Коммуникациялар
жүктеу/скачать 1,01 Mb. Pdf көрінісі
|
Партия қызметіндегі дағдарысқа қарсы коммуникация (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- КОММУНИКАЦИЯЛАР
- Ж.Қ. Боқанованың жалпы редакциялауымен Сыдықназаров М.Қ. Партия қызметіндегі дағдарысқа қарсы коммуникациялар. Оқу-әдістемелік құрал. – Астана, 2018. – 9
| ПАРТИЯ ҚЫЗМЕТІНДЕГІ ДАҒДАРЫСҚА ҚАРСЫ КОММУНИКАЦИЯЛАР ПАРТИЯ ҚЫЗМЕТІНДЕГІ ДАҒДАРЫСҚА ҚАРСЫ КОММУНИКАЦИЯЛАР ПАРТИЯ МҮШЕСІНІҢ КІТАП ҚОРЫ АСТАНА-2018 САЯСИ
МЕНЕДЖМЕНТ АКАДЕМИЯСЫ ПАРТИЯ ҚЫЗМЕТІНДЕГІ ДАҒДАРЫСҚА ҚАРСЫ КОММУНИКАЦИЯЛАР ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚҰРАЛ Астана-2018
Ж.Қ. Боқанованың жалпы редакциялауымен Сыдықназаров М.Қ. Партия қызметіндегі дағдарысқа қарсы коммуникациялар. Оқу-әдістемелік құрал. – Астана, 2018. – 9 1 б. Бұл оқу-әдістемелік құрал саясаткерлер мен саяси партиялардың қызметіндегі өзекті тиімді комммуникациялар, оларды партия қызметін ұйымдастыруда қолдану, оның қазақстандық және халықаралық саяси кеңістіктегі бәсекеге қабілеттілігін арттыру бойынша теориялық және практикалық материалды қамтиды. Оқу құралы тиімді партиялық коммуникацияларды, соның ішінде дағдарысқа қарсы, саяси коммуникативистиканы зерттеуде және практикасында, саяси коммуникациялардың жаңа бағыттарын, әдіснамасы мен құралдарын олардың мазмұндық және технологиялық күрделенуі жағдайында, саяси медиа-ландшафттың гибридтік сипатында пайдалануда бар лакуналарды толықтыруға арналған. Басылым Қазақстан мен әлемдегі партиялық процестерге, партиялық менеджментке, саяси үрдістерге, саяси коммуникативистикаға, саяси PR, саяси маркетингке қызығушылық танытқан саясаттанушыларға, журналистерге, әлеуметтанушыларға, жұртшылықпен байланыс жасайтын мамандарға, саяси қозғалыстар мен партиялардың менеджерлеріне, саяси кеңесшілер мен консультанттарға, партия қызметкерлеріне, аналитик-талдаушыларға, студенттерге бағытталған.
МАЗМҰНЫ КІРІСПЕ.........................................................................................................4 1. д
2. д Саяси коммуникация мәдениетінің типологиясы және олардың саяси үдерістер үшін салдары............................................................12 3. д Facebook, Twitter, YouTube, Telegram әлеуметтік желілерінің жаңа
медиа-ландшафттарындағы партиялық саясатты медиатизациялау. Белсенді саяси блоггинг, влоггинг, слогинг....................................................................................................16 4. д Партияның ресми веб-сайты және оның сенімді дереккөз ретінде дағдарысқа қарсы саяси коммуникация жүйесіндегі рөлі..........................................................................................................23 5. д Спин-докторинг партияның дағдарысқа қарсы саяси коммуникация жүйесіндегі тиімді құралы ретінде.........................39 6. д
контекстіндегі инфотейнмент............................................................45 7. д Саяси коммуникация жүйесіндегі медиа және олардың функциялары. Медиалық күн тәртібі. Оны қалыптастыру принциптері...........................................................................................55 8. д Пакеттік журналистика, пакеттік блоггинг.................................60 9. д Позициялау және кадрлеу әдісі. Саяси медиа-прайминг........63 10.
д Саяси медиа-фрейминг................................................................67 11. д
даралық және медиалық қатысу. Саясаттың немесе партияның медиалық танымалдылығын жасау және арттыру әдісі........................................................................................................74 12. д
және медиалық назар аударудың критерийлері............................78 13.
д Саяси фотосурет және саяси партиялардың жоғары көркем фотосуретті саяси имидж жасаудың тиімді құралы ретінде пайдалануы............................................................................................85 ҚОРЫТЫНДЫ.............................................................................................89
ПАРТИЯ ҚЫЗМЕТІНДЕГІ ДАҒДАРЫСҚА ҚАРСЫ КОММУНИКАЦИЯЛАР 4 КІРІСПЕ Қазақстанның Тәуелсіздікке қол жеткізуімен саяси коммуникация зерттеулердің маңызды
бағытына айналды.
Саяси партиялардың, сайлау штабтарының қызметін кәсібилендіру және медианың дамуы, әлеуметтік желілер мен онымен байланысты жаңа кәсіптердің пайда болуы саяси коммуникация процестерін талдау, болжау, әдіснама медиалық қатысудың, медиалық танымалдылықтың және медиалық бірегейліктің, саяси қайраткерлер мен партиялардың БАҚ беттерінде үнемі аталуының маңызды факторларына айналды. Саяси үдерістегі БАҚ-тың маңыздылығы, саяси партиялар мен сайлаушылар қызметі арасындағы коммуникациялардың маңыздылығы қоғамдық талқылауға жатпайды. Қазіргі заманғы саяси медиа-ландшафт және оның гибридтік нысандары үнемі өзгеріп отырады, өзара әрекеттеседі. Саясаттың медиатизациясы, Facebook, Twitter, YouTube сияқты әлеуметтік желілер және басқа да көптеген сервистер өзін желілік және неғұрлым гибридті қоғамдық- саяси саланың, партиялық алаңның бір бөлігі ретінде көрсете білді, оны кеңейтіп, өзгертіп, саясатқа мүдделі барлық контент түрлеріне және олардың қатысушыларына қол жеткізуді қамтамасыз етті. Сонымен қатар медиалық танымалдылық пен медиалық сәйкестік осы гибридті медиа- ландшафт алаңдарында неғұрлым тиімді қалыптасуда. Олардың орасан зор дәрежеде қамтылуының, жастар арасында танымалдығының арқасында осы жаңа, гибридті бұқаралық ақпарат құралдары саяси медиа-экологияның өзгеруіне ықпал етеді және азаматтар мен олардың өкілдері – саяси қайраткерлер мен партиялар арасындағы қарым- қатынастың жаңа жолдары мен нысандарын ашады. Медиа барлық мемлекеттік мекемелердің, соның ішінде, ең алдымен, саясаткерлер мен биліктің үш тармағының лауазымды тұлғаларының қызметін мұқият зерттейді және «НҰР ОТАН» ПАРТИЯСЫНЫҢ САЯСИ МЕНЕДЖМЕНТ АКАДЕМИЯСЫ 5 бақылайды. Саясаткерлер БАҚ-тарды автономды деп қабылдайды, алайда медиа әрдайым бос, әлсіз, осал емес және олардың қызметіне әсер ететін көптеген факторларға байланысты болады. Соңғы онжылдықта әлеуметтік желілердің пайда болуымен коммуникация саласына блоггинг, влоггинг шапшаң енді. Бұл коммуникация саласын, ішкі өзара тәуелділік жүйесін күрделендірді. Партиялық қызметтегі дағдарысқа қарсы коммуникациялар мүлдем жаңа нәрсе құралдарын болжамайды, керісінше – партиялық қызметтің жұмыс істеп тұрған институттары қызметінің тиімділігін, олардың коммуникацияларын жетілдіреді және арттырады. Біз
саяси коммуникацияның дәстүрлі тұжырымдамаларын, жаңа ақпараттық-коммуникациялық тәсілдер мен БАҚ-тардың осы үдерісте ойнайтын рөлін және уақыт пен оның талаптарына сәйкес келуі үшін партия өткізетін өзгерістерді қарастырамыз. Соңғы 20-30 жылда бұқаралық ақпарат құралдары жүйесінде болған өзгерістер саяси жүйе, партиялар мен БАҚ арасындағы қатынастарға түбегейлі әсер етті. Ең маңызды өзгерістер ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың аса қарқынды дамуымен байланысты, бұл саяси коммуникацияның жаңа арналарының пайда болуына және медиа-аудиторияның фрагменттелуіне алып келді. Медиа нарықтағы бәсекелестіктің артуы осы үдерістің салдары болып табылады, бұл мәтіндердің, контенттердің мазмұны мен нысанына, сондай-ақ БАҚ пен саясаткерлердің арасындағы қарым-қатынастарға әсер ете отырып, оларды коммерцияландыруға әкеледі. Қолыңыздағы оқу-әдістемелік құрал осы үрдістерді түсіндіруге арналған.
