92
5
Жұмыс құралдарын сынау әдістері
Бұл тарауда жұмыс құралдарын сынау әдістері туралы айтылады және оқшауланған құралдар
мен қорғаныс құралдарын сынау әдістеріне ерекше назар аударылады.
5.1 Құралдарды сынау түрлері
5.1.1 Сынақтар классификациясы
Кернеулі жұмыстарды орындау үшін пайдаланылатын жұмыс құралдарының механикалық
беріктігі мен оқшаулау деңгейлерін дер кезінде зерделеу үшін, сондай-ақ құралдарды техникада
қалыпты пайдалануды және олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жұмыс құралдары жобалау
мен өндірудің әр түрлі сатыларында тиісті сынақтардан, зауыттық сынақтардан немесе алаңда
далалық жағдайда сынақтардан, соның ішінде үлгілік сынақтардан (өнімнің түрін сынау), үлгілерді
сынаудан, қабылдау және сақтық сынақтарынан өткізілуі тиіс. Өзінің құрамы бойынша сынақтар
механикалық, электр-техникалық және электр-механикалық қасиеттерді сынауға бөлінеді. [1]
Үлгілік сынақтар жаңа өнімді бағалаудың ажырамас бөлігі болып табылады және құралдардың
оны әзірлеуге арналған техникалық сипаттамаларының барлық талаптарына сәйкес келетінін тексеру
үшін жүргізіледі. Егер өнім үлгілік сынақтан өтпесе, ол ресми түрде өндіріске жіберілмейді. Үлгілік
сынақтарды өткізу, әдетте жергілікті билік органдары, министрліктер немесе жоғары деңгейде
біліктілік алатын құралдарды өндірушілерге, инспекциялық және демонстрациялық мекемелерге
тапсырылады. Өнімнің техникалық стандарты сынақ жүргізу үшін негіз болып табылады. Талап
етілетін үлгілердің санын инспекциялық демонстрациялық мекеме анықтайды. Кернеумен жұмыс
жасау үшін қолданылатын құралдар келесі жағдайларда сынақтан өтулері тиіс: (1) өндіріске жаңа
өнімді шығарардың алдында өнімнің түрін сынау; (2) егер өнімнің конструкциясы, материалы немесе
өнімді дайындау процесі өнімнің негізгі қасиеттеріне әсер ететіндей дәрежеде өзгеретін болса; (3)
бастапқы үлгілік сынақтан бері 5 жыл өткен кезде. Үлгілік сынақтар тұрғысынан бұйымның
механикалық қасиеттерін сынау статикалық жүктемемен сынауды және динамикалық сынақтарды,
электр-техникалық қасиеттерді сынау өнеркәсіптік жиіліктің төзу кернеуін анықтауды және тұрақты
кернеумен сынауды қамтиды. Сонымен қатар, ылғалдан қорғайтын құралдар да айнымалы ток пен
тұрақты токтың кемуіне сынаудан өтуі тиіс. Жүктемелі жұмыстар үшін пайдаланылатын
оқшауланған құралдар да электр-механикалық сынақтардан өткізілуі тиіс.
Үлгілердің сынақтары осы топтамадағы құралдардың техникалық шарт талаптарына
сәйкестігін анықтау үшін сыналатын үлгілер ретінде пайдаланылатын аспаптар топтамасынан
кездейсоқ іріктеу әдісі арқылы жүргізіледі. Үлгілердің сынақтарын өзінің қажеттіліктеріне
байланысты әзірлеуші немесе пайдаланушы жүргізеді. Сынақты мамандандырылған компания және
әзірлеуші немесе пайдаланушы тағайындаған білікті ұйым жүргізе алады. Үлгілерді сынау
элементтері үлгілік сынақ элементтерін толығымен немесе ішінара қамтуы мүмкін.
Қабылдау сынағын пайдаланушы өнімді қабылдаған кезде жүргізу қажет. Қабылдау
сынақтарының элементтері үлгілік сынақ элементтерін (кездейсоқ таңдалған) толығымен немесе
ішінара қамтуы мүмкін. Қабылдау сынағының мәні – құралдарды жобалау, дайындау және
тасымалдау кезінде туындауы мүмкін жасырын қауіптерді және құралдардың жеткізу талаптарына
сәйкес келетінін анықтау.
Сақтық сынақ – бұл мерзімді техникалық тексеру, сынау немесе бақылау түрі. Оның мақсаты –
құралдарды пайдаланған кезде туындауы мүмкін жасырын қауіп-қатерлерді анықтау, сондай-ақ
құралдарды кез келген зақымданулардан қорғау немесе сәйкес келмейтін техникалық параметрлерге
жол бермеу. Тиімді әдістердің бірі ретінде құралдарды қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ету. Сақтық
сынақ құралды пайдалануда және оларды басқаруда маңызды байланыстырып тұратын буын болып
табылады және ақауларды дер кезінде анықтауда шешуші рөл атқарады.
Достарыңызбен бөлісу: