Microsoft Word Отчёт по результатам исследования среди пожилых 2020 каз фин (1) (2). docx

кешенді шешуді
болжайды, оның ішінде: 

ұйымдардың деңгейі мен медициналық-әлеуметтік қызмет көрсету салаларын ескере 
отырып, біліктілік стандарттарын, медициналық персоналға, оның ішінде әлеуметтік 
қызметкерлерге жүктеме стандарттарын әзірлеу; 

егде адамдарды тіркеу бойынша әлеуметтік қызметтердің жұмысын күшейту, қарт 
адамдардың әлеуметтік-экономикалық жағдайын бақылау, қызметтерді тұтынушылардың 
әрқайсысының жеке жағдайына байланысты атаулы көмек пен қолдау; 

қарт адамдарға сапалы медициналық көмек алу үшін көпсалалы мамандар тобымен 
қызмет көрсету; 

әлеуметтік қызметтерді алу мен ұсынудағы бюрократиялық кедергілерді азайту; 

егде жастағы және егде жастағы науқастарды диагностикалау, емдеу және оңалту 
хаттамаларын дәлелді медицина негізінде жетілдіру; 

паллиативтік көмекке және мейірбикелік күтімге жататын науқастарды емдеу 
стандарттары мен хаттамаларын әзірлеу кезінде халықаралық талаптарды сақтайды; 

әлеуметтік, психологиялық, геронтологиялық және гериатриялық көмек тиімділігін 
бағалау жүйесін (индикаторларын) енгізу; 

дәрігерлерге, мейірбикелерге және әлеуметтік қызметкерлерге арналған паллиативті 
көмекке оқыту бағдарламасын әзірлеу және енгізу (көпсалалы паллиативті көмек тобы); 

паллиативтік көмек жүйесін жетілдіру: кейбір ауруханалар мен санаторий-курорттық 
ұйымдарды қайта профильдеу арқылы паллиативтік көмек және мейірбикелік күтім 
ұйымдарының желісін құру; 

паллиативтік көмек көрсететін күндізгі стационарлар мен үйдегі стационарлар желісін 
кеңейту; 

оңалту емдеу, медициналық оңалту және паллиативті көмек ұйымдарының штат 
нормативтерін қайта қарау; 

111 

паллиативті көмек көрсету кезінде медициналық персоналды оқыту бағдарламаларын 
әзірлеу; 

паллиативті көмек және мейірбикелік күтім ұйымдарының жұмысына көрсетілетін 
медициналық көмектің сапасын және оларды егде жастағы адамдардың әртүрлі санатымен 
қамтуды көрсететін мақсатты индикаторлар жүйесін құру; 

үйде барлық қызмет түрлерімен, үйдегі патронаттық жүйемен және елдің барлық 
аймақтарындағы қарттарға арналған ауруханалар жанындағы патронаттық бөлімдер 
жүйесімен мобильді қызмет көрсету жүйесін дамыту; 

өтініш беру кезіндегі денсаулық жағдайына байланысты жағдайдың күрделілігіне 
байланысты Қазақстан Республикасының алғашқы медициналық-санитарлық көмек 
деңгейінде және ауруханаларда азаматтарды қабылдау кезінде сараланған тәсіл жүйесін 
енгізу; 

