2) Адамның қоғамның дамуына байланысты қалыптасуы және даму процесі –
антропогенез зерттеледі. Антропогенезді зерттеу үшін антропологияның, салыстырмалы
және эволюциялық морфологияның деректері қолданылады.
3) Адамның жеке даму процесі
– онтогенез, яғни адамның жатырдағы және жатырдан
тыс, постэмбрионалдық кезеңдері зерттеледі. Оны зерттеу үшін эмбриологиялық
дамудағы мәліметтер пайдаланылады.
Анатомия ғылымы адам денесін жан- жақты зерттеуіне және зерттеуге қойылған
міндеттерге байланысты бірнешеге бөлінеді :
1) Жүйелік немесе жалпы анатомия
– анатомияның бұл түрі адамның денесін тұтастай
зерттеу қиын болғандықтан, оны жүйелерге бөліп зерттейді. Яғни, ағзаның тірек –қимыл
аппаратын, асқорыту, тынысалу жүйелеріндегі мүшелерді, жүрек-қантамырлар, жүйке,
сезім жүйелерін және т.б. жүйелерді зерттейді.
2) Топографиялық анатомия
– адам денесіндегі мүшелердің өзара орналасу тәртібін,
кеңістіктегі ара-қатынасын медициналық мақсатқа орай зерттейді. Анатомияның бұл
саласының клиникада, практикалық хирургияда маңызы өте зор. Сондықтан да
топографиялық анатомияны хирургиялық анатомия деп те атайды.
3) Пластикалық анатомия
– адам денесінің сыртқы пішінін, орналасуын және
динамикасын зерттейді. Бұл анатомия сурет, бейнелеу және мүсін өнерінде кеңінен
қолданылады.
Анатомиялық тексерістердің әдістері жалпы екі салаға бөлінеді: 1) морфологиялық - өлген
адамды тексеретін саласы; 2) функционалдық әдіс - адам мүшелерін тірідей тексеретін
саласы.
Морфологиялық немесе құрылымдық әдістерге мыналар жатады:
• Ең ескі, бірақ маңызы жоғалмаған, ғылымға ат берген әдіс
– препараттау (грекше
аnаtemno – кесу, бұтарлау). Бұл әдіс ірі мүшелердің, түзілістердің сыртқы құрылысы мен
топографиясын зерттеуде қолданылады. Препараттау әдісінің өзінің бірнеше түрлері бар:
су қабаты астында, түсіп келе жатқан тамшы астында препараттау, зерттелетін
құрылымдарды таңдап бояу арқылы, қышқылдармен қопсыту арқылы препараттау, т.б.
Достарыңызбен бөлісу: