Дәріс. Электронды мәліметтер базасын, сала бойынша электронды журналдар, электрондық

74 
 
Кітапхана – рухани азық беретін, көркем ой кепілі болатын киелі мекен. Өз шеберлігін 
шыңдау,ақпарат пен шабыт іздеу қатынасында кітапханалар оқырмандардың кітаптарға, 
онлайн оқулықтарға және мақалаларға тегін қол жетімділікті ұсынады. Жазушының 
семинарлары сияқты кітапханалық бағдарламалар шығармашылық адамдарға пікір алмасуға 
және достық, қонақжай ортада қолөнерін дамытуға мүмкіндік береді. (Пандемияға байланысты 
жеке кітапханалық іс-шаралар тоқтатылған кезде, көптеген кітапханалар әлі де онлайн 
режимінде қосыла алатын виртуалды бағдарламаларды ұсынады.) 
Кітапханалардың көптеген кітаптары, дерекқорлары және мұрағат материалдары сізге 
керекті ақпаратқа тез қол жеткізуге көмектеседі. Егер сізге қажетті көздерді табуға көмек қажет 
болса, кітапханашылар оқырмандарға жеке көмек ұсынады. Көптеген кітапханалар сонымен 
қатар коллаждарда, ән ремикстерінде және т. б. еркін пайдалануға болатын жалпыға қол 
жетімді суреттер, дыбыстар мен бейнелердің кең онлайн-жинақтарын ұсынады. 
Ақпараттық технологиялар мен компьютерлік техниканың дамуы көптеген 
жұмысшылар ақпарат жинау, сақтау, өңдеу және ұсынумен айналысатын қоғам дамуының 
басталуына негіз болды. Интернет ғаламдық желісі әлемнің барлық тілдерінде миллиондаған 
электронды кітаптары бар электронды деректер қоймаларына компьютерлердің көмегімен 
кіруге мүмкіндік берді. Көптеген анықтамалар пайда болды: электрондық кітапх ана, цифрлық 
кітапхана, виртуалды кітапхана және т.б. Дәстүрлі кітапхананың жаңа ақпараттық 
технологиялармен бірігуі кітапханалық-ақпараттық қызметті жаңа деңгейге шығаруға, 
дамуына жол ашты. 
Жаңа технологиялар дәстүрлі кітапты алмастырмайды, керісінше жаңа оқырмандарды 
тартуға мүмкіндік береді және ғылыми-зерттеу жұмыстарына ынталандырады. 
Кең мағынада, электронды кітапхана – белгілі бір өлшемдерге сәйкес қалыптасатын, 
қоғамдық пайдалануға арналған және осы қорды сақтауға және пайдалануға мүмкіндік беретін
бағдарламалық-техникалық құралдарды қамтитын электрондық құжаттар қоры бар ақпараттық 
жүйе деп айтуға болады. 
Қазіргі уақытта интернет желісінде тақырып бойынша, құрылымы бойынша 
ерекшеленетін көптеген электронды кітапханалар бар.Студенттер мен ғалымдар үшін қажетті 
ақпаратты қысқа мерзімде іздеудің маңызы зор. 
Рефераттар, курстық жобалар, дипломдық және ғылыми жұмыстар жазу үшін материал іздеу 
мәселесінің оңтайлы шешімі– электронды кітапханаларды пайдалану. Ізденушілер үшін ең 
маңызды электронды ресурстардың бірі – www.library.kz ғылыми кітапхана сайты, мұнда 
ғылыми жарияланымдар, сирек кездесетін кітаптар, қолжазбалар,микрофильмдер,мұрағат 
құжаттарының электронды нұсқасын ұсынады. 
Library.kz пайдаланушылары отандық және шетелдік ғылыми журналдардың толық 
мәтінді нұсқаларына қол жеткізе алады. Сондай-ақ көптеген әртүрлі саладағы диссертациялық 
жұмыстың сипаттамасын көруге мүмкіндігі бар. 
Гибридті кітапханалар электрондық кітапханаларда іске асырылған жаңа ақпараттық 
технологиялардың артықшылықтарын және дәстүрлі кітапханалардың артықшылықтарын 
біріктіруге арналған, олар қоғамның ақпараттық қызмет көрсетуінің басқа жүйелері мен 
құрылымдарынан айырмашылығы ақпараттың барлық түрлерін (арнайы мақсаттағы ақпаратты 
қоспағанда, ғылыми, техникалық, экономикалық, ғылыми – танымдық, ойын-сауық және т.б.) 
өз қорларында сақтайды және іс жүзінде барлық әлеуметтік топтарға, барлық жастағы және 
кәсіби санаттағы пайдаланушыларға қызмет көрсетеді. 
Ең дамыған инфрақұрылымға ие және ақпараттық қызмет көрсетудің ең демократиялық 
нысаны бола отырып, дәстүрлі кітапханалар елдің кез-келген бұрышында барлық азаматтарға 
қол жетімді және қоғамның әлеуметтік институты ретінде ақпараттан басқа, дүниетанымды 
қалыптастыруға, рухани дамуға және азаматтарды тәрбиелеуге ықпал ететін бірқатар 
функцияларды орындайды. Ал,электрондық ғылыми кітапханалар ақпаратты іздеу процесін 
неғұрлым тиімді етуге және білім мен ғылыми-зерттеу жұмыстарының жоғары деңгейін 
қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. 
Егер білім шынымен күш болса, онда жаһандық ақпараттық инфрақұрылым-ақпаратқа 
қол жеткізуді қамтамасыз ету арқылы бүкіл әлемдегі адамдарды шабыттандыратын құрал. 
Ғаламдық ақпараттық инфрақұрылым ресурстардың орналасқан жеріне қарамастан ақпаратты 
құру, іздеу және пайдалану мүмкіндіктерін кеңейтеді. Осы орайда электронды кітапханалар да 
ақпарат алмасуда зор үлес қосып отыр. 

75 

жүктеу/скачать 0,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: