283
БАСТАПҚЫ ДЕРЕК: сауалнама, сұхбат және бақылау
Анкета әзірлеу
Анкета әзірлеу – ерекше қиын шаруа. Бұрын-соңды анкета даи�ындап көрме-
гендер зерттеу сұрағына қатысты бір-екі сауалдың басын құрап, демографиялық
мәлімет сұрасақ, осымен іс бітті деп ои�лаи�тын шығар. Бірақ бұл оңаи� іс емес,
анкета даи�ындау кезінде кедергі көп. Шын мәнінде, дұрыс анкета формасын
жасау үшін қазір бар анкетаны паи�далана аласыз ба, соны ои�ланыңыз, олаи�
болмаса, концепциядан аи�нымалыға қалаи� ауысатыныңызға; сұрақтарды қалаи�
жақсы құрастыруға болатынына; қандаи� жауап нұсқалары қалаған дерекке қол
жеткізуіңізге мүмкіндік беретініне мән беріңіз. Оның үстіне, анкета дұрыс ста-
тистикалық талдау жасауға, шолуға, қаи�та жазуға септігін тигізетіндеи� болуға
тиіс әрі оның жоспары анық, нұсқаулығы түсінікті болғаны жөн. 12.2-қосымша
осы негізгі сатыларды сипаттаи�ды. Ал сауалнама құралы туралы келесі бөлікте
сауалнаманы әзірлеу жолдары жан-жақты көрсетіледі.
3.
Жаңсақ түсініктеріңіз
. Субъективтілігіңізді мойындап, оны бақылауға алу ке-
рек. Оған сенімділікті қамтамасыз ететін сауалнама құралдары көмектеседі.
4.
Қабілетіңіз
. Сауалнама жүргізуге қажетті қабілетіңізді/ресурстарыңызды (мы-
салы, статистикалық зерттеу білігі) қалай дамыта аласыз?
5.
Этикаға сай болу
. Жобаңыздағы барлық этика мәселелерін қарастырып, қа-
жет болса этика жөніндегі ұйымның рұқсатын алу.
6.
Дерек
. Зерттеу сұрағыңыздың анкета арқылы жауабын табуға болатын тұс-
тарын ойластыру. Сіз жинайтын деректің пішімі мен қалыбы талдаумен үйле-
сімді ме, әлде жоқ па?
7.
Детальдар
. Анкетаны тарату, респондентке ескерту, жауап беретіндер саны
және деректі өңдеу.
8.
Күтпеген жағдайлар
. Күтпеген, жоспарланбаған және жазатайым оқиғалар.
Жауап беру деңгейі төмен болса, қосалқы жоспар дайын болуы керек.
Анкета әзірлеу
Бұл жайт келесі бөлімде толығымен қамтылған, бірақ қысқаша сипаттап өтейік:
1.
Тұжырымдарды операционалдау
. Абстракциялық концепциялардан өлшене-
тін/бағаланатын айнымалыларға өту; мысалы, сауалнамаңызда байқалатын
кедейліктің немесе қоршаған орта азаматтығының нақты өлшемі.
2.
Қолда бар мүмкіндіктерді анықтау
. Ерекше нәрсе ойлап табудың қажеті жоқ.
Бұрыннан бар сауалнамада айнымалыларыңыз қолданылса, онда оны қа-
былдау, бейімдеу және өзгерту жолдарын қарастырыңыз.
3.
Сұрақ әзірлеу
. Жаңа сұрақ қойғанда мүмкіндігінше нақты әрі түсінікті
жазыңыз.
Достарыңызбен бөлісу: