ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы


«бостандық – санамен түйсінген қажеттілік»



Pdf көрінісі
бет211/637
Дата08.02.2022
өлшемі2,22 Mb.
#123698
1   ...   207   208   209   210   211   212   213   214   ...   637
Байланысты:
ғылым тарихы мен философиясы

«бостандық – санамен түйсінген қажеттілік»,
– 
деген танымал формуласы осыдан шыққан. Адам үшін жоғарғы 
игілік – 
Құдайды тану арқылы Оған деген парасатты сүйіспен-
шілікке жету. 
Ал егер Құдайдың Табиғат екенін еске түсірсек, онда 
адамның қоршаған дүниені 
танып білудегі
қиын да азапты жолы 
оның бойында 
бақыт
сезімін оятады, ал бұл – ең жоғарғы 
ләззат
.
Өзінің 
әлеуметтік философиясында
Б.Спиноза әркімнің өз-өзін 
сақтауға ұмтылуы қоғамның пайда болуына себепші болады деп са-
найды. Ал мемлекет, Т.Гоббс ойлағандай, «келісім-шарт күшінен» емес, 
адамдардың алуан түрлі қажеттіліктерін қанағаттандыру қажеттігі 
нәтижесінде еңбекті бөлу арқылы пайда болады.
Қоғамның рухани өмірі туралы айтқанда, Б.Спиноза діннің 
маңызын тым төмен бағалайды. Библия қарама-қайшылықтарға толы, 
бұны аталған құжаттың Құдайдан түскендігі емес, адам тудырғаны-ақ 
растайды. Діни сенімнің пайда болуының себебі қарапайым да білімсіз 
адамдардың Табиғаттың дүлей күштері алдындағы қорқынышы бо-
лып табылады. Мысалы, келешектегі өлімнен қорқуды айтуға болады. 
Адам алдын ала қандай әрекеттерге барса да, одан қашып құтыла ал-
майды. Сондықтан өлімнен қорқу – босқа құртқан уақытпен тең. Бұл – 
адам құлдығының бір түрі. Оның орнына адам барлық күш-қайраты 
мен қабілетін өмірлік мәселелерді шешуге бағыттауға тиіс. Адамның 
қуаныш пен мазасыздыққа, күйзеліс пен мұңға толы өмірі – бұл 
шексіз Әлемнің кішкентай ғана бір бөлшегі. Осындай көзқарас адамға 
жұбаныш пен тыныштық әкеледі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   207   208   209   210   211   212   213   214   ...   637




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет