Оқулық «Білім беруді дамыту федералдық институты»



Pdf көрінісі
бет60/225
Дата24.11.2023
өлшемі21,72 Mb.
#193387
түріОқулық
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   225
Байланысты:
Nemtsov-E-lektr-tehnika-zh-ne-e-lektronika.-O-uly-

Генераторлық 
өлшеуіш
 
түрлендіргіштер

Мұндай 
құпрылғылар өлшенетін элекрлік емес шаманың
мәндерін ЭҚК
-
нің 
немесе электр зарядының пропорционалды мәндеріне түрлендіреді. 
Олар жұмыс жасау үшін электр энергиясы көздерін талап етпейді.
Термоэлектрлік түрлендіргіштер 
термопараның термоэлектрлік 
әсеріне негізделген.
Термопара, бір ұштарында дәнекерленген түрлі 
тектес металлдардан жасалынған екі электродтан тұрады. Егер 
термопарның дәнекерленген ұштарын жоғары температуралы 
ортаға орналастырсақ, онда термпопараның бос (суық) ұштарының 
арасында термоЭҚК пайда болады. Егер термопараның суық 
ұштарының температурасы ұдайы ұсталынып тұрса, онда оның мәні 
орта температурасына тәуелді. Мысал ретінде кеңінен таралған
хромель (90% 
Ni + 10% Gr) — 
копель (56% 
Cu + 44% Ni) 
материалдары негізіндегі
термопараларды келтірейік: өлшенетін 
температуралардың жоғарғы шегі 600°С, 100°С дәнекерлену және 0 
°С бос ұштарының температураларындағы термоЭҚК мәні 6,9 мВ .
Индукциялық 
түрлендіргіштер
t
e
d
/
d
Ψ

=
(3.18) 
электрмагниттік
заңына негізделген. Оларды сызықтық 
υ (t

жылдамдықтары мен бұрыштық Ω 
(t) 
орын ауыстыруларды өлшеу 
үшін қолданады. Егер бұл жағдайда, түрлендіргіштің 
e
(
t
) ЭҚК
-
нің 


157
157
лездік мәндерін интегралдасақ және дифференциалдасақ, онда 
кернеудің алынған мәндері сызықтық және бұрыштық орын 
ауыстыруға немесе үдеуге пропорционалды болады. Индукциялық 
түрлендіргіштер бұрыштық жылдамдықты өлшеуге арналған 
(
тахометрлерде
) құралдарда кең қолданысқа ие болды. Мұндай 
түрлендіргіштер 100 Вт
-
қа дейінгі қуатқа ие, тұрақты магниттерден 
тәуелсіз қоздырылуы орын алатын, тұрақты ток генераторынан 
тұрадыГенератордың ЭҚК
-
і зәкірдің бұрыштық жылдамдықтарына 
және ортақ білікпен механикалық байланыстырылған басқарылатын 
нысанның айналмалы бөлігіне пропорционалды. 
Пьезоэлектрлік түрлендіргіштер
түзу пьезоэлектрлік әсерді 
– 
кейбір кристаллдардың (кварц, сегнетоэлектрлік тұз және т.б.) беткі 
қабатында механикалық кернеулер әсерінен электрлік зарядтардың 
түзілуі әсерін қолдануға негізделген. Кварц, сонымен қатар барий 
титанатынан жасалынған поляризацияланған керамика негізіндегі 
түрлендіргіштер ең көп таралымға ие болды. 
Пьезоэлектрлік түрлендіргіштер жылдам өзгеретін электрлік 
емес шамалардың (діріл, айнымалы қысым және т.б) мәндерін 
өлшеу үшін пайдаланады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   225




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет