Диссипативтік
жүйе
немесе
диссипативтік
құрылым
-
термодинамикалық теңдік өлшемнен алшақ тұратын ашық жүйе. Басқаша,
тұрақты жағдай, теңсіздік ортада сырттай энергияның диссипация (жайылу)
кезінде пайда болады. Диссипативтік жүйені кейбір кезде ашық стационарлық
жүйе немесе теңсіздік ашық жүйе деп атайды. Диссипативтік жүйеге аяқ асты
қиын, тəртіпсіз құрылымдар тəрізді. Оларға фазалық кеңістікте мөлшерді
сақтау мүмкін емес, яғни Лиувилл теоремасын сақтауға қарсы себептердің
үстемділігі айқын. Ең қарапайым мысалы - Бенар ұйымы. Ал, қиын
мысалдарына лазерлер, Белоусов-Жибутискийдің реакциясы жəне биологиялық
өмірдің өзі жатады.
«Диссипативтік жүйе» атты терминді Илья Пригожин ұсынған.
Достарыңызбен бөлісу: |
