Қостанай, 017 ОӘЖ 005 (075) кбж 65. 292-93 (5Қаз)я73 у-12
жүктеу/скачать 1,98 Mb. Pdf көрінісі
|
uakpaeva m kajyrbaeva g korporativtik karzhy
| Қаржылық тұрақтылық
дегеніміз уақытында меншікті және қарыз қаржы құралдары арасындағы тепе-теңдік жағдайын сақтайтын кәсіпорынның төлем қабілеттілігі. Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығының сыртқы көрінісі болып төлем қабілеттілігі табылады.Егер өзінде бар ақшалай қаражаты, қысқа мерзімді қаржылық салымдары (бағалы қағаздар және басқа да кәсіпорындарға уақытша қаржылық көмегі) және белсенді есептеулері (дебиторлық есептеулер) оның қысқа мерзімді міндеттемелерін жабатын болса, кәсіпорын қабілетті болып саналады. Абсолютті және салыстырмалы көрсеткіштерінің көмегімен кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын бағалау . - Абсолютті көрсеткіштерге кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы бағалау кезінде жатады: - қорлар мен шығындардың жалпы шамасы; - қорлар мен шығындардың жалпы шамасы; Қорлар мен шығындарды қалыптастыру көздерін сипаттау үшін әр түрлі көздердің түрлерін көрсететін бірнеше көрсеткіштер пайдаланылады: 1) өзіндік айналым капиталы (E C ) 2) меншікті айналым және ұзақ мерзімді (E T ) қарыз капиталы меншікті айналым капиталының (E C ) түріндегі сомасы және ұзақ мерзімді несиелер мен қарыздар (K T ); 107 3) қаражат қорларды қалыптастыру (E ∑ ) үшін барлық негізгі көздері меншікті айналым капиталының (E C ) түріндегі сомасы, ұзақ мерзімді (K T ) (K t ) қысқа мерзімді несиелер және қарыздар); Қорларды қалыпты жабудың көзі -төлеу мерзімі жетпеген, сонымен бірге жабдықтаушыларға тауарлы-материалдық құндылықтар (r P ) үшін берешек. Теңгерімдегі осындай берешектің мөлшері бөлінбейді, бірақ аналитикалық бухгалтерлік есеп деректері бойынша белгіленуі мүмкін. Осы көрсеткішті ұлғайту шамасына қаржы көздерін құрайтын қорлардың жалпы сомасын арттыру қажет: E ∑ =E C +K T +K t +r P (63) Қаражат көздерінің үш жеткіліктілікті көрсеткіштеріне оларды қормен қамтамасыз етудің үш көрсеткіштері сәйкес келеді, (сатып алынған құндылықтарға ҚҚС қоса алғанда): меншікті айналым капиталының - артығы (+) немесе жетіспеушілігі (-): ± Е С = Е С -Z; (64) - меншікті айналым және ұзақ мерзімді қарыз капиталының артығы (+) немесе жетіспеушілігі (-): ±E T = E T - Z= (E C + K T )- Z (65) -негізгі көздерінің жалпы шамасының қаражат қорларын қалыптастыру үшін артығы (+) немесе жетіспеушілігі (-): ± E z =E ∑ - Z= (E C + K T +K t +r P )- Z (66) Осы көрсеткіштердің көмегімен үшкомпонентті қаржылық жағдайының түрі анықталады 0 Е если 0, 0 Е если 1, Е S Абсолюттік көрсеткіштер әдісін пайдалану кезіндегі қаржылық тұрақтылықтың төрт түрі: 1. Қаржылық жай-күйінің абсолюттік тұрақтылығы. ±Е С ≥0, ± E T ≥0, ± E ∑ ≥0, яғни S= {1,1,1}; 2. Қаржылық жай-күйінің қалыпты тұрақтылығы. ±E C ≤0, ± E T ≥0, ± E ∑ ≥0, яғни S={0,1,1}; 3. Тұрақсыз қаржылық жағдайы: ±Е С ≤0, ± E T ≤0, ± E ∑ >0. яғни S={0,0,1}; 4. Дағдарыстық қаржылық жай-күйі: ±Е С ≤0, ± E T ≤0, ± E ∑ ≤0, яғни S={0,0,0}. Қаржылық тұрақтылықтың бұл талдау әдісі ыңғайлы, дегенмен, ол объективті емес және қаржылық тұрақтылығына әсер ететін факторлардың тек сыртқы жағын анықтауға мүмкіндік береді. 108 Кәсіпорынның қаржылық жай-күйінің тұрақтылығы- қаржылық коэффициенттердің салыстырмалы көрсеткіштер жүйесімен сипатталады (7- кестені қараңыз). Кесте 7 - Корпорацияның қаржылық тұрақтылығының салыстырмалы көрсеткіштері № п/п Коэффициенттің атауы Коэффиценттің мәні Есептеу формуласы Тиімді мәні 1 Қаржылық тәуелсіздік коэффициенті (автономия коэффициенті) жарғылық қызметті жүзеге асыру үшін кәсіпорынның жалпы барлық қаражат сомасынан авнсыланған СК үлесін көрсетеді. К а = СК / ВБ (ВБ - валюта балансы) К а > 0,5 2 Қарыз және жеке капиталдың арақатынас коэффициенті (қаржылық белсенділік коэффициенті) 1 теңге меншікті капиталдың активтеріне салынған қанша қарыз капиталы тартылғанын көрсетеді К з/с = (К о + К т ) / СК К з/с < 1 3 Маневрлеу коэффициенті Кәсіпорынның ұзақ мерзімді қаржыландыру көздерінің қандай оларға еркін маневр жасайтын үлесі мобильді формада екенін көрсетеді. К м = Е с / СК К м > 0,5 4 Айналым активтерінің қамтамасыз етілу коэффициенті СОК Айналым активтерінің меншікті айналым капиталымен қаншалықты қамтамасыз етілгенін көрсетеді К с = Е с / R a К с > 0,1 5 Қорлармен қамтамасыз етілу коэффициенті СОК Қорлардың меншікті айналым капиталымен қаншалықты қамтамасыз етілгенін көрсетеді К о = Е т / Z (қорлар) К о > 0,6- 0,8 жүктеу/скачать 1,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|