Дейл Шнук. Оқыту теориясы indd
взш дж оку калай icKe асырылады?
жүктеу/скачать 18,62 Mb. Pdf көрінісі
|
Дейл Шунт
- Бұл бет үшін навигация:
- Окытудыц мэш неде
| взш дж оку калай icKe асырылады?
Озтдж оцу деп оку максатына жету Yшiн окушылардын ойларын, cезiмдеpi мен эрекеттерш сол максатка багыттап отыруын айтамыз (Zimmerman & Schunk, 2001; Chapter 10). ТYpлi дэcтYpлi теория екшдершщ пiкipiне суйенсек, езiндiк оку: тулга- нын алдына койган максатын, онын сол максаттарга суйене отырып эрекет жасауын жэне жеттстгкке жету ушш тYpлi тэciлдеp мен эpекеттеpдi бакылап, бейiмдеп отыруын камтиды. Окушылар ез эрекеттерш баскарып отыру ушш колданатын танымдык, ме- татанымдык, мотивациялык жэне мiнез-кулык пpоцеcтеpi мэcелеciне келгенде, п т р алшактыгы байкалып калады. Бихевиоризм кезкарасы тургысынан алганда, езiндiк оку дегенiмiз - козгаушы кYштiн алгышартын жасау, ягни тiтipкендipгiш жэне оган бершетш жауап пен онын 42 Окыту теориясына Kipicne салдары. Окушынын езщдш бакылауы, eзiндiк окуы жэне ез бетiнше бiлiмiн уштау- дан туратын мшез-кульщ iс-эрекетiне езiндiк бакылау жасауын баскаша тYCШдiру- дщ к аж ет шамалы. Таным зерттеушщерi зеин, жоспарлау, кайталау, максат кою, оку стратегиясын колдану, тYсiну мониторингi сиякты менталды эрекеттердщ маныздыльнына ден коя- ды. Олар сондай-ак езiндiк тиiмдiлiк, нэтиже, окудын кундылыгы сиякты мотивация- лык сешм тYрлерiн де ерекше атап етедi (Schunk, 2001). Мундагы басты элемент ретш- де тандауды атауга болады. Ягни езiндiк оку iске асуы Yшiн окушылар оку т'эсiлдерiн, оган кететш уакытты, оку денгейiне койылатын талапты, оку ортасын жэне оган эсер ететш элеуметпк жагдайды тандап алуы керек (Zimmerman, 1994, 1998, 2000). Окушы- ларда тандап алу мYмкiндiгi аз болган жагдайда мшез-кулыкка езiндiк эсерден герi, сырткы фактор кебiрек эсер етедi. Окытудыц мэш неде? Теориялар окытудын тYрлерiн тYсiндiруге тырысканымен, оны тYсiндiру тэсiлiне келгенде бiрiздiлiк жок (Bruner, 1985). Бихевиоризм дурыс жауаптарды тандап алу ар- кылы акпарат пен жауап арасында байланыс (ассоциация) орнату кажет деп есептей- да. Алайда бул теория кебейту кестесi, шет тiлiнен енген сездердщ магынасы, мем- лекеттердiц астанасы сиякты ассоциативтi окытудын карапайым турлерш тYсiндiруге сай келетш сиякты. Танымдык теория окытуды бiлiм алу, акпаратты ендеу, жад жYЙесi, сабак бары- сында болып жаткан окигаларды (муFалiмдер, курдастары, материалдар, уйымдар) окушынын кабылдауы мен тYсiндiруi сиякты факторлармен байланыстырады. Бул теорияны окытудын - математикалык есептердi шыгару, мэтiндi корытындылау, эссе жазу сиякты кYрделi формаларын тYсiндiру Yшiн колдануга болады. Окытудын тYрлi формалары арасында уксастыктар да байкалып калады (Bruner, 1985). Окуды уйрену скрипкада ойнауды уйренуден мулдем баска. Алайда зеи н д ь лiк, талпыну, табандылык сиякты касиеттер екеуiне де ортак. Курс жумысын жазуды уйрену мен найза лактыруды уйрену бiр-бiрiне уксамайды. Алайда жетютгкке жету Yшiн максат кою, жетютгктг езiндiк бакылау, муFалiмдер мен жаттыктырушылардын беретш баFасы олардын екеуiне де ортак. Бiлiм беру эдiстерi тиiмдi болуы Yшiн езiмiз окыту тYрлерiне сай келетш ен жак- сы теорияларды тандап алуFа тиiспiз. К^ажет болFан жаFдайда тэжiрибенiн каркынды- лыFын арттырып, оларды сабак кестесше енгiзу керек. М эселен шешу тэсiлiн бiлу кажеттiлiгi туындаса, акпаратты ендеу теориясын зерттей бастау кажет. Окыту тур- лерi арасындаFы уксастыктар мен айырмашылыктарды аныктап, олардын эркайсысы Yшiн тиiмдi тэсiлдi тандап алу зерттеушшер Yшiн шешiмi кезек куттрмейтш мэселе болып отыр. жүктеу/скачать 18,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|