E.
Қазақстанның географиялық жағдайы
2 мәтін
Жұмыр жер адамзат баласының ғұмыр-шежіресін өн бойна қаттап жатады.
Туған жерді сүю, Отанды сүю сияқты асқақ азаматтық сезімдердің берік негізі
ел мен жердің шежірелі сырынан басталады.
Топонимия - жердің тілі, оның төсін тұрақ еткен ұрпақтың ұғым- түсінігінен,
тіршілік-тынысынан қалған мұра. Көшпелі халқымыз жерді Ана деп таныған,
өйткені олардың бүкіл тірлігі, қуаныш-қызығы, күнкөріс жағдайы тек қана
туған жерімен тамырлас болған. Жазушы Ә.Кекілбаевтың айтуынша,
көшпелілер ұлдарына қоймайтын жақсы аттарды жерлеріне қойып баққан.
Көрнекті ғалым Қаныш Сәтбаевтың қойын дәптерінде мынадай жазу бар: «Мың
щұқыр. Демек, бұл жерде байырғы кен қазба орындары_болған. «Анықтау
керек» қара тас халықтың ұғымында былай деп темірді емеурін етеді». «Көк тас
бұлай деп аталған жерде мыс бар деп топшалауға болады». «Алтын тапқан»
атауы - алтынның бар екенін аңғартады. Әрине, тегін емес». «Жезқазған. Демек,
жез өндірілген деген сөз. Дәл аталған». «Жыланды. Түсті металл рудасы бар
болу керек». Ғалым топонимиядан халыктың өмір тәжірибесімен сабақтас сыр
іздейді. Ол сырды ғылыми өремен ұштастырады. Онысы негізсіз болмағаны
белгілі.
Туған жер төсіндегі алыс заманалардан бері қарай тартылған ұрпақтар
сабақтастығы, дүние дидарына қандай талғаммен қарай білгені, табиғат
сұлулығының алуан қырын калай танып түйсінгендігі географиялық атауларда
тайға таңба басқандай сайрап жатыр.
Достарыңызбен бөлісу: