Педагогикалық процесс әлеуметтік жүйе ретінде «педагог-оқушылар» - мұғалім іс-әрекетінің объектісі. Педагогикалық процестің белгілері мен сапа-қасиеттері. Мұғалім мен оқушылардың әрекеттестігі іс-әрекет субъектісі ретінде (субъект-субъектілі қатынас) - педагогикалық процестің маңызды сипаттамасы. Педагогикалық процестің ерекшеліктері оның құрамындағы бөліктерінің
ішкі байланыстарымен көрінеді. Процесс алға басу, жағдай, белгілі бір нәтижеге
жетудегі бірізді әрекеттердің бірлігін білдіреді. Мұнда «процесс» деген
ұғымның мағынасы «
мұғалім мен оқушы
» жүйесіндегі түпкі мақсатқа бірізді
әрекеттер бірліктері арқылы жету ұстаздан қандай нақтылы жағдайды өзгерту
және осыған сәйкес қандай әрекет істеу керектігін білуі керек. Бұл сұрақтарға
жауап өз тарапынан сол байланыстармен оның болатын, өз арасындағы бар
байланыстарымен және мұғалімнің педагогикалық процестің бөліктері мен
құрылымын білуге тікелей байланысты болатын заңдылықтарымен байланысты.
Мәндік, мағыналық тұрғыдан педагогикалық процесс – әлеуметтік
құбылыс. Педагогикалық процестің басты мақсаты – қоғамның әлеуметтік
121
тапсырысын іске асыру, яғни өздеріне жүктелінген міндеттерді табысты шеше
білетін адамдардың жан-жақты дайындығын қамтамасыз ету (50-сурет).