ПАРТИЯ ҚЫЗМЕТІНДЕГІ ДАҒДАРЫСҚА ҚАРСЫ КОММУНИКАЦИЯЛАР 6 1. Саясат және медиа коммуникациясы үлгілері Демократиялық жүйеде саясаткерлер, саяси партиялар мен бұқаралық ақпарат құралдары арасындағы қатынастар серпінді және саяси күнтізбеге, маңызды сыртқы және ішкі саяси оқиғалардың күнтізбесіне байланысты. Зерттеуші Ульрих Сарчинелли 1 осы қатынастардың үш негізгі парадигмасын ұсынды (кесте). Аталған төртінші биліктің функциясын орындау ретінде сипатталатын БАҚ-тың билікке қатысу парадигмасы бұқаралық ақпарат құралдары өкілеттіктің басқа үш түрін бақылай алады деп болжайды. Алайда бұл бақылаудың тиімділігі БАҚ-тың экономикалық қуаттылығына, олардың қаржылық жағдайына, пәрменділігіне, автономиясына және саясаткерлерге қатысты қашықтықты сақтауына байланысты. БАҚ экономикалық неғұрлым тұрғыдан күшті болған сайын, олар саясаткерлерді соғұрлым теңестіре алады, өйткені демократиялық жүйелерде жалғыз заңды түрде рұқсат етілген бақылау нысаны медиа-экономикаға 1 Sarcinelli U. Symbolic politics and political-culture - the communication ritual as political reality//Politische Vierteljahresschrift. - Том: 30 Шығарылым: 2 б.: 292-309. 1989
Кесте Саясаткерлер мен медиа арасындағы коммуникация парадигмалары Автономия Басқару Парадигма Коммункацияның басым түрі Саяси үдерістегі медиа Өзара әрекеттесу Билікке қатысу Құралдандыру Тәуелсіздік/симбиоз Бейтарап vs бақылау, сын Саясат немесе медиа басым Өзгермелі қатынастар «НҰР ОТАН» ПАРТИЯСЫНЫҢ САЯСИ МЕНЕДЖМЕНТ АКАДЕМИЯСЫ 7 әсер етеді. Инструментализация парадигмасы бойынша жүйелердің бірі басымдыққа ие. Модельдің нұсқалары – екеу: басымдыққа ие болу, саясаттың үстемдігі медианы саяси мақсаттарға қол жеткізу және сендіру үшін медиа- функцияларды саясат саласына тарту құралы ретінде инструменталдық пайдалануды білдіреді. Екінші нұсқа, яғни БАҚ-тың үстемдігі БАҚ-тың саяси процеске, соның ішінде партиялық құрылысқа (медиа- логиканың үстемдігі) нақты әсер ететін тәуелсіз саяси күшке айналатынын білдіреді. Саясаткерлер бұқаралық ақпарат құралдарында үстем болуға әрекет жасаған жағдайда, бүкіл жүйенің жұмыс істеуі туралы айтуға болады, ал мұндай медиа- ниет жағдайында әңгіме жеке мекемелердің немесе тіпті журналистердің, блогерлердің қызметі туралы болып отыр. Бұл айырмашылық бәсекелестіктің әртүрлі деңгейімен және әрбір жүйеде жеке түрде мүдделердің ортақ болуымен түсіндіріледі. Бұл тұжырымдамадағы үшінші парадигма саясаткерлер мен БАҚ-тың өзара тәуелділікті сезіну жағдайына қатысты. Саяси жүйе бұқаралық ақпарат құралдарынсыз жұмыс істей алмайды, ол соның көмегімен ақпаратты басқарады және қолдау іздейді, ал медиа-жүйе қызықты және шектеулі ақпарат көздерін елеусіз қалдыра алмайды. Осылайша, екі жүйе де симбиозда қалады және олардың қарым-қатынасы динамикалық болады және олардың әрқайсысының ағымдағы қажеттіліктерінің нәтижесі болып табылады. Сайлау күнтізбесінің нақты тармағы бұл қажеттіліктерді қалыптастыратын және саралайтын маңызды фактор болып табылатынын айта кету керек. Тәулік бойы жұмыс істейтін телевизиялық жаңалықтар станцияларының пайда болуы, тәулік бойы онлайн-хабар таратуды дамыту, әлеуметтік желілердегі блоггинг пен слогинг, «тұрақты сайлау науқаны» деп аталатын саясаткерлер мен партиялардың тәжірибесін тарату екі жүйені де белсенділендіріп, олардың қажеттіліктерін жандандырады. Дегенмен біз қарапайым ережені байқай аламыз: сайлау
ПАРТИЯ ҚЫЗМЕТІНДЕГІ ДАҒДАРЫСҚА ҚАРСЫ КОММУНИКАЦИЯЛАР 8 жақын болған сайын, саясаткерлер үшін медиалық қатысу, медиалық тұрғыдан танылу, соның салдарынан әлсіз немесе күшті медиалық бірегейлілік тұрғысынан қажеттілік соғұрлым көп. Сондықтан БАҚ, пакеттік блоггинг, пакеттік журналистикасы бар әлеуметтік желілердің артықшылығы бар, өйткені олар саясаткерлер мен саяси партиялардың өздерінің медиа-ресурстарына қатысуы немесе қатыспауы үшін жағдайларды анықтай алады. Алайда көп жағдайда саясаткерлер мен олар бақылайтын партиялардың белгілі бір артықшылығы болады, өйткені сайлауға тікелей байланысты уақыт салыстырмалы түрде алғанда аз емес, ал медиа, әсіресе ақпараттық жаңалықтар, өзекті саяси-экономикалық ақпаратты тұрақты түрде таратуы тиіс. Осылайша, бұқаралық ақпарат құралдары саясаткерлердің күткен дүниесін қанағаттандыру үшін, мысалы, сұхбат тақырыбы немесе шақырылған қонақтардың тұлғалары бойынша ашық түрде жұмыс істейді. Бұл әсіресе қазақстандық саяси орта үшін өзекті, себебі мұндайда шақырылған сарапшылар медиа-ресурста жоспарланған әңгімелесудің немесе сұхбаттың мазмұнын, әсіресе, егер ол тікелей эфирде теледидарда немесе әлеуметтік желілерде жүрсе, түбегейлі өзгерте алады. БАҚ пен саясаткерлер арасындағы қатынастар саяси коммуникация мәдениетінің, әсіресе дағдарысқа қарсы кезеңде айқын көрініс табатын түрін айқындайтын маңызды фактор болып табылады. Бұл
субъектілердің мінез-құлқы олардың институционалдық детерминанттары мен қатысушыларды айқындайтын мәдени фактормен, олардың өзара іс- қимылдарымен, кәсіби саяси коммуникацияда өз рөлін атқара отырып, олар атқаратын нормалармен айқындалады. Акторлар – саяси қайраткерлер, партия өкілдері жарнама алмасуда саяси ақпаратты қамтамасыз етеді, ал олардың мінез-құлқы мен стандарттары саяси коммуникация мәдениетін қалыптастырады. Акторлар қозғалатын саясаткерлер мен бұқаралық ақпарат құралдары арасындағы өзара іс-қимыл кеңістігі «НҰР ОТАН» ПАРТИЯСЫНЫҢ САЯСИ МЕНЕДЖМЕНТ АКАДЕМИЯСЫ 9 саяси субъектілердің көпшілік сахнада ұсынылуын түсінуде шешуші мәнге ие, өйткені саяси коммуникация мәдениеті саясаттың демократиялық процестің тақырыптық ықпалына қалай ұшырайтынында орталық рөл атқарады. Зерттеуші Б. Пфетш саяси коммуникация мәдениетінің екі іргелі факторға негізделген төрт түрін бөліп көрсетеді: • ш саяси коммуникаторлар және журналистер мен блогерлер қауымдастығы арасындағы қашықтық. • ш
үстемдігі. Бұл өз кезегінде саяси коммуникацияның бағытын айқындайды: 1. ш саяси коммуникациялардың медиалық бағдарланған мәдениеті; 2. ш
3. ш стратегиялық сипаттағы саяси коммуникация мәдениеті; 4. ш саяси коммуникацияның партиялық-саяси мәдениеті 2 . Саяси коммуникация мәдениеті типінің қоғамдық, көпшілік талқылауларға бастамашылық жасауда маңызды нәтижеге ие. Саяси коммуникацияның медиа-бағдарланған мәдениеті көпшіліктің алдында жүрген саясаткерлер, егер бұқараның көзінде қала бергісі келсе, жалпы баспасөз беттерінде жиі аталып, БАҚ-тарда танымал болу арқылы ерекше өзіндік медиалық тұлға бейнесін қалыптастыруды ойласа, онда медиа өндірісіндегі ережелері қабылдауы керек дегенді білдіреді. Медиа-ойын ережелерін қабылдау барлық
коммуникацияның шарты болып табылады, өйткені даулы мүдделерді (сенім немесе құрмет) татуластыра алатын басқа әлеуметтік тетіктер жоқ. PR бағытталған саяси коммуникация мәдениетінде өзара келісім, консенсус, субъектілер арасындағы қоғамдық шарт бар, яғни саяси месседж (мазмұн) бұқаралық ақпарат құралдарының назарын аударатын тетіктерді ескере 2 Esser Frank, Barbara Pfetsch (eds.), (2004), Comparing Political Communication: Theories, Cases, and Challenges, New York: Cambridge University Press. ПАРТИЯ ҚЫЗМЕТІНДЕГІ ДАҒДАРЫСҚА ҚАРСЫ КОММУНИКАЦИЯЛАР 10 отырып құрылуы тиіс. Бұл жасырын келісім қатысушылардың әлеуметтік жақындығы мен жеке консенсусына негізделген және журналистика мен қоғамдық қатынастар арасындағы тығыз қарым-қатынаста өзінің дереккөздері бар. Саяси коммуникацияның партиялық-саяси мәдениеті саясат логикасының үстемдігіне (саяси субъектілердің мүдделері мен есебі) және саясаткерлер мен журналистер арасындағы саяси қатынастардың жақындығына байланысты. Саясаткерлер медиа-ресурстарда жарияланған тақырыптарға ғана емес, сондай-ақ оларды тарату уақытына да, БАҚ-та ұсынылған пікірлерге да оңай әсер етеді. Ережені саясаткерлер белгілейді, тіпті бұл бұқаралық ақпарат құралдарының автономиясын жоғалтуға қауіп төндірсе де. Саяси коммуникаторлар (саясат субъектілері немесе саяси партиялар) мен журналистер арасындағы едәуір қашықтық және саясат логикасының басым болуы стратегиялық сипаттағы саяси коммуникаторлардың мәдениетін сипаттайды, олардың БАҚ контентінің мазмұнына әсерін қамтамасыз ету үшін, саяси коммуникациялар стратегиялық құралдарды пайдаланады. Саясаткерлер саяси қоғамдық қатынастарды стратегиялық саяси іс-әрекеттер ретінде қарастырады және саяси элиталардың нақты және қысқа мерзімді мақсаттарына қол жеткізу үшін медиа құралдары арқылы ақпаратты іріктеу және өндіру процесі туралы өз білімдерін саналы түрде пайдаланады. Осы модельге тән саясаткерлер өздерінің ойын ережелерін пайдалана отырып, медианы құралдандыруға тырысады.
«НҰР ОТАН» ПАРТИЯСЫНЫҢ САЯСИ МЕНЕДЖМЕНТ АКАДЕМИЯСЫ 11 ӨЗІН-ӨЗІ ТЕКСЕРУГЕ АРНАЛҒАН СҰРАҚТАР: 1. ш Саясат пен бұқаралық ақпарат құралдары коммуникацияларының қандай модельдерін білесіз? 2. ш Сіз «медиалық қатысу», «медиалық танылу», «медиалық сәйкестік (бірегейлік)» терминдерін қалай түсінесіз? 3. ш Сіздің партияңыздың өзіндік медиалық ұқсастығы бар деп есептейсіз бе? Егер бар болса, неге? Егер жоқ болса, онда оны қалыптастыру үшін не істеу керек? 4. ш Сіз «гибридті медиа-ландшафт» терминін қалай түсінесіз? 5. ш
олардың ерекшеліктерін атаңыз. ПАРТИЯ ҚЫЗМЕТІНДЕГІ ДАҒДАРЫСҚА ҚАРСЫ КОММУНИКАЦИЯЛАР 12 2. Саяси коммуникация мәдениетінің типологиясы және олардың саяси үдерістер үшін салдары Медиа және саяси жүйенің нысандарына ішкі құрылымдық жағдайлар және коммуникацияның саяси жүйесін құруға әкелетін олардың өзара тығыз байланысы әсер етеді. Келесі аспектілер анағұрлым маңызды болып табылады: бұқаралық ақпарат құралдарын коммерцияландыру және олардың автономиясы, дуалды медиа-жүйе, бұқаралық ақпарат құралдарының саяси процестерге қатысуы, тартылуы (немесе қатыспауы), бұл өз кезегінде үкіметтің БАҚ-ты қатаң бақылауы мен мониторингі формасында немесе жұмсағырақ түрде, яғни ашық үкіметтік бақылау жоқ, алайда журналистер мен блоггерлердің өз-өздеріне қойып алған цензурасы нәтижесінде олардың саясатқа қатысуы нөлге тең, әлде өте төмен, минимум болады. Саяси коммуникация мәдениетінің нақты түрлеріндегі осы өлшемдердің сипаттамалары келесі кестеде берілген, онда осы процестердің саяси дискурсқа ықтимал салдарлары көрсетілген. Медиа-бағдарланған мәдениет жағдайында әлсіз саяси партиялар мен күшті, тәуелсіз, саяси күн тәртібіндегі коммерциялық медиалық дискурс нақты саясатқа орташа мүдделі немесе медиа-ресурстардың коммерциялық мүдделеріне қайшы келмейтін және зиян келтірмейтін аспектілерге мүдделі БАҚ-қа тиесілі болады деген қауіп бар.
Бұқаралық ақпарат құралдарын коммерцияландыру саясатты дербестендіріп, саяси қайраткерлер мен партияларды селебритизациялауға көбірек мән беріліп, саясатты «қарапайым адам» тұрғысынан қарауды қалай отырып, ақпарат саласында ақпараттық әрі ойын-сауық тақырыбы – инфотейнмент басым бола бастайды. Саяси дискурсты саясатсыздандыру жұмсақ бұқаралық
«НҰР ОТАН» ПАРТИЯСЫНЫҢ САЯСИ МЕНЕДЖМЕНТ АКАДЕМИЯСЫ 13 ақпарат құралдарының өсіп келе жатқан мәнін білдіреді. Медиа саясатты оқырмандарға/көрермендерге қызықты болған кезде ғана «байқап», оған «қызығушылық» таныта бастайды. Оларды
тек саясаттың «тұрмыстық» өлшемі
ғана қызықтырады, бұл ақпараттық дискурстың саясатсыздандыруына және ойын-сауық БАҚ, инфотейнменттің маңыздылығының өсуіне әкеледі. Бұл өз кезегінде нақты саясаттың терең талдауын елемеу үрдісін күшейтеді, оның шеңберінде маңызды әлеуметтік проблемаларды шешу және шешімдер қабылдау көзделмейді. PR-бағытталған мәдениет дуапольды 3 медиа-жүйенің болуын болжайды: мемлекеттік және жеке БАҚ-тардың қатар 3 Дуополия (лат.: duo - екі және грек. Poleo – сату) – нарықта белгілі бір тауардың немесе қызметтің екі сатушысы ғана ұсынылған, даму және бәсекелестік мүмкіндіктерін тарылтатын қандай да бір саладағы жағдай. Кесте Саяси коммуникация мәдениетінің типтері және олардың саяси процестер үшін салдары Коммерцияланған, автономды медиа, әлсіз партиялар Медианың дуалды саяси тартылуы Әлсіз партиялар Коммуникацияның саяси мәдениеттің типтері
Құрылымдық факторлар Саяси дискурс үшін салдары Медианың дуалды саяси тартылуы Күшті партиялар Коммерцияланған медиа, күшті партиялар Медиа бағдарлану PR-ға бағдарлану Партиялық-саяси бағдарлану Стратегиялық Саясатсыздандыру Символдық саясат пен алмастырушы (қайталама) саяси тақырыптардың үстемдігі Алмастырушы (қайталама) партиялық және саяси тақырыптардың үстемдігі Билікті ұстап қалу мәселелерінің үстемдігі ПАРТИЯ ҚЫЗМЕТІНДЕГІ ДАҒДАРЫСҚА ҚАРСЫ КОММУНИКАЦИЯЛАР 14 өмір сүруі, олардың біріншісі саяси дискурсқа және саясат туралы дискурсқа қатысуға «міндетті» деп қабылданады. Күшті партиялар мен ықпалды коммерциялық БАҚ-тар саяси партияларға өз кезегінде өздерінің коммерциялық мақсаттарын көздейтін бұқаралық ақпарат құралдарына қатысуы үшін күресуге тура келетін коммуникация мәдениетін құрады. Саяси күн тәртібін құру кезінде тараптар бұқаралық ақпарат құралдарының логикасын ескеруі керек және мұны олардың жұмыс істеу шарттарын пайдалана отырып жасауы тиіс. Сондықтан олар қашықтықты сақтай отырып, оларға бұқаралық ақпарат құралдарында өзінің қатысуына нақты ықпал етуге мүмкіндік беретін стратегиялық іс-әрекеттер жүргізеді. Редакциялық кеңестерге ұқсас әрекет ете отырып, олар іс-шараларды өздері ерекше қамқорлық жасайтын оқиғалар мен месседждерді нығайту үшін әзірлейді. Мұндай әрекеттердің мысалы ретінде псевдо- оқиғалар, псевдо-ақпараттық себептер жасау және шығыс хабарламаларды орталықтандыру болып табылады. Баспасөз қызметі белгілеген күнделікті ақпараттық тактика партия мүшелеріне, әсіресе БАҚ-пен байланыс жасауға жауапты адамдарға жіберіледі. Оларда партияның коммуникациялық мақсаттарын олардың бұқаралық ақпарат құралдарының назарын аударатындай етіп және қажетті әсер ететіндей дәйекті орындау міндеті тұр. Баспа, телеканалдар және электрондық медиа-ресурстардың прогрессивті мамандандырылуын назарға ала отырып, саясаткерлерге танымал мәдениетке негізделген тәжірибеге сүйенуге тура келеді, өйткені саясаттан алыс бұқаралық ақпарат құралдары оған көп орын бөлмейді. Коммерциялық табысқа жетуді қалайтын жаңалықтар арналары саясат және оның акторлары туралы дәстүрлі түсініктегі ақпараттан көрермендерге неғұрлым тартымды формалардың пайдасына қарай ауысады. Медиа-логиканы қабылдау БАҚ ережелерін қарым- қатынастың барлық формаларында қабылдауды білдіреді, медиадағы өз өкілдігін қамтамасыз етуге тиіс «НҰР ОТАН» ПАРТИЯСЫНЫҢ САЯСИ МЕНЕДЖМЕНТ АКАДЕМИЯСЫ 15 саяси субъектілердің іс-әрекеттеріне ерекше мән береді. Осылайша спин-докторингтің рөлі артады. ӨЗІН-ӨЗІ ТЕКСЕРУГЕ АРНАЛҒАН СҰРАҚТАР: 1. ш
салдарын атаңыз. 2. ш Сіздің партияңызға саяси мәдениеттің қандай түрі тән?
3. ш Сіз «саяси дискурстың саясатсыздандыру» терминін қалай түсінесіз? 4. ш Инфотейнмент дегеніміз не? Инфотейнмент партияның ақпараттық саясатында болуы тиіс пе?
ПАРТИЯ ҚЫЗМЕТІНДЕГІ ДАҒДАРЫСҚА ҚАРСЫ КОММУНИКАЦИЯЛАР 16 3. Facebook, Twitter, YouTube, Telegram әлеуметтік желілерінің жаңа медиа-
ландшафттарындағы партиялық саясатты медиатизациялау. Белсенді саяси блоггинг, влоггинг, слогинг Facebook, Twitter, Telegram сияқты әлеуметтік желілер және YouTube сияқты аудиовизуалды ақпарат сервистері контенттің барлық түрлеріне және қатысушыларға қол жеткізуді қамтамасыз ету үшін, оны кеңейте және өзгерте отырып, желілік және неғұрлым гибридті қоғамдық-саяси саланың бөлігі ретінде өзін көрсетті. Олардың жастар арасында орасан зор танымалдығының арқасында осы бұқаралық ақпарат құралдары саяси медиа- экологияны өзгертуге ықпал етеді және азаматтар мен олардың өкілдері – саяси қайраткерлер мен партиялар арасындағы қарым-қатынастың жаңа жолдары мен нысандарын ашады. Сайлау кампаниялары кезінде саяси партиялар мен олардың кандидаттары партия мәселелеріне және өз кандидаттарына назар аудара отырып, сайлаушыларды жұмылдырудың бірқатар тәсілдеріне ие болады. Олардың
көпшілігі саясатты медиатизациялау процестерімен байланысты, яғни партиялар мен саяси қайраткерлер блоггинг пен журналистика тұрғысынан тартымды болып табылатын форматтарға, мерзімдерге және жанрларға өздерінің әдістері мен хабарламаларын бейімдейді. Әлеуметтік желілер мен дәстүрлі бұқаралық ақпарат құралдары арасындағы аралық күн тәртібін жергілікті және халықаралық журналистиканың деректерін, сондай- ақ Қазақстандағы жергілікті сайлау кампаниялары кезінде әлеуметтік желілердегі жергілікті саясаткерлердің қызметін талдау жолымен зерделеуге, салыстыруға, салғастыруға және түсінуге бағытталған зерттеулер аз. Бірақ барлық министрліктер мен ведомстволар, саяси «НҰР ОТАН» ПАРТИЯСЫНЫҢ САЯСИ МЕНЕДЖМЕНТ АКАДЕМИЯСЫ 17 ұйымдар, партиялар әлеуметтік желілерде өз аккаунттарын дамытуы қазақстандық саясаткерлер өздерінің батыстық әріптестері сияқты әлеуметтік желілерде белсенді болмаса да, өзінің медиалық танымалдылығын, медиалық