Бұйымдардың біріктірілген қҰрама бөліктерін кескіндеу және белгілеу

Кесте 
1.1- 
Бұранданың бөлшек диаметріне байланысты қадамдары
 
d 
Қадамы, Р
1-
қатар
2-
қатар
ірі
ұсақ
8 
 
1,25 
1; 0,75; 0,5
 
10 
 
1,5 
1,25; 1; 0,75; 0,5
 
12 
 
1,75 
1,5; 1,25; 1; 0,75; 0,5
 
 
14 
2 
1,5; 1,25; 1; 0,75; 0,5
 
16 
 
2 
1,5; 1; 0,75; 0,5
 
20 
 
2,5 
2; 1,5; 1; 0,75; 0,5
 
 
22 
2,5
 
2;1,5; 1; 0,75; 0,5
 
24 
 
2,5
 
2; 1,5; 1; 0,75;
 
 
27 
3 
2; 1,5; 1; 0,75;
 
30 
 
3,5 
(3); 2;1,5; 1; 0,75;
 
36 
 
4 
3; 2; 1,5; 1;
 
42 
 
4,5 
(4 ); 3; 2; 1,5; 1;
 
48 
 
5 
(4 ); 3; 2; 1,5; 1;
 
Төмендегі 
1.8-
суретте метрикалық бұранданың белгіленуі және 
кескінделуі бойынша оқу тапсырмасының орындалу үлгісі көрсетілген.
Сурет 
1.8- 
Метрикалық бұранданың белгіленуі

Бұл тапсырмада сурет 
1.8,
а
-
да көрсетілген А бетінде ірі адымды 
метрикалық бұранданы кескіндеу және белгілеу. Бөлшектің сол жақ 
көрінісін тұрғызу.
Сурет 
1.8,
б
-
да көрсетілген А бетінде кіші адымды метрикалық 
бұранданы кескіндеу және белгілеу. Бөлшектің сол жақ көрінісін тұрғызу.
Сурет 
1.8,
в
-
да көрсетілген А және Б беттерінде метрикалық бұранданы
шартты түрде кескіндеу.
МЕСТ 6357
-
81 бойынша орындалған 
цилиндрлік құбырлық бұранданы
суды және газды жеткізетін құбырларда, оларды біріктіретін бөлшектерде
(муфталарды, бұрыштықтарда, крестовиналарда, т.б.) және басқа жерлерде 
қолданады.
Цилиндрлік құбырлық бұранданың шартты белгілеуіне G әрпі, 
дюйммен («”»
таңбасы) берілген бұранда өлшемі, бұранданың ортаңғы 
диаметрі дәлдігінің сыныпы
- 
А немесе В (дәлдігі төмен) және бұралу 
ұзындығы (егер ол стандарт тағайындаған қалыпты ұзындықтан асып тұрса) 
алынады. 
Мысалдар: G3/4
-A, G3/4 LH-A, G3/8-A-20, G1 LH-B-
40 (мұнда 20 мен 
40 бұралу ұзындығы, мм).
Сурет 
1.9 

Метрикалық бұранда белгілеуінде көрсетілетін диаметр өлшемі оның 
нақты өлшеміне сәйкес келеді, ал құбырлық бұранда белгілеуінде 
көрсетілетін оның өлшемі шамамен 
құбырдың шартты өтіміне
(құбырдың 
өткізу қабілетін есептеу үшін қажет, дюйм
-
мен есептелетін номинал ішкі 
диаметріне) тең болады. Мысалы, G1 шартты өтімі 25мм
-
ге, яғни шамамен 1 
дюймге тең құбырдың сыртқы бетіне түсірілген бұранданың өлшемін 
белгілейді, ал бұранданың нақты сыртқы диаметрі 33,249мм
-
ге тең болады. 
Сондықтан құбырлық бұранда өлшемінің белгілеуін оңаша, шығару 
сызығының сәкісіне түсіреді.

Конустық
құбырлық бұранданы
(МЕСТ 6211
-
81) үлкен қысыммен 
температураға арналған құбырларды біріктіргенде қолданылады, сонда 
біріктірудің жақсы қымтылуы қамтамасыз етіледі. Профиль бұрышы
-55°, 
конустылығы
-1:16.
 
Конустық бұранданың диаметірнің үздіксіз өзгеретіні 
салдарынан оның өлшемін негізгі жазықтықтағы шамамен сыртқы 
бұранданың ұзындығының ортасындағы қимаға қатысты етіп тағайындайды. 

Бұл қимада конустық бұранданың диаметрі цилиндрлік құбырлық 
бұранданың диаметріне тең. Негізгі жазықтықтың орны жұмыс сызбасында 
көрсетіледі (стандарттан алынады).
Сыртқы бұранда R әрпімен, мысалы, R1/2; ішкісі –
Rc деп, мысалы, Rc 
1/2 ; солақайлары 
-
алдыңғыларға сәйкес R1/2 LH және Rc 1/2 LH деп 
белгіленеді.
Дюймдік бұранда 
ОСТ НКТП 1260 бойынша орындалады. Белгілеу 
мысалы: 1 1/2'' ОСТ НКТП 1260.
МЕСТ 6111
-
52 бойынша орындалатын дюймдік конустық
 
бұранданы
(профиль бұрышы
-
60°, конустылығы
-
1:16 ) машиналар мен білдектерде 
жоғары қысымсыз жұмыс істейтін жанармай, сұйық май, су және ауа 
жеткізетін құбырларды жалғастырғанда қолданады. Құбырлық бұранданың 
үлгісімен түсірілген белгілеу мысалы: К3/4'' МЕСТ 6111
-52. 
МЕСТ 25229
-
82 бойынша орындалатын 60
°-
тық профиль бұрышы
және 1:16 конустылығы бар 
конустық метрикалық бұранданың 
негізгі 
жазықтықта МЕСТ 9150
-
81 бойынша орындалған
 
метрикалық бұрандамен 
ортақ өлшемдері болады. Сондықтан сыртқы конустық және ішкі 
цилиндрлік бұрандалар арқылы біріктіру жасауға болады. Шығару 
сызығының сәкісіне түсірілген белгілеу мысалдары: МК 20×1,5; МК 20×1,5 
LH. 

Жүріс беретін бұрандалар
ішінде мыналар кеңінен қолданылады :
1) 
трапециялық бұранда
ілгерімелі қозғалысты беретін винттерде 
қолданылады. Белгілеу мысалдары: бір кірмелі
- Tr40×6LH-
8e; көп кірмелі,
мысалы, үш кірмелі
- 
Tr40×9 (Р3)
-
6e, бұл жерде: 40
-
номинал диаметр, 9
-
жүріс шамасы, 3
-
қадамы (мм);
2) 
тіректік бұранда
бір жаққа бағытталған күштер жүктелген 
винттерде қолданылады. Белгілеу мысалдары: S80×20
-7h S80×20 LH-7H; 
S80×20(
P5 ); бұл жерде 80
-
номинал диаметр, 20
-
жүріс шамасы, 5
-
қадам 
(төрт кірмелі бұранда). Стандарт профильді, бірақ адымы немесе диаметрі 
стандарт емес арнаулы бұрандаларды профильдің шартты белгілеуінің 
алдында Cn деген арнаулы жазуды қосып белгілейді, мысалы,
Cn М40×1,5
-
6g; 
3) 
тікбұрышты бұранда
жүктеменің әсерімен өзінен
-
өзі бұралып 
кетуге жол бермеуге арналған біріктірулерде қолданылады. Мұндай 
бұранданың профилі стандартталмаған, сондықтан сызбада оны жасауға 
қажетті барлық өлшемдерді келтіреді.
Бұрандалық қосылыстарды екі топқа бөлуге болады:
1. Бұрандалы біріктірулер бұрандасы бар тетікбөлшектерді тікелей 
біріктіру арқылы. 
2. Бұрандамалар, бұрамасұқпалар және бұрамалар арнайыландырылған 
бекіту тетікбөлшектері көмегімен.
Төмендегі суретте бұрандасы бар тетікбөлшектердің кескінделуінің екі 
есебінің орындалу үлгісі көрсетілген.
Бірінші есепте,
тетікбөлшектің алдынан қараған көрінісін жартылай 
көрініспен жартылай тілік түрінде кескіндеу қажет.

Шешімі
: 
Екінші есепте, 
оптикалық тетікбөлшектің бұрандалы сақинамен 
біріктірілуін кескіндеу.
Шешімі:
 

2 СТАНДАРТ БЕКІТУ ТЕТІКБӨЛШЕКТЕРІ
 
Техника мен тұрмыста ең көп тараған бекіту тетікбөлшектері 
бұрандамалар, бұрамасұқпалар, бұрамалар, сомындар болып табылады
. 
Олардың бәрі
 
стандартталған және қалпына, жасау дәлдігіне, материалына 
және т.б қарай әр түрлі болып келеді. Оларды жалпы қызмет атқаратын
 
және 
арнайы, ерекше жағдайларда немесе белгілі бір
бұйымдар түрлерінде 
қолдануға арналған деп бөледі.
Төменде жалпы қызмет атқаратын бекіту 
тетікбөлшектерін кескіндеу және белгілеу ережелері
қарастырылады.

жүктеу/скачать 0,66 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: