Т. Н. Ер ме ко ва, Г. Б. Тоқтыбаева, Н.Ә. Дүсіпова 10 ар ма н

131
Нүктелі үтір
Цифр не ме се әріп тер ар қы лы са на ма ла нып ай тыл ған сөй лем дер-
ден кей ін нүк те лі үтір қой ыл са, олар кі ші әріп тен бас та лып жа зы ла ды. 
Мы са лы: 
Мы на бас ты мін дет те рін атап көр се ту ге бо ла ды:
а) про за лық фольклор дың өлең үл гі сін ен ай ырма сын белгілеу;
ә)
 
ха лық про за сы ның өз ішін де гі жанр лық топ тар ды ажы ра ту дың 
прин цип те рін анықтау (С.Қас қа ба сов).
Са на ма ла нып ке ле тін конст рук ция лар бір-бі рі нен әріп тер не ме-
се цифр лар ар қы лы да ра ла нып көр се тіл меуі де мүм кін. Мы са лы:

Ше шім – шы ғар ма сю же ті нің ше шу ші ке зеңі; су рет кер дің өзі су рет-
теп отыр ған өмір шын ды ғы на шы ғар ған «үкі мі»; кейіпкердің ақыр ғы 
жай-күйі; күл лі құ бы лыс-кө рі ніс тің соң ғы сах на сы (З.Қаб до лов).
Маз мұ ны әуен дес бо лып ке ле тін бі рың ғай сөй лем дер дің әр қай сы-
сы нан кей ін нүк те лі үтір қой ыла ды:
Біз Ала тау дай ел едік, – Те ңе мек бол ды ой ға жау;
Біз та сы ған те ңіз сел едік, – Те ңе мек бол ды шөл ге жау;
Жау ма біз ді бө гейт ін?! Жау ма біз ді же ңе тін?! (Жам был).
6. 
 
Сөй лем дер дің ти іс ті же рі не жақ ша мен нүктелі үтірді қой ып, кө ші-
рің дер. Қой ылу се бе бін ере же бойынша тү сінді рің дер.
1. Сә кен Сә дуақас Сей фул лин – қа зақ әде бие ті нің не гі зін 
қа лау шы лар дың бі рі. 2. 1985 жыл дан бастап Це ли ног рад 
қа ла сын да қа зір гі Нұр-Сұлтан қа ла сы С.Сей фул лин музейі 
жұ мыс іс тей ді 
(inform.kz)
. 3. Бас тау ыш ба ян дау ыш пен жақ 
жа ғы нан же ке ше, көп ше түр де қиыса бай ла ны са ды. Мы са-
лы: Сен оқы дың, бі лім ал дың, ұс таз көр дің ІІ жақ, же ке ше. 
Біз на дан өс тік І жақ, көп ше 
(itest.kz/ru)
.
 
4. Ораз. Мыл ты ғын 
Қо ра бай ға бе ріп. Мы на ның кө зін құрт! Мен бан ды ға кет тім. 
Жө не ле ді 
(Ж.Аймауытов)
. 5. Бақпен асқан патшадан мимен 
асқан қара артық сақалын сатқан кәріден еңбегін сатқан бала 
артық 
(Абай)
. 6. Жаман дос көлеңке: басыңды күн шалса, 
қашып құтыла алмайсың басыңды бұлт алса, іздеп таба 
ал май сың 
(Абай)
.
7.
Оқы лым жә не сұх бат ма те ри ал да ры бой ын ша түр тіп жа зу дың 
(конс пек ті леудің) әр түр лі жол да ры ар қы лы не гіз гі ақ па рат ты 
ірік теп жа зың дар. 

жүктеу/скачать 7,23 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: