Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ


  Бұлшықет жиырылуының энергия көзі



Pdf көрінісі
бет395/433
Дата04.11.2023
өлшемі7,9 Mb.
#189337
түріОқулық
1   ...   391   392   393   394   395   396   397   398   ...   433
Байланысты:
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1

14.7. 
Бұлшықет жиырылуының энергия көзі. 
 
Бұлшықет жиырылуының негізгі қозғаушы күші АТФ гидролизі 
кезінде бөлінетін энергия болып табылады. Бұлшықет жиырылуы 
тікелей АТФ энергиясы үлесінен іске асады. Бірақ, миоциттердегі 
АТФ қоры аз, және 1-2 секунд ішінде жұмсалып кетеді, бұл кезде 
АТФ-тің 
резервтік 
көздері: 
АДФ 
пен 
креатинфосфатты 
пайдаланатын креатинкиназа және аденилатциклаза катализдейтін 
реакциялар іске қосылады. (14.3). [182].

(14.3). 
 


14.8.
Бұлшықет жиырылуы мен реттелуіндегі Ca
2+
 рөлі. 
Бұлшықет жиырылуы мен реттелуінде кальций иондары 
(Са
2+)
маңызды рөл атқарады. Миофибриллалар ортада Са
2+
-ның
белгілі бір концентрациясында ғана жиырылуға және АТФ пен 
әрекеттесуге қабілетті болады. Тыныштық күйде бұлшықеттегі Са
2+
-


502 
ның концентрациясы Са
2+
тәуелді АТФ – азаның қатысуымен 
табалдырық деңгейінен төмен дәрежеде сақталады. Тыныштық 
күйде активті тасымалдану жүйесі саркоплазмалық ретикулум 
цистерналарында 
және 
Т-жүйесі 
(трансверзальді 
жүйе) 
түтікшелерінде кальцийді жинайды. Бұлшықеттің жиырылуы 
қозғалтқыш жүйке ұшына потенциалды келуімен индуцирленеді. 
Синапсқа ацетилхолин бөлінеді, ол бұлшықет талшығындағы 
постсинапстық рецептормен байланысады.
Әрі қарай әсер ету потенциалы сарколемма бойымен Т-жүйенің 
көлденең түтікшелеріне тарайды және саркоплазматикалық 
ретикулум цистерналарына сигнал береді.
 Бұшықет жиырылуындағы кальций ионының рөлі 
Т-түтікшенің деполяризациясы 
Саркоплазматикалық ретикулум цистерналарынан 
Ca
2+
шығарылуы 
4Ca
2+ 
+ Тн-С кешені 
Тропонин (активті) 
Тропомиозин (активті) 
Ғ-актин 
Актин-Миозин –АДФ, Ф
н
Жиырылу циклі 
Кальций С тропонин мен байланысады, ол комформациясын 
өзгертеді, содан кейін тропомиозинге және актинге беріледі.
Цистерналардан 
кальций саркоплазмаға қарай ауысады. 
Кальцийдің концетрациясы 10
-7
10
-5
ммоль/л дейін артады.
Актиндегі бұрын жабық тұрған орталық миозинмен байланысу 
үшін ашылады. Актин миозинмен әрекеттеседі, бұл бұлшықеттің 
жиырылуын иницирлейді.


503 
Қозғалыс импульс әсері тоқтағаннан кейін, кальций тәуелді 
АТФ-аза көмегімен цитоплазмадан саркоплазматикалық ретикулум 
цистерналарға сығып шығарады. Кальцийдің Тн-С кешені кеткенде 
тропомиозин ығысады және бұл актиннің активті орталығының 
жабылуына әкеледі. Миозиннің «басы» актиннен ажырайды, 
бұлшықет 
босаңсиды. 
Кальций 
бұлшықет 
жиырылуының 
аллострекиалық модулі болып табылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   391   392   393   394   395   396   397   398   ...   433




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет