Дәріс Ойлау мәдениетінің қалыптасуы: ойлаудың философиялық түрі – 2 сағ

дін  философияның  бөлігі  ретінде  қарастыруға 

болатындығы.ін 

және 

әмбебаптық, 

дүниетанымдық 

мәселермен 

айналысуында.  Дінді 

мәдениеттің 

бөлігі  ретінде  қарастырамыз.  Дін  мәдениетке  ұксап, 

адам мәселесін, адамды тәрбиелеу мәселесін өзінің негізгі мәселесі деп есептейді. 

2.

Буддизм  Суддхонаның  баласы  Сиддхартхи  Гаутаманың  ілімінен  (б.д.д.  563-483 

жж.)  таралған  дін  деп  есептеледі.Буддизм  дінінің  шығу  себебі  сол  кездегі  Үнді 

мемлекетінің  әлеуметтік-экономикалық  жэне  мәдени  дағдарысқа  үшырап  жатқан  кезі 

болатын.  Будда  діні,  оның  негізгі  идеалды  қөзқарастары  таптық  қоғамның  шығуына, 

дамуына  жол  беріп  отырды.  Сол  кездегі  рулық-брахман  дініне  оппозиция  болған  Будда 

діні варна-касталық бөлуге қарсы шығып, елдердің басын біріктіруге талпынды. 

Будданың  ашқан  өмір  ақиқаты  немесе  ілімінің  негізі  -  «азап  шегу-шілік»,  ол  төрт 

игілікті  ақиқаттан  түрады. 

Бірінші 

ақиқат,  өмір  сүру  азап  шегу  болып  табылады. 

Екіншіакиқат,  азап  шегудің  себептері  адамның  тілегі  мен  қүмарлығына  байланысты 

болды.  Үшінші  ақиқат,  азаптан  құтылудың  жолдары  –  құмарлықтан  құтылу.  Төртінші 

акиқат,  тілектер  мен  қүмарлыкты  шешу  үшін  адамдар  Будда  көрсеткен  жолдармен 

жүрулері керек. Қысқаша айтқанда, нирванаға жету. Нирвана деп адамның ерекше жайын 

білдіретін  бүтіндей  тыныштыққа  бөленіп,  айналаны  қоршағандардың  бәріне  енжар 

караушылықты  атаймыз.  Нирванаға  тікелей  жетудің  сегіз  сатысы  болады:  түзу  көзкарас, 

түзу  батылдық,  түзу  сөз,  түзу  жүріс-тұрыс,  түзу  тұрмыс  қалпы,  түзу  күш  салу  (өзін-өзі 

үстай білу), түзу ықылас, түзу жұмылдыру. 

Қазіргі  кезде  буддизмнің  үш  ағымы  бар.  Олардың  діні,  әдет-ғұрыптары,  догмалары 

бір-бірінен  айрмашылығы  өте  зор  десек  те  болады.  Бұл  ағымдар:  1)  Үнді-буддизмі  - 

немесе  оңтүстік  жэне  шығыс-оңтүстік  буддизмі.  2)  Дао-буддизмі  - 

немесе  үлкен  күйме,  Қиыр  Шығыс  буддизмі.  3)  Тантрикалық  буддизм  - 

немесе орта азиялық буддизм. 

Христиан  діні  -  екінші  әлемдік  дін.  Ол  I  ғасырда  Рим  империясының  шығыс 

өлкесінде,  дәлірек  айтсақ,  Израильде  (Палестинада)  б.д.д.  30-100  ж.  еврей  және  басқа 

үлттардың  арасында  пайда  болды.  Алғашқы  христиан  қауымы  «қудаланушы»  дін 

болғандықтан,  христиандар  христиан  дінінен  басқа  діндердің  салтына  қатыспады.  Олар 

қоғам  өміріне  де  қатыспады,  жалпы  мемлекеттік  мейрамдар  принциптерімен  өмір  сүрді. 

Мүның бәріне халықтың жоғары топтары қарсы түрды. 

313жылы  Миланда  Константин  император  Христиан  дінін  ерікті  түрде  кабылдады, 

міне,  осы  уақыттан  бастап  Христиан  діні  ресми  түрде  үстемдік  етуші  дінге  айналды.  Ал, 

324  жылы  христиандықтар  ресми  түрде  Рим  империясының  мемлекеттік  діні  деп 

жарияланды.  325  жылы  оның  бас-шылығымен  Никке  қаласында  1-ші  Бүкіләлемдік 

христианшіркеулерінің соборы (съезі) шақырылды.  

1054  жылы  шығыс  және  батыс  христиан  шіркеулері  болып  бөлінеді.  Шығыс  бөлігі 

Православиялық, ал батыс бөлігі Католик болып дербес шіркеу болып шықты. 

 

4.

  Ислам  (араб  тілінде  бас  июшілік,  қүлшылык)  -  үшінші  әлемдік,  ең  жас  дін. 

Мүсылман  қауымдары  120  мемлекетке  тарап,  35  мемлекетте  мүсылмандар  саны  басым 

болып,  28  мемлекетте  мемлекеттік  дін  болып  есептеледі.  Ислам  дінінің  негізін  салушы  

Ислам дінінің негізгі ағымдары суннизм және шиизм  

жүктеу/скачать 1,42 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: