EKi
кез де — эр нэрсенщ
e3i,
жай бутшнщ орнына
белшек алынып отыр. Бултэсш аркылы кейде кедшгщей
жанды сурет жасап, турлиие кимылды керсетуге болады:
Аудитория е с т н е н
буаз портфель
булг етп де, i3iHUie ак яабек
шапбардын 6ip балагы
мен
а хкен еп ботинка
гарда. Булардан сел кейш
керш ген саргыш
салом шляпанын
астындагы тертбак адам у н а з
жымиып, кулш келе жатты
( “Ушк,ын").
Бул арадагы мегзеу сездерге карал едеби кдЪарманныц
сырт пшпн, кескш-кейпш гана емес, жур1с-турысындагы
ерекшегактерд! коса ацгарып, оныц мшез-кулкьш топшы-
лауга да болады.
—
Эй, сакал!
Бул арадан Плюшкинге кдлай баруга болады?
(Гоголь).
Синекдоха аркылы адамньщ орнына оныц сакдлы гана
алынган.
Яки
жетпк,
яки
жуз,
Meitei
квктем,
мейЛ
1
к уз,
Яки
erri сексен
жьп —
Оны кдйтсш Бетпак, шел?
Bapi6ip сол Бетпак туз,
Bepi6ip сол сургьит туз,
Bepi6ip сол
сексеуи.
Bepi6ip сол тентек жел.
(Х-'Ергалиев)
Кдрацыз, кдптап журген синекдоха жене эргайсысы-ак
ез орнында ойнап кеткен. Жетпк, cencmt жуз... Бетпакдала
басынан кднша жыл еткенш акын, эрине, санаган жок жэне
санай алмайды. Сейтсе'де мына мегзеулер &з ушш — накгы
ушм, затты дерек. Квктем бе, куз бе, — 6api6ip... Демек,
бул eid мегзеуге
Караганда,
Бетпак шел — жылдыц терт
мезгшнде де жэне 6ip жыл емес, мьщ жылдыц терт мьщ
мезплщде де Mi3 бакпайтын ку медиен, кула туз. Акын 6ip
гана сексеуы аркылы б1здщ кез алдымызга Бетпакдаланьщ
барлык жутац табигатын елестетсе, 6ip гана тентек жел
аркылы кугон кытымыр, кдтал мшезш танытады. Мегзеу
тесЫмен аз сейлеп, кеп ангарту Деген осы болады.
Терт врме кзмшы сарт erri,
Топылдап тиген туякган
Аргымак аткып жулкынды.
Тозаны жердщ ершда.
Жакары кыздыц жалт
етп
,
Душм ел турьш бу жакган
Жарыса желмен умтылды.
Кулед» гулеп кекшдь
(КШангытбаев).
227
Ылги гана ар нэрсенщ шеи, бугшнщ белей, кеп угым-
ньщ аз туйгш: крмшы сарт emmi, кыз жанары жалт emmi,
аргымак жулкынып, умтылып к/алды, туя к (эрине, туяктар
топылдай женелд!, тозац (эрине, кепше магынада) ерше
6ерд1, кедиад ел (эрине, кеп-кеп адам) жамырай кулш,
гулеп жатты... Иэ, акын эр нэрсенщ шетш гана, бугшнщ
белепн гана сарац керсеткен
Достарыңызбен бөлісу: |