2.
Үшендік (триадалық) жүйе құрамы? (бейтарап, кітаби, сөйлеу)
3
Ұлттық ерекшелігімізді айқындайтын таңбалар нелер?
Елтаңба, Әнұран, Ту
4
.Ұлт боп жаратылу үшін басты қажет құрал?
Тіл, дін, дәстүр
5. Дәлелдеу
.
Сұлу, көркем, келбетті,кескінді, реңді, арайлы, шырайлы, жүзді.
6. Қазақтың уақыт белгілері:
Алагеуім, алагөбе, алаң-ғұлаң, алаң-елең, таң, таңертең, құланиек, құлан сәрі, таң сәрі,
сәске, сәске түс, ұлы сәске, түс, тал түс, бесін, кіші бесін, құлама бесін, намаздыгер,
ақшам, ымырт, кеугім, намазшам, кеш, түн, іңір, қызыл іңір, жарым түн, таңға жақын.
7. Уақыт өлшемдері:
Ат шаптырым, сүт пісірім, шай қайнатым.
8. Қашықтық өлшемдері:
Таяқ тастам, қозы көш, ат шаптырым, ит өлген жер.
9.Қазақ тілі қандай тіл?
III.Жаңа сабақ:
1. Кіріспе сөз:
-Қымбаты жолдастар, біз бүгін бас қосып отырмыз. Осы бас қосу ғылым үшін де, білім
үшін де, білу үшін де Бағалы жиын. Бүгінгі жиынымызға ғылымның бір топ маманда- ры :тілшілер, әдебиетшілер,
тарихшылар келіп отыр. Олар сіздердің қойған сұрақтарыңызға жауап беруге әзір деп ойлаймын.
Екінші топ республикалық , облыстық, аудандық газеттердің бір топ тілшілері келіп отыр.
Келесі топ сарапшылар.
Бұл жиынның басты мәселесі: 9 сынып бойынша өтіп жатқан «Қазақ тілі-қазақ халқының ұлттық тілі» деген тақырыпта
сөз қозғамақпыз. Бұл жиынның басты мақсаты білгенімізді қайталап еске түсіріп, осы мәселе төңірегінде бәрімізге
беймәлім, толық анық емес жайлар жөнінде деректер алуға жұмыстанамыз.
Тіл- тынбайтын жүрек, соға береді.
Айтылар сөз – таусылмайтын бұлақ,
Арындап ағып оза береді.
Бас қосқан екенбіз,
Баршаға үлгі сөз айтайық.
2. Сұрақ -жауап бөлімі
«Серпер» газетінің тілшілерінің қойған сұрақтары?
1.Ұлттық тіл деп нені айтады,оған тән белгілер қандай?
2.Ұлттық тіл қандай салалардан тұрады?
3.Әдеби тілдің өрісі қандай болу керек?
3.7- жаттығу
Түркі халықтары
Сөздер
Көптік жалғауы
Қазақ
Аттар,қояндар
-лар/-лер, -дар/-дер, -тар/-тер
Әзірбайжан
Атлар,довшанлар
-лар/-ләр
Башқұрт
Аттар, куяндар
-лар/-ләр, -тар/-тер, -дар/-дер, -дзар/-дзер,
Қырғыз
Аттар,коөндор
-тар/-тер, -дор/-дөр
Татар
Атлар,куяннар
-лар/-ләр, -нар/-нәр
Тува
Ачттар,койаннар
-лар/-лер, -тар/-тер, -дар/-дер
түрік
Атлар,таушанлар
-лар/-ләр
Өзбек
Отлар,куенлар
-лар
Хакас
Аттари,хозаннар
-нар/-нер, -тар/-тер
Чуваш
Үтсем,куянсем
-сем
Шор
Аттар,козаннар
-тар/-тер, -нар/-нер
Якут
Аттар,куабахтар
-лар/-лер, -дар/-дер, -тар/-тер/, -лор/-дор,-тор/-төр,-нар/-нер,-нар/-
нор
Достарыңызбен бөлісу: |
