«Екінші дәрежелі Отан соғысы» ордені, аға лейтенант шенінің берілу себебі

A)Мәскеу медицина институты 
B)Медициналық училище 
C)Орал қаласындағы аэроклуб 
D)Әскери әуе академиясы 
E)Педагогикалық институт 
8.Ұшқыш қыздардың азат еткен елдері 
A)Белоруссия, Ленинград 
B)Австрия, Кубань 
C)Белоруссия, Тамань 
D)Венгрия, Қырым 
E)Польша, Брест қамалы 
4.12-мәтін 
1.Шәкен Аймановпен мен 1965 жылдан бастап жақсы араласа бастадым. Бұдан 
бұрын да театрдан, киностудиядан көріп жүруші едім. Бірақ, етене таныс бола 
алмағанмын. Шәкен Айманов және Мәжит Бегалинмен 60-шы жылдары өнерге 
келген буынды таныстырған ағаларымыз болды. Ол – Сапарғали Бегалин еді. 
2.Өнер айналасындағы бір топ сол кісінің үйіне жұмасына екі рет жиналатынбыз. 
Әңгімеміздің негізгі бағыты кешегі күні репрессияға ұшырап кеткен Алаш 
азаматтарының тағдыры туралы болатын. Сәкен, Ілияс, Бейімбет туралы көптеген 
мағлұматтарды сол үйде сол кісіден естідік. Олар жайында көп әңгіме 
айтатындардың бірі – Сәділ Тәлжанов еді. Ол кісі де 1956 жылға дейін лагерьде 
болып келген адам. Өте білімдар, рухани бай адам тұғын. Кімнің кім екенін сонда 
тани бастадық. Кітаптары қолымызға түспесе де, соның мазмұнын, олардың 
өмірбаянын, тағдырын естіп білдік. Жалпы Сапарғалиден бастап сондағы қазақ 
зиялыларының келешекте 
алаш азаматтарының ақталатындығына көзі 
жетіңкіремеді. Сондықтан кейінгі буын, ең болмағанда, солардың атын естісін, кім 
екенін, кім болғанын біліп қалсын деген мақсатпен біздің құлағымыздың 
құрышын қандырушы еді. 
3.Екінші жағынан, кейінгі жастар не ойлайды, мақсаты не, арманы қайда қанат 
қағады дегенді де алдарына мақсат қып қоюшы еді және өз бойындағы барды бізге 
мұра қып қалдырып кетуге бейіл болатын. Тек, Сәпекең ғана емес, Ғабит 
Мүсірепов, Ғабиден Мұстафин, Әбу Сәрсенбаев сияқты қарттарға да біз жақын 
жүрдік. Олар бізді баласынбаушы еді. Терезесі тең, өз тұстастарындай мән берді. 
Сонда жүріп Шәкенмен таныстым. 
4.Сәпекеңнің әдеті – түскі асқа жігіттердің бәрін жиып алатын. Дастархан басында 
отырып, кейде түн ортасына дейін әңгіме-дүкен құратынбыз. Мұнда жиналатын 
себебіміз – Сәпекең анау-мынаудан онша қымсынбаған адам. Бірақ аудиторияда 
ашылып ештеңе айтпайтын. Ол кісінің жазғанынан гөрі айтары көп болатын. 
Сонысын біз тыңдадық. Ілияс Жансүгіров ақталып, кітабы шығатын кезде 
«Құлагер» поэмасы ешқайдан табылмады. Соның жалғыз нұсқасын Сәпекең 
жастығының ішіне тығып сақтаған екен. 
5.Ол үйдегі атмосфера қызық еді. Әңгіменің аяғын әзілге айналдырып, өте бір 
көңілді отыратынбыз. Осы әзілдің көрігін қыздырушы – Шәкен Айманов. Ол кісі 
өмір бақи дүние жинамаған. Маңайындағы адамдар Шәкенді өздері табатын. Ол 
кісінің жүрген жері – думан. Шәкен Айманов кірді дегенше, қанша түнеріп 
отырған аудитория болса да, езулеріне күлкі үйіріліп жүре беретін. Ол жерге күлкі 
де, әзіл де, өлең де, домбыра да келетін. Ақырын ғана айтатын әдемі дауысы бар. 
«Жиырма бес» сияқты кейбір әндерді Жүсекеңді (Жүсіпбек Елебеков) радиоға 
ертіп барып жаздырған да Шәкен. Көпшіл адам еді. Жиырма жылдай жалғыз 
бойдақ тұрды. Пәтері Фурманов көшесінде «Оптика» деген дүкен бар, сол үйдің ең 
соңғы қабатында. Күндіз киностудияда боламыз. Сонда жұмыстың аяғын ол кісі 
шахматқа айналдырушы еді. Беркович деген оператор бар, екеуі кешке дейін 
86

шахмат ойнап отыратын. Бір әдеті – шайды өзі қойып, ақ құманды өзі бұқтыратын. 
Және ылғи кілегеймен ғана шай ішетін. Кілегей таситын мен едім. Мені Колхаун 
(Майн Ридтің кейіпкері) деуші еді. Кейде айналып кешігіп қалатыным болатын. 
Сонда: – Ей, Колхаун, қайда жүрсің, шай іше алмай отырмыз ғой, – дейтін. 

жүктеу/скачать 2,71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: