЕ БИ ӘЛІ БЕ КҰЛЫ
Тө ле би Әлі бе кұлы – қа зақ тың Тәуке, 
Бо лат, Әбіл мәм бет, Жол ба рыс, Абы лай 
хан да ры тұ сын да ел бас қа ру ісі не ара-
лас қан аса ірі мем ле кет жә не қо ғам қай-
рат ке рі, ой шыл да на. Әз Тәуке хан құр ған 
«Би лер ке ңе сі нің» мү ше сі, атақ ты 
ше шен, Ұлы жүз дің тө бе биі, «Же ті жар-
ғы» заң дар жи на ғын құрастырушылардың 
бі рі.
Тө ле би жас тай ынан ес кі ше оқы-
ған, сау ат ты ада м бол ған. Араб, пар сы 
ті лін де гі та ри хи кі тап тар ды, аңыз, қис-
са лар ды көп оқи ды. Ше шен, діл мар кі сі 
бол ған әке сі Әлі бек ке еріп жү ріп, ел 
та ни ды, не бір ау зы дуалы би лер дің сө зін 
тың дай ды, со лар дың ба та сын ала ды. 
Жас тай ынан ел ара сын да ғы би лік ке ара-
ла сып, әділ ді гі мен, ше шен ді гі мен, тап-
қыр лы ғы мен та ны ла ды.
Тө ле би ел бір лі гін ны ғай ту ға көп 
ең бек сі ңір ген. Ол кез де қа зақ пен жоң ғар 
хан дық та ры үне мі жау ла сып жү ре тін. 
Ұлы жүз дің тө бе биі Тө ле би, Ор та жүз дің 
тө те биі Қа зы бек Кел ді бекұлы жә не Кі ші 
жүз дің ба ла биі Әй те ке Бай бе кұлы үшеуі 
Әз Тәуке нің бас ке ңес ші сі бол ған. Тө ле 
би Түр кіс тан ды Қа зақ хан ды ғы ның ас та-
на сы қы лу ға, үш жүз ді бір ор та лық қа 
ба ғын ды ру ға, Қа зақ хан ды ғын кү шей-
ту ге бел се не ат са лыс қан.
Тәуке хан өмірден өткеннен кей ін 
Қа зақ хан ды ғы ның іш тей әл сі реуі не орай 
ТӨ ЛЕ БИ ӘЛІ БЕ КҰЛЫ 
(1663–1756)
Адам ның бас шы сы – 
ақыл, шо лу шы сы – ой, же­
тек ші сі – талап, қор ғау шы­
сы – са быр, сы нау шы сы – 
ха лық, тау сыл май ты ны – 
ар ман, ең қым бат ты сы – ар 
сақ тау, бә рі нен ар дақ ты­
сы – өмір сү ру, со ның ішін­
де ең тәт ті сі – сый лас тық.
Тө­ле­би
Бі ліп айт қан сөз ге құн 
жет пей ді, 
Тау ып айт қан сөз ге шын 
жет пей ді. 
Өзің біл ме сең, біл ген дер­
ден үй рен, 
Үйренгеннен 
ештеңең 
кетпейді.
Тө­ле­би

жүктеу/скачать 4,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: