Тауарлар мен капиталдың халықаралық қозғалысы
жүктеу/скачать 1,96 Mb. Pdf көрінісі
|
treatise25475
| М = kҮР
. Сатып алуға мүмкіншілігі бар паритет (СМП) концепциясынан алғанда, e r = const жағдайында Р = eP z болып шығады. Онда ақша ұсынысының валюталық курсқа тәуелділігін келесі түрде көрсетуге болады: М = kҮeР z , [11] М - номиналды ақша ұсынысы; Ү - шынайы кіріс немесе ЖІӨ; Р - ел ішіндегі баға деңгейі; k - шынайы кассалық қалдық коэффициенті; P z - шетелдегі баға деңгейі; е - валюталық курс. Жүзбелі валюталық курс жағдайында ақша ұсынысы экзогендік көрсеткіш болып табылады, сондықтан да LM ирегінің түрі мен сипаты жабық экономика жағдайындағы сияқты факторлармен анықталады. Алайда бұл жағдайда валюталық курс ақша ұсынысының көлеміне тәуелді көрсеткішке айналады. Бұл тәуелділікті формалды тұрде е -ге қатысты теңдеуді шешіп корсетуге болады: e = М/(kҮР z ). [12] Тауар және ақша нарықтарындағы тепе-теңдік шарттарын олардың өзара байланысы және өзара шарттастықтарын есепке ала отыра жекелей қарастырайық. Аталмыш нарықтардағы бір мезгілдегі тепе-теңдіктің шарттарын сипаттайтын модель ( IS-LM моделі) 5-суретте көрсетілген. 23 5-сурет. IS-LM моделіндегі тепе-теңдік. Экономикалық тепе-теңдіктің жалғыз ғана Е нүктесі тауарлық рынок шарттарын да қанағаттандыратын, сонымен бірге ақша рыногы шарттарын да қанағаттандыратын i Е пайыз ставкасы мен Ү Е кіріс деңгейін анықтайды. Басқаша айтқанда, Е нүктесінде экономикалық жүйенің шынайы шығындары жоспарланғанмен тең болады, ал шынайы ақша қаражатына деген сұраныс оған деген ұсынысқа тең болады. 5-суретте ұсынылған диаграмманың қандай да болмасын бір нүктесінде берілген шарттардың кем дегенде біреуі орындалмайды, сол себепті де нарық күштері экономиканы Е нүктесіне сәйкес келетін ортақ тепе-теңдікке итермелейді. Мұның қалай жүретінін түсіну үшін, егер де экономикалық ахуал A нүктесімен сипатталатын болса, не болатынын қарастырып көрейік. А нүктесінде тауарлық рынок тепе-теңдік күйде (жиынтық сұраныс жиынтық ұсынысқа тең) тұрғанына қарамастан, пайыздық ставка тепе-теңдік күйден жоғары болып шығады, мұның нәтижесінде ақшаға деген сұраныс ұсынысқа қарағанда төмен болып шығады. Ал адамдарда артық ақша бар болғандықтан, олар облигацияларды сатып алу арқылы одан (ақшасынан) «құтылуға» тырысады. Мұның нәтижесінде облигациялардың бағасы өсетін болады, бұл өз кезегінде жоспарланған инвестициялық шығындардың да, таза экспорт көлемінің де өсуіне алып келеді. Жиынтық сұраныс өсе бастайды және экономиканың ағымдағы жағдайын сипаттайтын нүкте IS желісі бойынша пайыздық ставкалар і Е деңгейіне құлағанша, ал жиынтық өндіріс Ү Е -ге дейін өскенше, яғни экономика Е нүктесімен көрсетілетін тепе- теңдік күйіне жеткенше қозғала береді. Ақша сұранысы оның ұсынысына тең болатынына қарамастан. В нүктесінде ұлттық кіріс тепе-теңдік күйі деңгейінен, яғни жиынтық сұраныстан жоғары болып шығады. Фирмалар өздерінің барлық өнімін сата алмайды және жоспарланбаған қор жинақтала береді, бұл олардың өндірістерін қысқартуға және де өндіруді азайтуға мәжбүр қылады. Өндіріс көлемін азайту ақшаға деген сұраныстың төмендеуін білдіреді, ал бұл пайыздық ставканың төмендеуіне алып келеді. Мұның нәтижесінде экономиканың ағымдағы күйін сипаттайтын нүкте жүктеу/скачать 1,96 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|