Фридель-Крафтс реакциясы
. - AlCl3, BF3, ZnCl2, FeCI3, минералды қышқылдар,
оксидтер, катионалмастырғыш шайырлар сияқты қышқылдық катализаторлардың
қатысуымен ароматты қосылыстарды алкилдеу және ацилдеу әдісі.
Алкилдендіргіштер
- алкилгалогенидтер, олефиндер,
спирттер, күрделі эфирлер;
ацилденетін – карбон қышқылдары, олардың галогенидтері мен ангидридтері.
Фридель-Крафтс реакциясы хош иісті ядродағы типтік электрофильді
алмастыру болып
табылады; катализатордың рөлі шабуылдаушы молекула, алкил немесе ацил катионының
генерациясына дейін төмендейді. Төменде бензолдың этилхлоридпен және сірке
қышқылы хлоридімен әрекеттесу мысалдары келтірілген:
Билет ХТС 16 групп
а
Өнеркәсіпте Фридель бойынша алкилдеу реакциясы жоғары октанды қосылыстар,
антиоксиданттар, беттік белсенді және
хош иісті заттар, этилбензол (стирол өндірісіндегі
бастапқы материал) және басқа да маңызды өнімдер (мысалы, кумен, тимол) арқылы
алынады. Фридель-Крафтс реакциясы бойынша ацилдеу ароматты және
хош иісті майлы
кетондарды синтездеудің негізгі әдісі болып табылады,
олардың көпшілігі
фармацевтикалық препараттар, әртүрлі бояғыштар (мысалы, Мишлер кетоны) өндірісінде
аралық өнімдер болып табылады.
2.
Терминді қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде көрсетіңіз және анықтамасын
келтіріңіз: «Aнтипириндер»
Антипирен
- отқа төзімді-өрттен қорғауды қамтамасыз ету мақсатында органикалық
материалдарға қосылатын компонент.
Антипирен
– жану реакциясын тежейтін химиялық заттар немесе қосылыстар. Олар
тұтану сатысында реакцияны басады.
Немесе жану процесінің өзін, жалынның таралуын
және жануын болдырмау үшін.
Антипирен
— компонент, добавляемый в материалы органического
происхождения с
целью обеспечения огнезащиты.
Flame retardant is a component added to materials of organic origin in order to provide fire
protection.
Достарыңызбен бөлісу: