сословие, состав, клетка, слет және т.б.
3. Түрлі пәндерде белгілі бір мағынада немесе бір-біріне
жақын мағынада қолданылатын терминдер бірдей белгіленсін:
форма – роrmа (философияда және физикада),
материя –
mаtеrijа (философияда және физикада),
корень –
tybir (математикада,
ботаникада және лингвистикада),
морфология –
morpoloqija (ботаникада және линвистикада),
реакция –
reaksija (химияда,
биологияда, саясатта),
экскурсия –
ekskursija (ағарту саласында
және физиологияда).
4. Түрлі жағдайда әртүрлі мағына беретін
мануфактура (тарихи-экономикалық және тауарлық мағынада),
продукт (өндіріс
өнімі және азық-түлік мағынасында),
легенда (фольклорлық жанр
ретінде және аннотация ретінде) және т.б. осы сынды терминдер
бір пән үшін термин ретінде қабылдансын, қалған жағдайларда
аударылсын. Мысалы,
мануфактура экономикалық дамудың
кезеңі ретінде – термин де (аударылмайды), ал тауар түрі ретінде –
термин емес (аударылады).
5. Халықаралық терминдер орыс әдебиетінде қалай жазылса,
сол түрінде қабылданады. Егер қазақ тілінде кей дыбыстар
болмаған жағдайда (бұл терминдерді беру үшін), олар қазақ
әліпбиі шегіндегі әріптермен бейнеленеді (
форма –
porma, химия –
qijmija, революция –
rebolutsija және т.б.).
6. Қазақ тіліне аударылған терминдер (2-тармақты қараңыз)
өзінің ғылыми мазмұнын сақталулары қажет. Оларды аудару
174
кезінде қазақ тілінің грамматикалық ерекшеліктерін қатаң
ескеріп, терминдерді түсінік қылып жіберетін жасанды сөз жасау
амалдарын қолданбау керек. Мәселен,