бірегейлігін әлеуметтік желі алаңдарында қалыптастыруға болатынын түсінуінің өзі – аксиома Әлеуметтік желілердегі пікір көшбасшыларын бақылау арқылы әлеуметтік желілердегі мазмұн ашық түрде, сондай-ақ компиляция және уақыт түрінде жергілікті баспа БАҚ және ТВ-ға ашық плагиат түрінде белсенді түрде қозғалатыны туралы көптеген дәлелдер бар. Әлеуметтік желілер, пакеттік блоггинг, блогерлер мен влогерлер күн тәртібін белгілеуге ықпал етеді, бұл әлеуметтік желілер тек журналистік дерек көздерінің желісі болды деп айтылған басқа да дереккөздердің қорытындыларына қайшы келеді. Әлеуметтік медиа өзінің қысқа тарихына қарамастан, саяси коммуникацияға көбірек ықпалдасады және жергілікті және ұлттық қоғамдық салалардағы саяси өзгерістердің айқын болжанған бастамашысы ретінде қарастырылуы мүмкін. Мысалы, жергілікті және ұлттық саяси элиталар азаматтарды Facebook-ке қосылуға немесе Twitter, Telegram-дағы экономикалық мәселелерді немесе саясатты талқылауға шақырған кезде, қоғамдық, жеке және саяси салалар арасындағы шекаралардың көбеюі барлық жерде дерлік көрсетіледі. Әлеуметтік медиа азаматтар ақпарат ала алатын кеңістікті ғана емес, сонымен қатар саяси маркетингті жүзеге асыруға, жұмылдыруға, пікірталас, пікірлерді қалыптастыруға, пікір көшбасшыларын қалыптастыруға, жаңалықтар көздеріне, күн тәртібіне және ең маңыздысы – қандай да бір саясаткердің немесе саяси партияның медиалық ұқсастығын қалыптастыруға, қолдауға немесе жоюға мүмкіндік беретін сайттарды да толықтырады. Әлеуметтік желілерді пайдаланушылардың және Facebook, Twitter, YouTube, Telegram-дағы мамандандырылған тақырыптық топтардың назарынан еш нәрсе тыс қалмайды.
ПАРТИЯ ҚЫЗМЕТІНДЕГІ ДАҒДАРЫСҚА ҚАРСЫ КОММУНИКАЦИЯЛАР 18 Болашақ зерттеудің жеке тақырыбы әлеуметтік желілер мен дәстүрлі бұқаралық ақпарат құралдары арасындағы аралық күн тәртібінің шарттарын Қазақстандағы жергілікті сайлау кампаниясы барысында журналистиканың деректерін және жергілікті саясаткерлер мен партиялардың қызметін пайдалана отырып салыстыру, зерттеу болып табылады. Твиттер, Facebook жаңартулары, Instagram-дағы фотоақпарат, Telegram-дағы блогтар – мүмкіндіктерін Қазақстанның жетекші саяси күштері толық пайдаланып отырған жоқ. Сайлау кампаниялары кезінде саяси партиялар мен олардың кандидаттары партия мәселелеріне және өз кандидаттарына назар аудара отырып, сайлаушыларды жұмылдырудың бірқатар тәсілдеріне ие болады. Олардың көпшілігі сайлау кампанияларына дейін медиатизация процестерімен және әлеуметтік желілерде өзінің медиа- ұқсастығын қалыптастырумен байланысты алдын ала болуы тиіс, яғни партиялар мен саясаткерлер өз тәжірибелері мен хабарламаларын көрсетілген әлеуметтік желілерде тартымды және тиімді болып табылатын форматтарға, мерзімдер мен жанрларға қабылдауы, бейімдеуі тиіс. Facebook, Twitter, YouTube, Telegram әлеуметтік желілерінің жаңа медиа-ландшафттарындағы саясат пен партияларды медиатизациялау мәдениет пен қоғам бұқаралық ақпарат құралдары мен олардың логикасына барынша тәуелді болатын процесті түсіну үшін маңызды.
жүктеу/скачать 1,01 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|