қарттарға мемлекеттік және жеке әлеуметтік қызметтер көрсету саласындағы ҮЕҰ 
әлеуетін кеңейту, ҮЕҰ қызметкерлерінің осы қызметтердің сапалық мазмұнын қарастыру 
арқылы. 
Осылайша, әлеуметтік қызметтерді көрсетудің барабар деңгейін қамтамасыз ету үшін 
егде жастағы тұрғындардың әр түрлі көмек түрлеріне деген қажеттіліктерін, экономикалық 
компонентін, шараларды ұйымдастырудың жүйелі тәсілін, медициналық және әлеуметтік 
құрылымдардың қарттарға қызмет көрсету бойынша өзара байланысы мен сабақтастығын 
талдау және гериатриялық қызмет түрлерін кеңейту қажет. , ұзақ уақыт күтім, үйде күтім 
жасау. 
Қадір-қасиетпен қартаюдың 
басты шарттарының бірі
- автономияға мүмкіндік 
жасау - егде жастағы адамдар таңдау жасауға және қай жерде өмір сүру, қандай қарым-
қатынасты сақтау, не кию, өз уақытын қалай өткізу және т.б. сияқты мәселелерді бақылауға 
құқылы: таңдау және бақылау мүмкіндіктері көптеген факторлармен анықталады, егде 
жастағы адамдардың жеке төзімділігі, өмір сүретін ортасы, олар пайдалана алатын жеке 
және қаржылық ресурстар мен мүмкіндіктері.
Бұл факторлар егде жастағы адамдардың 
автономиясын анықтайды, олардың қадір-қасиеті, адалдығы, бостандығы мен тәуелсіздігі 
көбіне тәуелді және олардың жалпы әл-ауқатының негізгі компоненті болып табылады. 
Егде жастағы адамдарға қажет инфрақұрылымды қалыптастырудың 
негізгі 
бағыттарының бірі 
жергілікті ұйымдардың қарттар мен жалғызбасты адамдарға қызмет 
көрсетуі үшін қызмет көрсету жүйесін дамыту болып табылады. Тәуелсіздікті сақтау үшін 
адамдарға қол жетімді баспана мен қолайлы көлік түрлері үй жағдайында өмір сүруге 
мүмкіндік береді; бұл факторлар әлеуметтік байланысты жеңілдетеді және егде жастағы 
адамдарға қоғамның белсенді мүшелері болып қалуға мүмкіндік береді. 
Біріккен жоба шеңберінде БҰҰ мен Еуропалық Комиссия егде жастағы азаматтардың 
автономды өмір деңгейлерін, олардың ақылы жұмыспен қамтылуына және қоғамдық 
жұмыстарға қатысуын, белсенді өмір сүру қабілетін анықтайтын 
белсенді қартаю индексін 
(БҚИ)
әзірледі. 
Саясатты құруда қартайған популяциялар құрған мүмкіндіктерді барынша арттыру 
үшін жаһандық басымдықты іс-әрекеттерді ескеру қажет
18
: 

Барлық егде жастағы адамдардың лайықты жағдайда өмір сүруін, қаржылық жағынан 
қамтамасыз етілуін, медициналық және әлеуметтік қызметтерге қол жетімді болуын және 
кепілдендірілген минималды кірісті қамтамасыз етіңіз. Бұл іс-шаралар күшті саяси ерік-
жігермен және бюджетке бөлінген кепілдендірілген ұзақ мерзімді стратегияларға негізделуі 
керек. 

Жергілікті қоғамдастықтар мен отбасыларға қоғамның егде жастағы мүшелері мен 
отбасыларына қолдау жүйелерін құруға қолдау көрсету. 

Егде жастағы адамдардың болашақ ұрпағының өмірін жақсарту үшін жастардың 
болашағына қаржы салу. 
18
«ХХІ ғасырда қартаю: жеңістер мен жаңа мүмкіндіктер». ЮНФПА мен «Хелпэйдж Интернэшнл» баспасы, 2012.

112 

Саяси шешімдер қабылдау үшін гендерлік және мәдени тұрғыдан қартаюға қатысты 
зерттеулерді қолдау. 

Егде жастағы әйелдер мен еркектердің саясатты іске асырудағы қажеттіліктерін 
ескеріңіз. 

Дамудың барлық ұлттық стратегиялары мен бағдарламаларында қартаю мен егде 
жастағы адамдардың қажеттіліктері ескерілуін қамтамасыз етіңіз. 

Қартаю және егде жастағы адамдардың қажеттіліктері ұлттық даму жоспарларына, 
сондай-ақ төтенше жағдайларды жою жоспарларына енгізілгеніне көз жеткізіңіз. 

Адам құқықтарын құрметтеуге негізделген қартаюдың жаңа мәдениетін дамытып, 
қартайған және егде жастағы адамдарға деген көзқарас пен қатынасты өзгерту. 
Халықтың қартаю процесі 
елдің үшін үлкен өзгерістер
, әлеуметтік, экономикалық 
және мәдени міндеттерді қояды, бірақ сонымен бірге барлық жастағы адамдардың өмірін 
жақсартуға 
жаңа мүмкіндіктер
туғызады.