94 3-ТА РАУ рым-қатынастың маңызы зор. Баламен серуендеу, сөйлесу, оған мей-
ірлену, күлімсіреудің барлығы да тұрақты әрі тығыз қарым-қатынас
орнату арқылы оны әлеуметтендіру болып табылады.
Дегенмен ерте әлеуметтену адамдармен қарым-қатынас кезінде
ғана жүзеге асады. Балалар үйінде ұзақ уақыт тұрған балалардьщ
көпшілігі адамзат қоғамына бейімделеді. Тіпті төтенше жағдайда оқ-
шаулануды бастан кешіргендер де кейін қалыпты өмірге бейімделе
алады. Мәселен, 1996 жылы төрт жасар Иван Мишуковты ата-анасы
Мәскеу көшелерінің бірінде тастап кеткен (Newton, 2004). Ол көшеде
тамақ сұрап күн көрген. Әу бастан-ақ ол тамағын иттермен бөліседі,
есесіне иттер оған қыста жылынуға, жауыз адамдардан қорғануға
көмектеседі. Екі жылдан кейін полиция оны ұстап алып, балалар үйі-
не жібереді. Бір қызығы, баланың ата-анасымен өткізген алғашқы
төрт жылы оның жеткілікті деңгейде әлеуметтенуіне көмектескен,
сөйтіп, бұл деңгей оның басқа адамдармен қарым-қатынас жасауына,
қоғамда әлеуметтенуді жалғастыруына жеткілікті болды.
Әлеуметтену жөніндегі теориялың көзқарастар Қоғамның белсенді м үшесі болу үшін әрқайсысымыз да әлеуметтенуі-
міз керек. Бірақ әлеуметтену қалай жүзеге асады? Бала немесе ересек
адам қоғамның ережелерін, құндылықтары мен тәртіптерін қандай
процестер арқылы үйренеді? Келесі беттерде әлеуметтенудің әлеу-
меттік теорияларын қарастыратын боламыз.
Қ ұры лы мды қ-ф ункциялы қ теория Барлық құрылымдық-функциялық талдаудың алғышарты - функцио-
налды қоғамда оның барлық элементтерінің ортақ игілік үшін үй-
лесімді жұмыс істеуі. Бүл әлеуметтенудің құрылымдық-функциялық
талдауларына да қатысты.
I Қүрылымдықфункцияшылдар мектеп
I тек оқуға және жазуға ғана емес,
билікке мойынсұнуға және қоғамның
талаптарына сай болуға үйретеді деп
есептейді.
